41 jaar houtteelt van Het Nationale Park De Hoge Veluwe

Van hout voor de Domkerk tot scheepsmasten

Richard van de Vegte werkt sinds zijn tienerjaren als medewerker bij Het Nationale Park De Hoge Veluwe. Het hout dat in het park wordt gezaagd is door de jaren heen voor verschillende doeleinden gebruikt. Meubelmakers, scheepsbouwers, aannemers en kunstenaars kochten en kopen het hout uit het park voor hun producten. In 1990 is het Veluwse hout zelfs gebruikt voor de restauratie van de Domkerk in Utrecht.

“Ik kom van de lagere bosbouwschool in Apeldoorn: de ‘Koningsschool’. De school is indertijd gesticht door Koning Willem III, als opleidingsschool voor kinderen van zijn personeel. Die werden opgeleid tot tuinman, wachter of bosarbeider voor in de paleisparken. Meteen na mijn opleiding ben ik voor Het Nationale Park De Hoge Veluwe gaan werken als leerling bosarbeider in de boswachterij Kemperberg.

De jaren na de stormen

Ik ben direct na die zware stormen van ’72 en ’73 begonnen. Dus ik heb de eerste drie, vier jaar ‘s winters heel veel stormhout geruimd. Veel grove den werd verkocht voor papier. Het andere hout, zoals Douglas en Lariks, ging rechtstreeks naar de industrie toe. Dat hout ging naar de houtzagerijen in de omgeving en werd gebruikt voor zaaghout, plankjes en dat soort dingen. Na de stormen heeft het een paar jaar geduurd voordat er weer geoogst werd. Er werd elk jaar wel wat verkocht, maar dat varieerde eigenlijk een beetje van 1500 tot 3000 kubieke meter per jaar, meer niet. Het merendeel werd geoogst als papierhout of vezelhout.

Hout voor de Dom

De houthandel die kocht het hout van het Park. Dat was voor het merendeel het industriehout, zeg maar. Maar d’r kwam ook wel ‘ns de vraag van: ‘goh, hebben jullie dit of hebben jullie dat?’ Dan zochten ze echt iets heel speciaals. Zo ver ik mij herinner, was het eerste speciale project de Domkerk in Utrecht. Dat zal ongeveer in 1990 geweest zijn. Han Hengeveld had toen een zagerijtje in Stroe. Hij kwam bij ons en zocht grove dennen van een bepaalde diameter en kwaliteit voor het restauratiewerk van de vloer van de Domkerk. Nou, dat hebben we uitgezocht. Dat is heel snel geld verdienen! Je bent een halve dag in het bos bezig en je beurt honderden guldens voor een partij hout. Erg leuk was dat. Ons hout (grenen) kwam als restauratiehout op die vloer terecht.

Bataviawerf

We hebben wel eens een mooie partij hout verkocht aan de Bataviawerf in Lelystad. Zij bouwden toen de Batavia - een Oost-Indiëvaarder - en zochten hout. We hebben de mooiste Lariks uitgezocht en dat hout is toen daarheen gegaan. Ze hebben een deel gebruikt voor de schuur die later is afgebrand. Ze hebben ook hele delen gebruikt voor ra-stukken en timmerstukken in de boot zelf. We konden geen bomen leveren die dik genoeg waren voor de masten.

Dit verhaal is onderdeel van het oral history project Gemaakt in Gelderland. Oral history is een interviewmethode die de herinneringen van mensen vastlegt. Het verhaal van Richard van de Vegte is opgetekend door Aafke Kylstra, lid van de oral history groep Gemaakt in Gelderland en senior beleidsmedewerker bij Stichting Het Nationale Park De Hoge Veluwe.