Getuigen van de oorlog
In deze special zijn zowel verhalen achter voorwerpen uit de oorlogstijd, als de oorlogsverhalen van Gelderlanders zelf verzameld.
Lees intro
109 verhalen
Bekijk volledige kaart
In maart 2020 heeft Erfgoed Gelderland samen met Rijnbrink, Omroep Gelderland en de Gelderse bibliotheken een aantal WO2-cafés georganiseerd. Bezoekers konden hier hun voorwerpen uit de oorlogstijd mee naar toe nemen en met elkaar in gesprek gaan. Ook was er ruimte om de oorlogsverhalen aan mijnGelderland te vertellen. Het zijn persoonlijke verhalen, soms gaan ze over de mensen zelf, en soms over een nabij familielid.
De special is aangevuld met verhalen die buiten de WO2-cafés zijn verzameld, bijvoorbeeld door de Werkgroep Oral History van Erfgoed Gelderland. Daarnaast is het project in maart 2021 als online project, 'WO2-verhaal gezocht', opgepakt nadat het in 2020 voortijdig afgebroken moest worden door de coronamaatregelen. Bekijk ook de filmpjes die Bas Steman maakte bij een aantal bijzondere opgehaalde verhalen.
'Bleekneusjes' in huis in Zuilichem
<p>Na de oorlog werden veel kinderen naar het platteland gestuurd om aan te sterken. Ook de grootouders van Hannie van Wijk – Ermstrang wilden wel...
Onderduiken in Culemborg - Bradaal 49
<p>In het boek 'Schuilen - onderduik in Culemborg '40-'45' staan talloze verhalen over de manier waarop Culemborgers onderdak boden aan vervolgde medeburgers. Joden, piloten, studenten,...
Gerard Greven, boerenzoon uit Duiven
<p>Gerard was de zesde van in totaal elf kinderen bij een boerengezin op de Driegaarden in de gemeente Duiven. Bij het uitbreken van de Tweede...
De opluchting van de bevrijding op alle fronten
<p>Ton Smits vertelt ons: '10 mei 1940. Ik was vijf toen de oorlog uitbrak. Door het keukenraam zag ik die morgen druk pratende buurtbewoners die...
Dienstplichtig soldaat Alofs uit Wehl
<p>Gerard Alofs uit Wehl had net zijn onderwijzersexamen afgerond aan de Sint Ludgeruskweekschool te Hilversum, toen hij op 28 augustus 1939 op het raam van...
De laatste reis van de ‘Elisabeth’
<p>Het vrachtschip ‘Elisabeth’ van Jacob Panjer en zijn broer Klaas lag in 1944 klaar om vanuit Apeldoorn naar Haarlem te varen, toen het samen met...
Marie Lucassen, slachtoffer van het bombardement op Doetinchem – deel 2
<p>Marie Lucassen uit Kilder was sinds 1940 'in betrekking' bij familie Sachtleven aan de Waterstraat in Doetinchem, toen zij daar bij het bombardement van 21...
Fosforgranaat fataal op laatste oorlogsdag in De Hoven
<p>Nadat Zutphen op 8 april 1945 was bevrijd van het oorlogsjuk, werd in De Hoven nog een week lang gestreden. 14 april, de laatste dag,...
Tante Willy 'eat the piepers'
<p>Mijn tante Willy Houterman, een oudere zus van mijn moeder, kon héérlijk vertellen. Ik hing vroeger aan haar lippen als ze vertelde. Ze had ook...
Gered door de vijand
<p>Maty Romein-Vroegindewey, die al sinds 1975 in Ede woont, kwam op 5 maart 2020 bij het WO2-café in Ede. Ze vertelde een spannend avontuur toen...
Wiardus Rengers Hora Siccama (1916-1945)
<p>Nadat Nederland zich overgeeft aan Duitsland in 1940, moet Wiardus Rengers Hora Siccama zich melden voor krijgsgevangenschap. Hij duikt onder en komt in Putten terecht....
Schuilen bij de organist
<p>Bij het WO2-café in Ede deelde Hennie Kohut-van Eerten (geb. 1950) het verhaal van haar oom en tante. 'Mijn oom en tante Chris en Herta...
De laatste oorlogsdagen en de bevrijding in Laren
<p>Els Dijkerman schrijft ons het volgende: 'mijn overleden vader, Henk Dijkerman uit Laren, heeft in de laatste dagen van de oorlog en de hierop volgende...
Het opblazen van de Rijnbrug op 10 mei 1940
<p>Op 10 mei 1940 rond 5 uur ‘s ochtends werd de Rijnbrug in Arnhem opgeblazen door de Nederlandse genie om de Duitse invasie tegen te...
De oorlogservaringen van mijn ouders
<p>Ab de Haas vertelt ons over oorlogservaringen van zijn ouders: 'mijn vader was hoofdmonteur bij de toenmalige PGEM in Ede. Mijn ouders bewoonden een dienstwoning...
De Treffers en Operation Veritable
<p>Op 8 februari 1945 begon Operation Veritable, de grootste militaire aanval ooit in Nederland. De eerste beschietingen waren vanaf het voetbalveld van De Treffers in...
Onderduikers en onwelkome gasten in Apeldoorn
<p>Daisy Juncker was zestien jaar toen de oorlog uitbrak. In 1998 heeft zij haar herinneringen over de oorlogsjaren in Apeldoorn op papier gezet. Mevrouw Juncker...
April-meistakingen 1943
<p>Van 29 april 1943 tot en met 3 mei 1943 hebben 500.000 Nederlanders het werk neergelegd uit protest tegen de Arbeitseinsatz. De staking begon bij...
Een bijzonder radio-dagboek uit de Tweede Wereldoorlog
<p>Vanaf eind 1943 waren Wim de Gunst (1928-2006) en Freek Broekhuizen actief in het verzet. Bij de familie De Gunst aan de Beekstraat luisterden de...
Ontsnapt aan de dood
<p>De vader van Trudy Rietveld werd in 1941 gearresteerd, bij hen thuis in Arnhem. Hij werd beschuldigd van spionage, ter dood veroordeeld en ontsnapte vervolgens...
Onbekend slachtoffer in een wrede oorlog
<p>Eind jaren vijftig, begin jaren zestig groeide ik (Stef Looijen) op in Heveadorp, dat tegen Doorwerth aan ligt. Mijn vader was werkzaam op de Heveafabriek....
Cees Schook en de Slag om de Grebbeberg
<p>De vader van Cees Schook vocht bij de Slag om de Grebbeberg binnen het roemruchte Tiende Regiment Infanterie, sectie zware mitrailleurs (van de twaalf man...
Henk, het bevrijdingskind
<p>Henk Alards is nog steeds heel emotioneel als hij vertelt over de laatste 1,5 jaar van zijn 75-jarige leven. Na een jarenlange zoektocht weet hij...
Portemonnee met brief
<p>Op zondagavond 10 december 1944 werden vader Eibert Spaan en zijn zoon Willem met een aantal buurtgenoten bij de boerderij van de familie Bouw op...
Oorlogsvluchtelingen in Gelderland - deel 1
<p>Jaap Dieckmann werd in 1932 geboren in Elden in de Klapstraat nr. 64 (nu nr. 68). Hij was acht jaar oud toen zijn familie op...
Evacueren naar Groningen: het verhaal van een Arnhems meisje - deel 1
<p>Als elfjarig meisje maakte Agnes Welling-Augustin (geb. 1933) in september 1944 de evacuatie uit Arnhem mee. Na de oorlog werd er soms in de familie...
De kaarten van Operatie Pegasus
<p>Na het mislukken van operatie Market Garden werden de geallieerde piloten door het verzet geholpen om te ontsnappen aan de Duitsers. Het oversteken van de...
Vanaf Didam weer naar huis na de bevrijding
<p>Diny van der Sandt uit Doetinchem vertelt ons het oorlogsverhaal van haar vader: M.J.H. Martien (Teng) Dirckx (geboren 22-10-1908). In het eerste deel van...
Een bijzondere parachute
<p>Na de luchtlandingen op de Ginkelse Heide op 18 september 1944 vond de opa van Remco Methorst een intacte parachute. De meeste parachutes werden in...
De Slag om Arnhem en wat volgde
<p>'Ik ben Gerrit Snijders (22 januari 1939), geboren en getogen in de Arnhemse wijk De Geitenkamp. Mijn herinneringen beginnen op 17 september 1944. Ik...
Claude Mervyn Wheatley neergestort vlakbij Herwen
<p>Op Goede Vrijdag 22 Maart 1940, om ongeveer 12:00 uur lokale tijd uur, stortte Spitfire PR IB N3069 neer bij de Oude Waal net ten...
Een aanpassing van het monument bij Katerveer?
<p>Dick Breedijk schrijft ons over het oorlogsmonument bij Katerveer. 'Er staat bij de Geldersedijk te Hattem, tussen de Zuiderzeestraatweg en de A28, op de driehoek...
Onderduiken in Culemborg - Ridderstraat 29 bis
<p>In het boek 'Schuilen - onderduik in Culemborg '40-'45' staan talloze verhalen over de manier waarop Culemborgers onderdak boden aan vervolgde medeburgers. Joden, piloten, studenten,...
Gevallen in Warnsveld
<p>Bij het monument aan de Kerkhofweg in Warnsveld staat een monument met daarop 36 namen. 35 namen van Canadese soldaten en een naam van...
Vriendschap door De H.A.R.K.
<p>De familie van Hannie van Wijk – Ermstrang heeft, door een paar witte schoenen, een bijzondere relatie gekregen met John, Laura en Bob in Amerika....
Vanuit Scheveningen naar de Posterenk
<p>Het gezin Scholten uit Scheveningen kreeg tijdens de Tweede Wereldoorlog een ontruimingsbevel. Hun woning viel namelijk binnen het Sperrgebiet en de ouders moesten dus op...
Het dagboek van een twaalfjarige
<p>De destijds twaalfjarige Piet Binnendijk uit Velp hield vanaf 17 september 1944 een oorlogsdagboek bij. Waarom vanaf toen? Omdat er ‘daarvoor niets bijzonders geschiedde’. Op...
Evacué op Kasteel Rosendael – deel 2
<p>Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog moesten de inwoners van Arnhem evacueren. Ria Kateman-Slob (1928-2018) verbleef met haar ouders en haar oudere broer van...
Wie is je werkelijke vijand?
<p>Monique Beumer vertelt ons over haar oma: 'met de geboorte van de tweede zoon en de grote werkeloosheid, verhuisde mijn oma met haar eerste man...
Ontploffing van een tank bij het ouderlijk huis
<p>Theo Roelofs (1949) is geboren in Ewijk. Hij werd genoemd naar zijn broer die in de Tweede Wereldoorlog omkwam samen met zijn andere broer Harrie...
Wiardus Rengers Hora Siccama (1916-1945)
<p>Wiardus Jacob Hendrik Duco Rengers Hora Siccama werd geboren op 15 maart 1916 te Düsseldorf. Hij studeerde rechten aan de Universiteit van Utrecht, kwam tijdens...
Onderduikers in Kerk-Avezaath
<p>75 jaar geleden ontving de familie Van Mourik twee bonnen. Een van Muh Dresden voor tien kuikens (als er weer eten en een hok is)...
Wat ik me nog herinner van de oorlog - Kees van der Weyde
<p>In mei 1942 werd ik geboren in een boerderijtje aan de Grolweg bij het Apeldoorns-Dierens kanaal. Tegen het eind van de oorlog was er een...
Een Canadese soldaat als vader
<p>In augustus 1945 waren nog veel Canadese soldaten in Nederland. De jongens waren, na soms jaren strijd, wel toe aan een verzetje en er werden,...
Verzetsman Fré de Jong
<p>Fré de Jong werd geboren in Spijk, maar groeide op in Asperen. Daar woonde hij ook tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij maakte deel uit van...
Herinneringen aan de laatste oorlogsfase
<p>Op 11 april 1945 steken Canadese troepen ter hoogte van de Wilpse Klei de IJssel over en trekken richting Loenen en Beekbergen. Drie dagen later...
Leven en overleven in oorlogstijd
<p>Leven en overleven in oorlogstijd ‘Waren we maar thuisgebleven.’ Woorden van haar moeder die Dicky zich herinnert als de dag van gisteren. ‘Ik was nog...
'We moeten eruit, want anders gaat het niet goed'
<p>Tijdens de luchtlanding van Market Garden landden glijders op het land van de boerderij waar Steven Dorrestijn (1921) opgroeide. Steven vertelt over de eerste drie...
De oorlog in de herinneringen van Trudy Rietveld – Deel 2
<p>Trudy Rietveld maakte in 1944 de razzia in Putten mee, direct nadat zij gevlucht waren voor het oorlogsgeweld in Arnhem. Ze vertelt over haar herinneringen.</p>
Het dagboek van Jacob Elbertsen
<p>Jacob Elbertsen was in 1936 negentien jaar, toen hij zijn onderwijzersakte behaalde. In plaats van voor de klas te gaan staan, werd hij in datzelfde...
'Bleekneusjes' in huis in Zuilichem
<p>Na de oorlog werden veel kinderen naar het platteland gestuurd om aan te sterken. Ook de grootouders van Hannie van Wijk – Ermstrang wilden wel...
Onderduiken in Culemborg - Bradaal 49
<p>In het boek 'Schuilen - onderduik in Culemborg '40-'45' staan talloze verhalen over de manier waarop Culemborgers onderdak boden aan vervolgde medeburgers. Joden, piloten, studenten,...
Gerard Greven, boerenzoon uit Duiven
<p>Gerard was de zesde van in totaal elf kinderen bij een boerengezin op de Driegaarden in de gemeente Duiven. Bij het uitbreken van de Tweede...
De opluchting van de bevrijding op alle fronten
<p>Ton Smits vertelt ons: '10 mei 1940. Ik was vijf toen de oorlog uitbrak. Door het keukenraam zag ik die morgen druk pratende buurtbewoners die...
Dienstplichtig soldaat Alofs uit Wehl
<p>Gerard Alofs uit Wehl had net zijn onderwijzersexamen afgerond aan de Sint Ludgeruskweekschool te Hilversum, toen hij op 28 augustus 1939 op het raam van...
De laatste reis van de ‘Elisabeth’
<p>Het vrachtschip ‘Elisabeth’ van Jacob Panjer en zijn broer Klaas lag in 1944 klaar om vanuit Apeldoorn naar Haarlem te varen, toen het samen met...
Marie Lucassen, slachtoffer van het bombardement op Doetinchem – deel 2
<p>Marie Lucassen uit Kilder was sinds 1940 'in betrekking' bij familie Sachtleven aan de Waterstraat in Doetinchem, toen zij daar bij het bombardement van 21...
Fosforgranaat fataal op laatste oorlogsdag in De Hoven
<p>Nadat Zutphen op 8 april 1945 was bevrijd van het oorlogsjuk, werd in De Hoven nog een week lang gestreden. 14 april, de laatste dag,...
Tante Willy 'eat the piepers'
<p>Mijn tante Willy Houterman, een oudere zus van mijn moeder, kon héérlijk vertellen. Ik hing vroeger aan haar lippen als ze vertelde. Ze had ook...
Gered door de vijand
<p>Maty Romein-Vroegindewey, die al sinds 1975 in Ede woont, kwam op 5 maart 2020 bij het WO2-café in Ede. Ze vertelde een spannend avontuur toen...
Wiardus Rengers Hora Siccama (1916-1945)
<p>Nadat Nederland zich overgeeft aan Duitsland in 1940, moet Wiardus Rengers Hora Siccama zich melden voor krijgsgevangenschap. Hij duikt onder en komt in Putten terecht....
Schuilen bij de organist
<p>Bij het WO2-café in Ede deelde Hennie Kohut-van Eerten (geb. 1950) het verhaal van haar oom en tante. 'Mijn oom en tante Chris en Herta...
De laatste oorlogsdagen en de bevrijding in Laren
<p>Els Dijkerman schrijft ons het volgende: 'mijn overleden vader, Henk Dijkerman uit Laren, heeft in de laatste dagen van de oorlog en de hierop volgende...
Het opblazen van de Rijnbrug op 10 mei 1940
<p>Op 10 mei 1940 rond 5 uur ‘s ochtends werd de Rijnbrug in Arnhem opgeblazen door de Nederlandse genie om de Duitse invasie tegen te...
De oorlogservaringen van mijn ouders
<p>Ab de Haas vertelt ons over oorlogservaringen van zijn ouders: 'mijn vader was hoofdmonteur bij de toenmalige PGEM in Ede. Mijn ouders bewoonden een dienstwoning...
De Treffers en Operation Veritable
<p>Op 8 februari 1945 begon Operation Veritable, de grootste militaire aanval ooit in Nederland. De eerste beschietingen waren vanaf het voetbalveld van De Treffers in...
Onderduikers en onwelkome gasten in Apeldoorn
<p>Daisy Juncker was zestien jaar toen de oorlog uitbrak. In 1998 heeft zij haar herinneringen over de oorlogsjaren in Apeldoorn op papier gezet. Mevrouw Juncker...
April-meistakingen 1943
<p>Van 29 april 1943 tot en met 3 mei 1943 hebben 500.000 Nederlanders het werk neergelegd uit protest tegen de Arbeitseinsatz. De staking begon bij...
Een bijzonder radio-dagboek uit de Tweede Wereldoorlog
<p>Vanaf eind 1943 waren Wim de Gunst (1928-2006) en Freek Broekhuizen actief in het verzet. Bij de familie De Gunst aan de Beekstraat luisterden de...
Ontsnapt aan de dood
<p>De vader van Trudy Rietveld werd in 1941 gearresteerd, bij hen thuis in Arnhem. Hij werd beschuldigd van spionage, ter dood veroordeeld en ontsnapte vervolgens...
Onbekend slachtoffer in een wrede oorlog
<p>Eind jaren vijftig, begin jaren zestig groeide ik (Stef Looijen) op in Heveadorp, dat tegen Doorwerth aan ligt. Mijn vader was werkzaam op de Heveafabriek....
Cees Schook en de Slag om de Grebbeberg
<p>De vader van Cees Schook vocht bij de Slag om de Grebbeberg binnen het roemruchte Tiende Regiment Infanterie, sectie zware mitrailleurs (van de twaalf man...
Henk, het bevrijdingskind
<p>Henk Alards is nog steeds heel emotioneel als hij vertelt over de laatste 1,5 jaar van zijn 75-jarige leven. Na een jarenlange zoektocht weet hij...
Portemonnee met brief
<p>Op zondagavond 10 december 1944 werden vader Eibert Spaan en zijn zoon Willem met een aantal buurtgenoten bij de boerderij van de familie Bouw op...
Oorlogsvluchtelingen in Gelderland - deel 1
<p>Jaap Dieckmann werd in 1932 geboren in Elden in de Klapstraat nr. 64 (nu nr. 68). Hij was acht jaar oud toen zijn familie op...
Evacueren naar Groningen: het verhaal van een Arnhems meisje - deel 1
<p>Als elfjarig meisje maakte Agnes Welling-Augustin (geb. 1933) in september 1944 de evacuatie uit Arnhem mee. Na de oorlog werd er soms in de familie...
De kaarten van Operatie Pegasus
<p>Na het mislukken van operatie Market Garden werden de geallieerde piloten door het verzet geholpen om te ontsnappen aan de Duitsers. Het oversteken van de...
Vanaf Didam weer naar huis na de bevrijding
<p>Diny van der Sandt uit Doetinchem vertelt ons het oorlogsverhaal van haar vader: M.J.H. Martien (Teng) Dirckx (geboren 22-10-1908). In het eerste deel van...
Een bijzondere parachute
<p>Na de luchtlandingen op de Ginkelse Heide op 18 september 1944 vond de opa van Remco Methorst een intacte parachute. De meeste parachutes werden in...
De Slag om Arnhem en wat volgde
<p>'Ik ben Gerrit Snijders (22 januari 1939), geboren en getogen in de Arnhemse wijk De Geitenkamp. Mijn herinneringen beginnen op 17 september 1944. Ik...
Claude Mervyn Wheatley neergestort vlakbij Herwen
<p>Op Goede Vrijdag 22 Maart 1940, om ongeveer 12:00 uur lokale tijd uur, stortte Spitfire PR IB N3069 neer bij de Oude Waal net ten...
Een aanpassing van het monument bij Katerveer?
<p>Dick Breedijk schrijft ons over het oorlogsmonument bij Katerveer. 'Er staat bij de Geldersedijk te Hattem, tussen de Zuiderzeestraatweg en de A28, op de driehoek...
Onderduiken in Culemborg - Ridderstraat 29 bis
<p>In het boek 'Schuilen - onderduik in Culemborg '40-'45' staan talloze verhalen over de manier waarop Culemborgers onderdak boden aan vervolgde medeburgers. Joden, piloten, studenten,...
Gevallen in Warnsveld
<p>Bij het monument aan de Kerkhofweg in Warnsveld staat een monument met daarop 36 namen. 35 namen van Canadese soldaten en een naam van...
Vriendschap door De H.A.R.K.
<p>De familie van Hannie van Wijk – Ermstrang heeft, door een paar witte schoenen, een bijzondere relatie gekregen met John, Laura en Bob in Amerika....
Vanuit Scheveningen naar de Posterenk
<p>Het gezin Scholten uit Scheveningen kreeg tijdens de Tweede Wereldoorlog een ontruimingsbevel. Hun woning viel namelijk binnen het Sperrgebiet en de ouders moesten dus op...
Het dagboek van een twaalfjarige
<p>De destijds twaalfjarige Piet Binnendijk uit Velp hield vanaf 17 september 1944 een oorlogsdagboek bij. Waarom vanaf toen? Omdat er ‘daarvoor niets bijzonders geschiedde’. Op...
Evacué op Kasteel Rosendael – deel 2
<p>Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog moesten de inwoners van Arnhem evacueren. Ria Kateman-Slob (1928-2018) verbleef met haar ouders en haar oudere broer van...
Wie is je werkelijke vijand?
<p>Monique Beumer vertelt ons over haar oma: 'met de geboorte van de tweede zoon en de grote werkeloosheid, verhuisde mijn oma met haar eerste man...
Ontploffing van een tank bij het ouderlijk huis
<p>Theo Roelofs (1949) is geboren in Ewijk. Hij werd genoemd naar zijn broer die in de Tweede Wereldoorlog omkwam samen met zijn andere broer Harrie...
Wiardus Rengers Hora Siccama (1916-1945)
<p>Wiardus Jacob Hendrik Duco Rengers Hora Siccama werd geboren op 15 maart 1916 te Düsseldorf. Hij studeerde rechten aan de Universiteit van Utrecht, kwam tijdens...
Onderduikers in Kerk-Avezaath
<p>75 jaar geleden ontving de familie Van Mourik twee bonnen. Een van Muh Dresden voor tien kuikens (als er weer eten en een hok is)...
Wat ik me nog herinner van de oorlog - Kees van der Weyde
<p>In mei 1942 werd ik geboren in een boerderijtje aan de Grolweg bij het Apeldoorns-Dierens kanaal. Tegen het eind van de oorlog was er een...
Een Canadese soldaat als vader
<p>In augustus 1945 waren nog veel Canadese soldaten in Nederland. De jongens waren, na soms jaren strijd, wel toe aan een verzetje en er werden,...
Verzetsman Fré de Jong
<p>Fré de Jong werd geboren in Spijk, maar groeide op in Asperen. Daar woonde hij ook tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij maakte deel uit van...
Herinneringen aan de laatste oorlogsfase
<p>Op 11 april 1945 steken Canadese troepen ter hoogte van de Wilpse Klei de IJssel over en trekken richting Loenen en Beekbergen. Drie dagen later...
Leven en overleven in oorlogstijd
<p>Leven en overleven in oorlogstijd ‘Waren we maar thuisgebleven.’ Woorden van haar moeder die Dicky zich herinnert als de dag van gisteren. ‘Ik was nog...
'We moeten eruit, want anders gaat het niet goed'
<p>Tijdens de luchtlanding van Market Garden landden glijders op het land van de boerderij waar Steven Dorrestijn (1921) opgroeide. Steven vertelt over de eerste drie...
De oorlog in de herinneringen van Trudy Rietveld – Deel 2
<p>Trudy Rietveld maakte in 1944 de razzia in Putten mee, direct nadat zij gevlucht waren voor het oorlogsgeweld in Arnhem. Ze vertelt over haar herinneringen.</p>
Het dagboek van Jacob Elbertsen
<p>Jacob Elbertsen was in 1936 negentien jaar, toen hij zijn onderwijzersakte behaalde. In plaats van voor de klas te gaan staan, werd hij in datzelfde...
