Rivierengebied

Lees intro

671 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Wapen van Van Delen © Wikimedia Commons CC-BY4.0
Jonkers nemen het stokje over van de oude adel
<p>In de geschiedenis van het Land tussen Maas en Waal, net als in de rest van Gelderland, speelt de adel een belangrijke rol. De adel...
Belegering van de stad Nijmegen door Prins Maurits 1591, die voor zijn troepen gebruik maakt van een schipbrug (linksboven) over de Waal. © Regionaal Archief Nijmegen PD
Schipbruggen
<p>Eeuwenlang was de Waal te breed voor vaste bruggen. Maar als er een militaire noodzaak was, dan was de oplossing: schipbruggen over de Waal</p>
Ruïne Kasteel Nederhemert in 1984 © RCE, reproductie foto J.P. de Koning, CC BY-SA
Kasteel Nederhemert als schuilplaats voor kunst en cultuur
<p>Door de opkomst van de militaire luchtvaart en de modernisering van de artillerie tijdens de Tweede Wereldoorlog nam de noodzaak voor de bescherming van kunst...
H. Servatiuskerk te Appeltern vanaf zuid-oostzijde. © Gerard Kouwenberg, 2014
Kerk gebouwd als reactie na ruzies met de hervormden
De oude Rooms-Katholieke Kerk in Appeltern, gebouwd volgens de eerste schriftelijke vermelding in 1134 of eerder, kent een stormachtige geschiedenis waarbij meermaals wapens tussen katholieken...
Fort Asperen © Provincie Gelderland, PD
Fort bij Asperen
<p>Fort bij Asperen is tussen 1845 en 1847 gebouwd op de grens van Acquoy en Asperen. Het ligt strategische aan de dijk langs de Linge....
Keltisch schip met mast en riemen © J.Wood, De Kelten, Kerkdriel 2004
De Zouthandel via Rijn(Waal) en Maas
<p>Hoewel het zout eerst dichtbij Halstatt bij Dürnberg in Oostenrijk op driehonderd meter diepte wordt gewonnen, halen de Kelten het later in grote hoeveelheden uit...
Bouw van de kerncentrale Dodewaard. © Alle rechten voorbehouden.
Bouw centrale 1964-1968
<p>De KCD was op 2 februari 1965 door de samenwerkende elektriciteitsproducenten (NV Sep) in Nederland opgericht. De producenten wilden bedrijfservaring opdoen met kernenergie om elektriciteit...
Kerkbanken
Kerken in westelijk Gelderland
<p>Een zondagochtend in Opheusden. Grote gezinnen in donkere kleding lopen richting de kerk. De mannen dragen zwarte pakken, de vrouwen en meisjes dragen lange rokken...
Maria van Nassau © Adriaen Thomasz Key [Public domain], via Wikimedia Commons CC-BY-SA
Het weeshuis van Maria
<p>In 1556 wordt in Breda de dochter van Prins Willem van Oranje en Anna van Egmond geboren: Maria. Haar moeder overlijdt als ze twee jaar...
De foto van Pietje Baltus die Abraham Kuyper op zijn bureau had staan in zijn studeerkamer © Documentatiecentrum Nederlands Protestantisme
Pietje Baltus 1830-1914
<p>Pietje Baltus werd op 5 december 1830 in Beesd geboren als molenaarsdochter en was de op een na jongste in een gezin van elf kinderen....
Marienwaerdt Huis
De Heerlijkheid Mariënwaerdt
<p>In 1744 kocht de A.O.R.F. Graaf van Bylandt het voormalige kloosterdomein Mariënweerd. Het zojuist tot 'Hoge Heerlijkheid' gepromoveerde landgoed vormde voor Van Bylandt een belangrijke...
Lombarden aan de banca © https://www.faculty.umb.edu/
Lombarden
<p>Al gedurende de Kruistochten (1100-1300) handel ontstaat met de Arabische wereld en via die wereld met Azië doen Italiaanse steden hieraan mee. Ze richten zich...
Het stadhuis voor de verbouwing in 1739. Hendrik Spilman, 1757. Bron: Rijksmuseum, Amsterdam
Stadhuis
<p>Op 22 januari 1554 kopen de burgemeesters van Buren voor 525 gulden een vierkant woonhuis tegenover de kerk. Vijftig jaar later verbouwt architect en beeldhouwer...
De Voorn en (oud) Fort Sint-Andries rond 1600 (Bron: Wikimedia)
Het dorp Heerwaarden
Het kleine dorp Heerewaarden ligt op een unieke locatie: op een smalle strook land tussen de Waal en de Maas. Beide rivieren...
Vuursteengeweer vervaardigd in Culemborg
's Lands geweerfabriek
<p>In 1759 verrijst een geweerfabriek op het voormalige kasteelterrein. Er werken zeventig mensen. Zij smeden en slijpen geweerlopen en bajonetten, maken sloten, laden en beslag,...
Toegangsbrug Fort Asperen (Bron: Wikimedia,
Margot Odijk-Rooymans over Fort Asperen
Margot Odijk-Rooymans is vrijwilliger en gids op Fort Asperen. Ze vertelt graag over haar ervaringen in het veld. Van oorsprong is ze docent textiele werkvormen....
Culemborg in 1750. © Jan de Beijer, collectie Gelders Archief, PD.
Tolerant en gastvrij Gelderland
<p>Asiel zoeken is al een eeuwenoud fenomeen. Gelderland heeft een bijzondere geschiedenis als het gaat om de opvang van asielzoekers.</p>
Ifonne Matulessy © Donald Schalk, alle rechten voorbehouden
De verbindende juf in Terweijde
<p>Ifonne Matulessy (1952) is geboren in kamp Vught. Ze woont sinds 1988 met haar man Henk in Culemborg en heeft twee zonen. Rond Oud en...
Notarishuis Rumpt © Historische Kring West-Betuwe cc-by
Notarishuis in Rumpt
<p>Een opvallend gebouw langs de dijk is het voormalige Notarishuis, een villa in Chalet-stijl.</p>
Romeinse villa bij Ewijk © Gemeente Beuningen
Grond in vreemde handen
<p>Vanaf 1600 tot aan de Tweede Wereldoorlog woonden veel verarmde boeren in het gebied tussen Maas en Waal. Uitwonende grootgrondbezitters hebben deze verarming voor een...
Dwarslaan, rechts de muur met poort naar de Groote Hof, Abraham Rademaker, 1727. Bron: Rijksmuseum, Amsterdam
Kasteeltuinen
<p>De weg vanaf de kerk, door de Buitenhuizenpoort is van oudsher de verbinding tussen de stad en het kasteel. In de 16e eeuw loopt een...
Middeleeuwse dolk met aangekoekt zand. © Expeditie Over De Maas, CC-BY-NC-SA
Scheepskerkhof waar Maas raakt aan Waal
<p>Waar Maas en Waal elkaar bijna raken, tussen Alphen en Dreumel, graven archeologen sinds 2010 mee met zandwinners. Met 277 hectare is Over de Maas...
Het door de Spanjaarden gebouwde fort ‘oud’ Sint-Andries ligt strategisch op een landtong tussen Maas en Waal. Kaart van Blaeu, 1649. © Universiteit Utrecht, Toonneel der Steden, Joan Blaeu
Tachtigjarige Oorlog: Fort Sint Andries
<p>In de Bommelerwaard bij Heerewaarden, op een punt waar de rivieren de Waal en Maas elkaar bijna raken, bouwden de Spanjaarden tijdens de Tachtigjarige Oorlog...
Vloedschuur aan de Kornedijk. Bij dreigende overstromingen wordt het vee hier ondergebracht. Foto: Fotopersburo William Hoogteyling, Buren
Rampzalige overstroming
<p>De sinds de 14e eeuw aangelegde dijken kunnen in de eeuwen daarna niet altijd een overstroming voorkomen. Nadat in november 1783 de winter is ingetreden...
Vier generaties prinsen van Oranje, graven van Buren Willem I, Maurits en Frederik Hendrik, Willem II en Willem III,  Pieter Nason, ca. 1660 © Rijksmuseum, Amsterdam
Buren ingelijfd door de Republiek
<p>Als in de 16e eeuw de Nederlandse Republiek ontstaat, is Buren nog een zelfstandig graafschap. De Nederlandse gewesten vormen een statenbond, de Republiek der Zeven...
Kaart Aartsdiakonaat Xanten © Irmgard Hantsche
Bestuurlijke ontwikkeling in Maas en Waal
<p>In het graafschap Gelre ontstaat steeds meer het besef dat grote problemen niet alleen kunnen worden opgelost, maar dat hiervoor moet worden samengewerkt.</p>
Verwoesting van Tiel: Een bordje met doodshoofd waarschuwt voor niet-ontplofte oorlogsmaterialen
Frontstad Tiel
<p>De geallieerde luchtlandingen bij Eindhoven, Nijmegen en Arnhem op 17 september 1944 vormden een keerpunt in de oorlog. De Engelsen namen het Land van Maas...
1880 J.N. Daalderop sticht metaalwarenfabriek
J.N. Daalderop sticht zijn metaalwarenfabriek
<p>In 1880 neemt Johannes Nicolaas Daalderop de stoomkoperdraaierij van de weduwe Pas in de Waterstraat over. Het is de grondslag voor een bedrijf dat zou...
Het wapen van de familie van Arkel en het Land van Arkel © PD
Huis Vuren of de Tumelenburg te Vuren
<p>Op een westelijke punt van de Vijfheerenlanden ontstaat langs de Waal rond 900 de vesting Vuren. Het betekent ‘vooraangelegen’, zoals de plaatsen Voorne en Veurne....
Batenburg, kerktoren en molen en nieuwe riviernatuur voor de deur © Peter Deurloo CC-BY-NC
Toekomstperspectief
<p>Het Verhaal van Maas en Waal eindigt nooit. Zo lang de rivieren stromen, blijven de inwoners stoeien met water en land. En met elkaar! De...
Resten van kasteel Brakel na de aanval van Franse troepen in 1672. © Gelders Archief, 1551 - 3432, PD
Een ruïne, een steenoven en een neergestort vliegtuig
<p>Landgoed Brakel ligt in de gemeente Zaltbommel aan de oostkant van het dorpje Brakel. Het is een rijksmonumentaal landgoed met een zeer hoge archeologische verwachting....
Grasland waarin zich in de bodem de resten bevinden van kasteel Wadestein (Bron: Geldersch Landschap en Kasteelen)
Hofstad Wadenstein
<p>Herwijnen, een eeuwenoud dorp gelegen aan de Waal tussen de steden Tiel en Gorinchem, heeft een oppervlakte van 2393 ha.</p>
Karin Schut Hese © Karin van de Kar, alle rechten voorbehouden
Kwetsbaar voor hoogwater
<p>Iedere winter heeft Nederland te maken met hoog water in de rivieren. Op zichzelf is dat niet iets om je zorgen over te maken. De...
Fort Asperen
De oorlog aan de Linge
<p>Op 10 mei 1940 bereikte het officiële bericht de forten dat Nederland in oorlog was met Duitsland. Nederland was verrast door de aanval en door...
Hendrik Megens © Tjits Puijker, alle rechten voorbehouden
15 cent per uur….deel 1
<p>Hendrik Megens (1933) uit Boven-Leeuwen vertelt over zijn werk in een van de vele meubelmakerijen in het land van Maas en Waal. </p>
Op deze foto staan de heren: J. Verkerke, M. van der Poel, P. Veen, A. van Arnhem, J.H.v. Logchem, L v/d Stigt, C.J. Wagemaker en directeur de heer J.B. v/d Ham. © Petronel Mulder
Gymnastiekvereniging Kracht en Vriendschap
<p>De oudste sportclub van Culemborg is gymnastiekvereniging Kracht en Vriendschap (K&amp;V), opgericht in 1882. Het lichaam wordt geoefend met degens, stokken en gewichten. In het...
Jonge arbeider in een steenbakkerij in Gelderland, jaren dertig © Nationaal Archief CC0
Gelderse vlamovens
<p>Als gevolg van de brandstofschaarste tijdens de Eerste Wereldoorlog zochten diverse takken van nijverheid naarstig naar mogelijkheden om te bezuinigen op het brandstofverbruik. In de...
Kaart van Tiel, gemaakt door Jacob van Deventer in 1557. Het onderzoeksgebied is met stippellijnen weergegeven. © Bewerking VUhbs CC-BY-NC
Middeleeuwse nederzetting Zandwijk
<p>In 2014 zijn bij een archeologische opgraving resten van het middeleeuwse dorp Zandwijk aangetroffen. Het onderzoeksgebied ligt op een steenworp afstand ten noordoosten van het...
Graver Veragtert was actief bij de ontzandingen in de Megensche Ham, voorafgaand aan het graven van de Gouden Ham. © P. Deurloo
Wingewest Maas en Waal
<p>Het gebied tussen Maas en Waal is vanaf de negentiende eeuw een wingewest. Letterlijk. Klei, zand en grind zijn er door de geologische geschiedenis van...
Splitsingspunt van Rijn en Waal bij de Schenkenschans omstreeks 1640. De Waal was toen al een grotere tak dan de Rijn. Rond het splitsingspunt liggen veel fortificaties. Noord is onder. © Atlas van Loon, Joh. Jacobi Schort, ca. 1640
Meanderende rivieren
<p>Ongeveer 10.000 jaar geleden was de ijstijd afgelopen. In de periode die we het holoceen noemen, werd het klimaat warmer en gelijkmatiger. De bergen in...
1887 het Spaarbankgebouw
Spaarbankgebouw
<p>Al in de negentiende eeuw heeft Tiel een schouwburg in de oude middeleeuwse Sint-Agnietenkapel. Deze schouwburg wordt echter in 1883 op last van de brandweer...
Markt in Culemborg © G. Lanting via Wikimedia Commons, CC BY-SA
Culemborg als toeristische trekpleister
Kees Raven is een echte Culemborger, in hart en nieren: een 'Kuilenburger' dus. Hoewel hij voor zijn studie en carrière koos voor een standplek buiten...
Enspijk. © Jan Dijkstra, cc-by-sa 4.0
Vrije tijd in Enspijk
<p>Enspijk heeft twee locaties die ook buiten de plaats zeer bekend zijn.</p>
Josephine Veerman-Titahena © privécollectie Josephine Veerman-Titahena, alle rechten voorbehouden
Wij die zijn meegekomen
<p>De Molukse Josephine Veerman-Titahena (1951) kwam met haar familie naar ons land. Vader Julius Titahena diende bij het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL). Toen Indonesië onafhankelijk...
Kasteel Nederhemert (Bron: kasteel Nederhemert)
De bewoners van kasteel Nederhemert
<p>De oudste delen van kasteel Nederhemert dateren uit het begin van de veertiende eeuw. Vanaf toen heeft het veel veranderingen ondergaan: het kasteel ontwikkelde zich...
Enquête onder boeren- en landarbeidersgezinnen in Deil © Gelders Archief, PD
De vrouw en de kat horen thuis op de mat
<p>Begin twintigste eeuw, in de tijd van de eerste emancipatiegolf, werden in heel Nederland vrouwenverenigingen opgericht. Naast kerkelijke vrouwen- en meisjesverenigingen was er sinds 14...
Fruitteelt in Tiel, 1949 (Fotograaf: Dolf Kruger, bron: [DKR-10001-5], De Waarheid, Nederlands Fotomuseum)
Tiel in wederopbouw
<p>De periode van herstel en wederopbouw had in Tiel lang geduurd. Dat was niet vreemd. Het gebied behoorde tot de zwaarst gehavende streken van Nederland....
Bas Smorenburg en de snaveltrip, 2018 © Elisabeth Weeshuis Museum, foto: Roelien van Neck
Een snaveltrip uit het Culemborgse kasteel
<p>De Stichting Kasteeltuin Culemborg bewaart een bijzondere snaveltrip van rond 1450. De laat-middeleeuwse onderschoen werd gevonden in een oud riool van het voormalige kasteel door...
Borstbeeld van Pieter Aafjes in de Zandstraat
Pieter Aafjes
<p>Hoofdrolspeler in het rijk geschakeerde muziekleven van Culemborg is Koninklijke Harmonie Pieter Aafjes. De voorloper van deze vereniging is muziekcorps Concordia, opgericht in 1869. In...
Gouverneur-generaal Johannes van den Bosch door Sarief Bastaman Saleh (1836) © Publiek Domein
Johannes van den Bosch en Herwijnen
<p>Johannes van den Bosch, thuis in zijn kinderjaren 'Jan' genoemd, werd op 2 februari 1780 geboren in Herwijnen, in de Betuwe. Zijn vader was aldaar...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl