Rivierengebied

Lees intro

675 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Floris I met bedelnap en geuzenpenning
Floris I van Pallandt
<p>Na de dood van vrouwe Elisabeth wordt haar achterneef Floris van Pallandt de eerste graaf van Culemborg. Hij erft het Culemborgse kasteel, maar verblijft liever...
Bügelplattenfibel uit de Late Bronstijd, Culemborg. V 1136. Schaal 2:3. © R. den Boer (Fotograaf); G. Berkenbosch (Tekenaar)
Nederzettingssporen uit de vroege bronstijd en ijzertijd
<p>Enkele kilometers westelijk van de historische binnenstad van Culemborg ligt Parijsch-zuid, een omvangrijke nieuwbouwwijk waar sinds 2013 wordt gebouwd aan 1350 woningen. De wijk Parijsch...
Zuilichem, met opa Gerrit Kanselaar © Privécollectie Van Wijk-Ermstrang
'Bleekneusjes' in huis in Zuilichem
<p>Na de oorlog werden veel kinderen naar het platteland gestuurd om aan te sterken. Ook de grootouders van Hannie van Wijk – Ermstrang wilden wel...
Belegering van de stad Nijmegen door Prins Maurits 1591, die voor zijn troepen gebruik maakt van een schipbrug (linksboven) over de Waal. © Regionaal Archief Nijmegen PD
Schipbruggen
<p>Eeuwenlang was de Waal te breed voor vaste bruggen. Maar als er een militaire noodzaak was, dan was de oplossing: schipbruggen over de Waal</p>
In de Steen- en Bronstijd werden veel voorwerpen van been gemaakt. Dit voorwerp is gemaakt van het schouderblad van een rund of een ander groot zoogdier. © Museum het Valkhof
Benen harpoen?
<p>In de Prehistorie werden veel voorwerpen van been gemaakt. Hier zijn echter weinig sporen van bewaard gebleven in de bodem. Op een vindplaats bij Meteren...
Archeologen aan het werk op de Markt in Culemborg met zicht op de Lanxmeerpoort © ADC archeoprojecten
Afvalcontainers in de binnenstad van Culemborg
<p>In de historische binnenstad van Culemborg zijn 32 ondergrondse afvalcontainers geplaatst. De binnenstad van Culemborg is op de Archeologische Monumentenkaart geregistreerd als een terrein...
Graaf Georg Frederik van Waldeck Pyrmont veldmaarschalk van het Staatse leger
Het Rampjaar
<p>In 1672 trekken de grote buurlanden de Republiek binnen. Een land dat zelf wordt verscheurd door een burgeroorlog. De Franse koning Lodewijk XIV verovert in...
Boerderij 't Hof te Maasbommel ©
't Hof van Maasbommel
<p>Aan de noordzijde van de Raadhuisdijk, even ten westen van de Hervormde kerk, stond tot in het begin van de achttiende eeuw het Hof, ook...
Bakfiets van van Aken in Den Haag voor WO2 © Daniel van Aken
Het vertrek van de Van Akens
<p>Rond 1870 ontstaat een groeiende trek van de bevolking van het platteland naar de steden. Al eerder trokken mensen uit hun dorp naar omliggende dorpen...
Gemaal © Jan Reijnen
De kaai gaat lopen
<p>In het land van Maas en Waal waren een tiental buitenpolders aanwezig. De hoogte van de kades van de polders was vastgesteld door de rivierbeheerder....
Enquête onder boeren- en landarbeidersgezinnen in Deil © Gelders Archief, PD
De vrouw en de kat horen thuis op de mat
<p>Begin twintigste eeuw, in de tijd van de eerste emancipatiegolf, werden in heel Nederland vrouwenverenigingen opgericht. Naast kerkelijke vrouwen- en meisjesverenigingen was er sinds 14...
1995 hoe hoog komt het water
Hoe hoog komt het water
<p>Eind januari 1995 stijgt het water in de Waal tot een angstig hoog peil. Enkele dijken dreigen te bezwijken.</p>
Kaart met dijkbreuken en overstroomde gebieden in 1809 © Gelders Archief
Overstromingen door hoogwater en ijsgang
<p>Voordat er dijken waren, waren overstromingen niet zo’n probleem voor de bewoners van de Waaloevers. Door op hoge plekken te wonen kon men zich tegen...
Stoomgemaal De Tuut © CC0
Het leven op een stoomgemaal
<p>Leo Greep (1933) is de zoon van een machinist. Hij heeft zijn kinderjaren op twee verschillende stoomgemalen in het land van Maas en Waal doorgebracht....
Martin van Buren - door Francis Alexander, 1830 © Collectie White House Historical Association, PD
Een 'Gelderse' president in Amerika
<p>Martin van Buren werd zelf dan wel in Amerika geboren in 1782 (te Kinderhook, New York), hij sprak het liefst en best Nederlands. Zijn betovergrootvader,...
Voormalige Hervormde Kerk Altforst vanaf de zuidzijde. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014
Voormalige Hervormde Kerk Altforst
Aan de Kerkstraat nr.21 in Altforst staat het sinds 1970 buiten gebruik gestelde kerkgebouw van de Nederlands Hervormde Kringgemeente. Een driezijdig...
Monument in Opheusden voor de plaatselijke inwoners (Bron: Gemeente Neder-Betuwe)
De Slag om Opheusden
<p>Veel mensen beseffen naar waarschijnlijk niet dat de Slag om Opheusden een grote impact heeft gehad. Ondanks het feit dat Opheusden een klein dorp is,...
Vanaf de Waaldijk t/o Zaltbommel rechts het restant van het begin van de vaarverbinding van Zaltbommel naar de Linge. © Martin IJzerman, CC-BY-NC
De trekvaart van Culemborg naar Zaltbommel
<p>Begin zeventiende eeuw werd tussen Zaltbommel en Culemborg een trekvaartroute gerealiseerd. Deze liep voor het grootste deel op het grondgebied van de huidige gemeente West...
Protestantse Kerk Appeltern vanaf de noordzijde. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014
Protestantse Kerk Appeltern, gewapenderhand verkregen
Deze kerk is ongetwijfeld een van de oudste kerken in het Land van Maas en Waal, wellicht beduidend ouder dan de eerste...
Dit gezin heeft een hutje langs de weg gebouwd. Zij zijn uit hun huis gezet wegens 22,50 gulden huurschuld. Buren, 1933. Foto: Spaarnestad Photo, SFA001012290, G. van Mourik, 1933
In Betuws armoeland
<p>In september 2013 speelt het Buren Toen Theater vier voorstellingen van 'Kroniek van kleine en grote mensen aan de Korne, 1906'. Het is een bewerking...
Op deze foto uit 1967 protesteren jongeren tegen het vervuilde rivierwater van het rivierbad van Tiel. “Geen woorden, maar baden.” © via Collectie Gelderland, Flipje en Streekmuseum Tiel
Van beteugeling naar ruimte geven
<p>Vanaf 1850 werkte Rijkswaterstaat aan de normalisatie van de Waal. In honderd jaar tijd werd de rivier met dijken en kribben beteugeld. In de tweede...
Portret van Jacob Mom, door Crispijn van de Passe (1574 - 1637) © Rijksmuseum/CC 1.0
Jacob Mom als landverrader?
<p>Jacob Mom werd in 1569 geboren in Puiflijk. In 1588 werd hij op negentienjarige leeftijd Ambtman van Maas en Waal. Met zijn benoeming trad...
Een deel van de Peutingerkaart, gebaseerd op een Romeinse wegenkaart. Rechtboven Noviomagi (Nijmegen), linksboven Ad Duodecumum © PD
Het Romeinse landschap tussen Maas en Waal
<p>Grote rechthoekige blokken kalksteen komen aan de oppervlakte als het bedrijf Nederzand in 2010 zand gaat winnen in Over de Maas bij Alphen. 1800 of...
Markt in Culemborg © G. Lanting via Wikimedia Commons, CC BY-SA
Culemborg als toeristische trekpleister
Kees Raven is een echte Culemborger, in hart en nieren: een 'Kuilenburger' dus. Hoewel hij voor zijn studie en carrière koos voor een standplek buiten...
Het Nederlandse leger blaast in 1940 de brug over het kanaal in Weurt op © Collectie Paul Smits
De oorlogsjaren
<p>Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er weinig gevechtshandelingen in Maas en Waal, maar de impact op het dagelijkse leven is groot. Het verenigingsleven ligt stil....
Replica hoofd Meta uit Meteren met bijzondere sieraden uit de IJzertijd © bron: uitgave gemeente Geldermalsen, foto Floris Reijnen
Meta uit Meteren
<p>In de Brons- en IJzertijd kwamen er steeds meer mensen in het rivierengebied wonen. Tijdens opgravingen in de huidige woonwijk ‘De Plantage’ in Meteren troffen...
Station Geldermalsen jaren zeventig © Collectie Karine van Drunen
Het eilandstation van Geldermalsen
<p>Het stationsgebouw in Geldermalsen is een Rijksmonument uit 1886 en is ontworpen door Marinus Antoine van Wadenoyen. Het is een van de weinige eilandstations in...
Kinderen zingen voor Sinterklaas in de jaren '60 van de vorige eeuw. © PD
Sinterklaas in Herwijnen
"Dan werd er een boterletter besteld bij Henk van der Bijl en die werd dan in een kamertje neergezet en een stukje suikergoed erbij. Meestel...
Ton Jansen © Donald Schalk, alle rechten voorbehouden
Gelderse PvdA maakte korte metten met discriminatie
<p>Van betrokken en mondig PvdA-lid tot burgemeester van de gemeente Neerijnen. Ton Jansen blikt met voldoening terug op zijn politieke carrière. Al was de start...
1887 het Spaarbankgebouw
Spaarbankgebouw
<p>Al in de negentiende eeuw heeft Tiel een schouwburg in de oude middeleeuwse Sint-Agnietenkapel. Deze schouwburg wordt echter in 1883 op last van de brandweer...
Gedenkplaat aan de Waalstraat te Tiel © Wikipedia Commons, CC2.5
Veertien burgers uit Wamel geëxecuteerd in Tiel
<p>In Tiel vond op 20 september 1944, tijdens Operatie Market Garden, een executie plaats. Bij deze executie werden veertien burgers uit Wamel door de Duitsers...
Kubusbank 430
Gelderland Model 430
<p>Jan des Bouvrie ontwerpt in 1969 voor meubelfabriek Gelderland de kubusbank. De robuuste, volledig beklede bank met hoekige vormgeving en comfortabele zit vormt de nieuwe...
Bevestiging van het stadsrecht van Tiel door Reinald III van Gelre, 1371
Tiel wordt Gelders
<p>In de dertiende eeuw is Tiel een uithoek van Brabant. Het wordt dan ook verschillende keren bedreigd. In 1286 wordt het zelfs volledig verwoest.</p>
Rien Schutterhoef © Hans ter Heege, alle rechten voorbehouden
Naar de dorpsschool in de jaren vijftig
<p>De ouders van Rien van Schutterhoef uit Hurwenen besloten hun zoon naar de lagere school in het naastgelegen dorp Rossum te sturen. Na de lagere...
Huis Lakenburg te Wamel door H.Tavenier 1786. Bron: RKD Den Haag
Adellijk huis Lakenburg te Wamel
Wie vanuit de polder naar Wamel kijkt, ziet in een oogopslag de drie kenmerkende gebouwen van dit dorp. Aan de linkerzijde...
Ansichtkaart van het door J.A. Heuff samengestelde monument ter herinnering aan het kasteel. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
De sloop van het kasteel
<p>In 1804 besluit de Burense domeinraad het ernstig verwaarloosde kasteel te slopen. Na de dood van Frederik Hendrik in 1647 is het in verval geraakt....
Maarten Bongaerts met het urinaal uit het Sint-Pietersgasthuis © Elisabeth Weeshuis Museum, foto: Roelien van Neck
Een zeventiende-eeuwse urinaal uit het Culemborgse Sint-Pietersgasthuis
<p>Nu staat het tinnen urinaal tussen de puddingvormen en maatkannen in de keuken van Maarten Bongaerts. In de zeventiende eeuw werd het vermoedelijk gebruikt in...
Markt van Beusichem, gefotografeerd in april 1945 door RAF-piloten. © Wageningen UR Library, Special Collections
Indrukwekkende toespraak bevrijders Beusichemse Markt gevonden
<p>Op donderdag 31 mei 1945, op de Markt in Beusichem, hielden enkele honderden Britse soldaten een indrukwekkende parade. Zo namen de bevrijders afscheid van de...
Culemborgse schoolkinderen met meester J
Eerst de ochtendmis, dan naar school
<p>Rond 1925 heeft Culemborg een katholieke, een gereformeerde en een niet-gelovige zuil. Elk met eigen scholen, verenigingen en kranten. Tot 1920 moeten katholieken en protestanten...
Lithografie, voorstellende de Waterpoort te Tiel vanaf het Plein, 1980. Collectie Flipje en Streekmuseum Tiel
Waterpoort in Tiel
<p>De Gelderse plaats Tiel is gelegen aan de Waal. Net als alle grote plaatsen langs de rivieren beschikt ook deze stad over een haven. In...
Romeinse villa bij Ewijk © Gemeente Beuningen
Grond in vreemde handen
<p>Vanaf 1600 tot aan de Tweede Wereldoorlog woonden veel verarmde boeren in het gebied tussen Maas en Waal. Uitwonende grootgrondbezitters hebben deze verarming voor een...
Boerenhoeve geplunderd door kozakken, Peter van Hess, 1820 © Collectie RKD, CC BY
Kozakken in de Betuwe in 1814
<p>"De dorpen Varik, Neerijnen, Deil, Geldermalsen, Waardenburg, Zoelen en Beesd, enz, zijn wekenlang het tooneel geweest van hunne geweldenarijen, van hunne afpersingen en hun liederlijk...
Bommelerwaard
Toerisme in de Bommelerwaard
Gerrit Verkuil (81 jaar) is geboren en getogen in Bruchem, een klein dorpje (een dorpje of een klein dorp) ten zuidwesten...
Betuweroute 189-095 met containertrein © (Via Flickr) Rob Dammers CC-BY
Strijd om de Betuwelijn
<p>In 1991 was Johan de Bondt raadslid van de Betuwse gemeente Buren en, sinds 1974, lid van de Provinciale Staten van Gelderland voor de VVD....
Fruitcorso Tiel, 2018 © Kattiel/Wikipedia, CC-BY 4.0
Het eerste fruitcorso
<p>De Betuwe en fruit zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Deze relatie vormt de basis voor het jaarlijkse oogstfruitcorso dat dit jaar voor de eerste maal...
Graver Veragtert was actief bij de ontzandingen in de Megensche Ham, voorafgaand aan het graven van de Gouden Ham. © P. Deurloo
Wingewest Maas en Waal
<p>Het gebied tussen Maas en Waal is vanaf de negentiende eeuw een wingewest. Letterlijk. Klei, zand en grind zijn er door de geologische geschiedenis van...
Vierroeder en eenroeder op landgoed Velhorst © Olga Spekman, CC BY
Te hooi en te gras
<p>De laatste tien jaar is er weer belangstelling gekomen voor de hooiberg. Veel worden gerestaureerd of opnieuw gebouwd bij ‘monumentale’ boerderijen. Nederland is het land...
Kasteel Palmesteyn in Deil - Tekening van Jacob Stellingwerf, 1653 © Jacob Stellingwerf, PD
Huis Palmestein in Deil
<p>Deil kent in de middeleeuwen zeven adellijke huizen. Zes behoren tot het vorstendom Gelre en het graafschap Zutphen, behalve Palmestein dat tevens een van de...
Kerk van Maasbommel door C.Pronk, 1732. Bron: RKD
Rooms-katholieke kerk Maasbommel, opvolger van middeleeuwse kerk
Van de middeleeuwse kerk, die in 1812 is gesloopt, zijn geen zichtbare resten bewaard gebleven. De kerk stond op het kerkhof...
Opa Raven in leger
Het Culemborgse landschap
Kees Raven is een echte Culemborger, in hart en nieren: een 'Kuilenburger' dus. Hoewel hij voor zijn studie en carrière koos...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl