De couveuse van Henk en Bertus Klein

Als baby's de Tweede Wereldoorlog overleefd

Op donderdag 21 december 1944 werd bij het echtpaar Aart Klein (1918-2005) en Maria van ’t Goor (1924-2016) een tweeling geboren. Het jonge echtpaar woonde op dat moment bij de ouders van Maria aan de Bovenweg 38 in de gemeente Doornspijk. De eeneiige tweelingbaby’s kregen de namen Lubbertus (Bertus) en Hendrik (Henk). Bertus, de eerst geboren baby, woog slechts twee pond. Zijn broertje Henk woog twee pond en twee ons. De tweeling was nauwelijks levensvatbaar. Opname in het ziekenhuis zou eigenlijk noodzakelijk zijn, maar de verbinding met Zwolle was verbroken doordat de oude IJsselbrug gebombardeerd was.

Vroedvrouw weet een oplossing

De vroedvrouw van het Groene Kruis, zuster Wierda (uit Doornspijk), kwam echter met een oplossing. In Oldebroek was bij de familie Van de Put aan de Bovenstraatweg begin november 1944 ook een tweeling geboren. Die baby’s waren eveneens heel klein en hadden enkele weken in een couveuse gelegen. Ze waren inmiddels gegroeid en hoefden niet meer in de couveuse.

Op de fiets de couveuse opgehaald

Frank van ’t Goor, een broer van de moeder van Bertus en Henk, is vervolgens met zijn fiets naar Oldebroek gereden. Hij heeft de couveuse (achter op zijn bagagedrager) bij de familie Van de Put opgehaald en naar de Bovenweg gebracht. Bertus en Henk hebben vervolgens ongeveer twee maanden in deze couveuse gelegen. Warme kruiken en dekentjes zorgden er voor dat de baby’s in de couveuse beschermd werden en de kans kregen om te groeien en aan te sterken.

Het gezin van Aart Klein heeft ruim en jaar bij de schoonouders aan de Bovenweg ingewoond. Daarna zijn de ouders Klein met hun twee zoontjes naar de Prins Bernhardweg Elburg verhuisd. De couveuse heeft (zeer waarschijnlijk) het leven van de tweeling Klein gered.

Onbekende maker

Wie de couveuse gemaakt heeft, is niet bekend. Wellicht een timmerman uit Oldebroek. Na gebruik van de couveuse is deze eerst lange tijd in bezit geweest van het Groene Kruis in Doornspijk. Toen het moment kwam om er afstand van te doen, heeft Aart Klein de couveuse opgehaald omdat het herinneringen opriep aan zijn tweelingzoons. De couveuse kwam uiteindelijk op de zolder terecht. Anno 2020 heeft Bertus Klein heeft deze bijzondere couveuse nog steeds in zijn bezit. Een couveuse met een bijzondere herinnering aan de laatste oorlogswinter.

Bertus en Henk Klein vierden op 21 december 2019 hun vijfenzeventigste verjaardag. Twee baby’s uit de Hongerwinter, die onder moeilijke omstandigheden de laatste maanden van de oorlog hadden meegemaakt. In april 2021 kwam Bas Steman langs in Boerderijmuseum de Bovenstreek, en sprak met de broers over deze geschiedenis. Het mooie filmpje ziet u bovenaan deze pagina.

Dit verhaal over Henk en Bertus Klein is een gecomprimeerd verhaal uit het boek van Willem van Norel Elburg en omstreken in oorlogstijd 1940-1945 (Raalte 2020). Rijnbrink, de Gelderse Bibliotheken en Erfgoed Gelderland gingen van maart tot en met mei 2021 op zoek naar Gelderse oorlogsverhalen. Lees meer inzendingen in de special Getuigen van de Oorlog.