Willem Hendrik Suringar

Weldoeners 1851

De negentiende eeuw was er een van diepe armoede, puissante rijkdom en – om een brug daartussen te slaan – veel 'weldadigheid'. Willem Hendrik Suringar, oprichter van 'Nederlandsch Mettray' in Eefde, was daarvan een exponent.

Aan zijn eigen vermogen had Suringar daarbij niet genoeg. Het eigenlijke kapitaal voor de in 1851 opgerichte 'landbouwkolonie voor verwaarloosde en misdadige kinderen' kwam van de Amsterdamse Christiaan Dirk Schuller.

Reclassering

Voor Suringar kwamen hier twee passies samen, waarmee hij zich zijn hele leven al had beziggehouden: opvoeding van kinderen en reclassering van gevangenen. Ook hij kwam niet uit deze streek, maar was geboren in Leeuwarden en inmiddels al jaren woonachtig in Amsterdam. Hij zou in 1873 wel worden begraven op het Eefdese instelling die hij had opgericht.

Kweekelingen

Bij de oprichting van 'Nederlandsch Mettray' op landgoed 't Rijsselt in Eefde ging het nog om een combinatie van kansarmen en delinquenten; later is de koers verlegd naar moeilijk opvoedbare jeugd. Meer dan anderhalve eeuw zijn er jaarlijks gemiddeld zo'n honderdtwintig 'kweekelingen' van tussen de negen en veertien jaar opgevangen en opgeleid tot diverse beroepen. In al die tijd hebben zowel de gebouwen als de opzet en doelstelling van de stichting verschillende gedaanten gekend, allemaal rondom het thema 'moeilijke jeugd'.

Ziekenhuis

Ook in Almen en Barchem leidde Amsterdamse rijkdom en weldadigheid tot maatschappelijke instellingen. Clara Elisabeth Janssen was de erfgename van de Amsterdamse ondernemer en filantroop Peter Wilhelm Janssen, schatrijk geworden met handel in tabak en graan. Nadat zij met haar eerste man op de Ehze in Almen was komen wonen richtte zij daar vlakbij met haar tweede echtgenoot Pieter Leendert van der Harst in 1913 het P.W. Janssen ziekenhuis op. Bedoeld als algemeen ziekenhuis op homeopathische grondslag werd het al snel een sanatorium voor patiënten met tuberculose. Tot 1993 heeft het nog als herstellingsoord dienst gedaan.

Bejaardentehuis

In Barchem kwam de naam P.W. Janssen op de gevel te staan van het noodlijdende hotel 'De Dolle Hoed', nadat Clara en haar man waren verhuisd naar huize Onland in de bossen tussen Lochem en Barchem. In 1926 kochten zij het bijna naast hun deur gelegen hotel om het door Pro Senectute te laten exploiteren als tehuis voor bejaarden.

Zie ook de websites van HG Lochem Laren Barchem & De Elf Marken.


Rechten

Wout Klein 2021, CC-BY-NC-SA

Relevante links

- Een gedreven Leeuwarder

Verwante verhalen

Lees meer

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl