In de jaren negentig waren we in Nederland de mogelijkheden van watersnood bijna vergeten. Na 1926 hadden zich in het rivierengebied geen grote overstromingen meer voorgedaan, en de overstromingsramp in Zuid West-Nederland van 1953 leek ook al lang geleden. Het hoogwater van 1995 heeft Nederland weer wakker geschud.
Deze tekst maakt onderdeel uit van de special Verbeelding van de Waal, De Waal als natuurlijke en beteugelde rivier, thema Waterwolf de Waal.
In januari 1995 stegen de toch al hoge waterstanden nog verder door aanhoudende zware regenval stroomopwaarts. In Duitsland overstroomde het centrum van Keulen. Bij Lobith steeg op 25 januari het peil van de Rijn binnen een dag met twee meter, bij Zaltbommel steeg de Waal een meter. Op 31 januari bereikte het water bij Lobith een recordhoogte van 16,63 meter boven NAP. In het hele rivierengebied stond het water bijna tot de kruin van de dijken. Beelden van dijken, ondergelopen uiterwaarden en mensen met zandzakken gingen de wereld rond.
Op die dag werd besloten grote gebieden langs de Waal te evacueren. In de Ooijpolder en het Land van Maas en Waal ging het om ieder 15.000 inwoners. In de Betuwe om 140.000 mensen. Op 1 februari was het groot alarm: een dijk bij Ochten aan de Waal begon te schuiven. Honderden militairen werden ingezet om met zandzakken de dijk te verzwaren. Het dorp werd versneld ontruimd. Ondertussen steeg het water bij Lobith verder tot 16,68 meter boven NAP. Vanaf 2 februari begon het water te zakken. De grote angst was dat, nu de druk van het hoge water wegviel, de met water verzadigde dijken zouden inzakken. Gelukkig bleef dat uit. Vanaf 4 februari konden bewoners naar hun huizen terug.
De bijna-overstroming heeft er toe geleid dat het denken over veiligheid langs de rivieren drastisch werd herzien. In het kader van het programma Ruimte voor de Rivier, zou het dijken- en uiterwaardenlandschap enorm gaan veranderen.
Vervolg: Rivieren verschuiven
Overland, in opdracht van De Bastei, Nijmegen, CC-BY-NC
Verbeelding van de Waal
Landschap
1950-2000
Neder-Betuwe
Rivierengebied