Een achthoekig gebouw op de Jansplaats

De oude jaarmarkten bovengronds

Rond de jaarwisseling van 2020-2021 heeft Team Archeologie van de gemeente Arnhem waarnemingen uitgevoerd op de Jansplaats. Het betrof de vervanging van een riool. De locatie was al eens ontgraven, maar in het hart van de stad kunnen de profielwanden van eerder geroerde grond zeker nog interessante archeologische informatie opleveren. Vandaar dat werd meegekeken met de ontgravingen. En dat bleek zeer de moeite waard!

Goed geplande sleuven

Precies in twee parallelle rioolsleuven kwamen de noord- en zuidmuur van een gebouw tevoorschijn in de wandprofielen. Het formaat van de bakstenen doet vermoeden dat het om een muur uit de veertiende of vijftiende eeuw gaat. Wat verbaasde waren de bijzondere hoeken van de structuur. Daaruit bleek dat het een achthoekig gebouw moet zijn geweest.

Op historische kaarten is helemaal niets van een gebouw te zien, de Jansplaats is altijd een plein geweest. Heel wonderlijk dus. Na onderzoek opperde een bouwhistoricus dat het mogelijk om de fundering en iets opgaande muurtjes van een overkapte markthal kan gaan. Hij noemde zelfs een parallel van zo’n markthal met afgeschuinde hoeken in Saint Jean aux Bois in de Franse Ardennen.

Dit zou kunnen verklaren waarom dit gebouw niet op de historische kaarten terecht is gekomen. Het betrof een markthal, die slechts voor een laag deel ommuurd was met misschien een overkapping op palen. De schuine hoeken boden de mogelijkheid om met karren langs de markt en de omliggende bebouwing te draaien. Wie weet krijgen we ooit de gelegenheid om de binnenzijde van het gebouw te onderzoeken op sporen van de vloer en mogelijke overkapping.

Waterput

In het wandprofiel van een van de rioolsleuven was een waterput zichtbaar. Deze was opgebouwd uit gemetselde stenen en bevatte nog water. Mogelijk heeft de put ooit gediend als reservoir voor een pomp op de Jansplaats.

De oude Jansplaats gevonden

Onder de muren van het achthoekige gebouw stuitten  de archeologen  een laag van kiezels. Dit moet het oude straatniveau zijn geweest waarop hier al in de veertiende eeuw de jaarmarkten werden gehouden.

Onder het kiezelpakket kwam een deel van een metalen mes tevoorschijn. Op een dieper niveau werden nog oudere sporen aangetroffen in de vorm van kuilen en paalgaten. Deze zijn bemonsterd, maar moeten nog worden gedateerd.


Rechten

Leo Smole, 2022, CC-BY-NC

  • Archeokroniek

  • Archeologie

  • 1000-1500

  • Arnhem

  • Arnhem e.o.

Relevante links

Verwante verhalen

Lees meer

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl