Edese kastelen

Statige huizen

Iemand die nu gaat kijken bij kasteel Hoekelum en huis Kernhem ziet statige, een beetje klassiek aandoende huizen. Ze lijken helemaal niet op de kastelen die zeven eeuwen geleden op hun plek stonden. Dat waren sobere, bakstenen huizen, met nauwelijks of geen ramen. Misschien hadden de versterkte huizen destijds een toren, zeker weten doen we dat niet. In ieder geval zullen het donkere, spaarzaam gemeubileerde panden geweest zijn. Gezelligheid en comfort waren niet echt belangrijk. Het ging er in de eerste plaats om, dat vanuit de kastelen het omliggende gebied verdedigd kon worden. De kastelen werden bewoond door een heer, zijn familie en het personeel. De kasteelheer had de opdracht om namens de hertog van Gelre een gedeelte van het hertogdom te besturen. Daarnaast moest hij, samen met soldaten die ook in het kasteel gelegerd waren, het hertogdom beschermen tegen vijandelijke invallen.

Dreiging van buiten

In de dertiende en veertiende eeuw groeide Gelre uit tot een krachtige zelfstandige staat. Het gebied was toen een stuk groter dan het huidige Gelderland. Er bestond veel dreiging van buitenaf: verschillende vorsten wilden Gelre inlijven. De Gelderse hertogen voelden daar weinig voor en verzetten zich hevig. Eerst tegen het Sticht, het gebied van de bisschop van Utrecht. Later verzetten ze zich tegen de Bourgondische vorsten. Een Gelderse linie van kastelen, van het noorden naar het zuiden vormde een belangrijke barrière voor de vijand. Hoekelum en Kernhem waren onderdeel van deze linie. Gelre wist lange tijd zelfstandig te blijven. Terwijl rond 1400 de Bourgondiërs de omliggende staten een voor een inlijfden, bleef Gelre onaangetast. Maar na vele jaren van onrust werd in 1543 ook Gelre aan het grote Bourgondische rijk toegevoegd.

Een nieuw huis op de oude plek

Na 1543 verloren de kastelen hun militaire functie. Sommige vervielen tot ruïnes. Dat gebeurde ook met kasteel Kernhem. Op de brokstukken van het oude kasteel werd in 1803 een nieuw huis gebouwd. Ook kasteel Hoekelum werd opnieuw gebouwd, vermoedelijk al rond 1552. In de loop van de eeuwen woonden veel verschillende families in de huizen. Elk van hen bracht veranderingen aan. Tegenwoordig worden zowel Kernhem en Hoekelum niet meer bewoond. Het zijn nu sfeervolle feestlocaties.

Dit verhaal is onderdeel van de canon van Ede. Het volgende venster is hier te vinden.