Rivierengebied

Lees intro

671 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Opening van de verkeersbrug over de Waal bij Zaltbommel (Bron: Stadskasteel Zaltbommel)
De aanleg van de A2
<p>Sinds 1960 mag Cees van der Plaat zichzelf Enspijker noemen. In dat jaar trouwde hij met Geertje van Mourik. Haar ouders woonden aan de Molenkampstraat,...
Gouverneur-generaal Johannes van den Bosch door Sarief Bastaman Saleh (1836) © Publiek Domein
J. graaf van den Bosch (1780-1844)
<p>Johannes van den Bosch wordt op 2 februari 1780 in Herwijnen geboren. Zijn vader, Johannes van de Bosch, is als arts werkzaam en gehuwd met...
Prent van de watersnoodramp van 1861 in de Bommelerwaard. © W.H.J., collectie Regionaal Archief Rivierenland, cc-by
Bommelerwaard - 1861 en 1926
<p>De rivieren Maas en Waal brengen de Bommelerwaard vanaf de 13e eeuw voorspoed. Over de rivieren kunnen hout, hooi, granen en andere producten worden vervoerd,...
Joop van de Geijn © Ido de Vries, alle rechten voorbehouden
Buiten op je duiven wachten
<p>Joop van de Geijn uit Druten (1946) begon met de duivensport toen hij 10 jaar oud was en vertelt daar graag over.</p>
Vloeddeur in theater De Fransche School
Watersnood
<p>In de strenge winter van 1855 vriest de Lek dicht. Als de dooi inzet, ligt de rivier vol ijsschotsen. Die dreigen de doorgang te blokkeren...
Prentbriefkaart, 1980. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Toeristisch Buren
<p>'Het Steedje Buuren, tot welks beschryvinge wy nu overgaan, legt aan een watertje, dat in de Linge valt', aldus Wagenaar in zijn 'Tegenwoordige Staat' uit...
Stoomtram Maas en Waal, schema © Uit de publicatie van Adriaan Maters
De stoomtram legt een link met de buitenwereld
<p>In het Land tussen Maas en Waal wordt in 1902 een tramweg aangelegd van 32 km van Nijmegen naar Wamel. Hierover rijdt zes keer per...
Secco: Sint Jacobus met schelp op voorhoofd © PD
De verborgen secco’s van Buurmalsen
<p>In de Hervormde kerk van Buurmalsen zijn bij restauratiewerkzaamheden (1982-1988) 500 jaar oude muurschilderingen tevoorschijn gekomen. Het gaat om secco’s, muurschilderingen op een droge ondergrond/pleisterlaag....
Romeinse vondst Ekershof - insigne. Bron: Stichting Tremele
Ekershof
In 2011 werden op de Ekershof tijdens de aanleg van het nieuwe dorpshart zeer bijzondere archeologische vondsten gedaan. De oudste vondst is een scharnier...
Ammersoyen omstreeks 1730 © Cornelis Pronk
De list met de rosmolen
<p>Het imposante kasteel Ammersoyen ligt in de Bommelerwaard, tussen Maas en Waal. De rivieren maakten dat het kasteel beter te verdedigen was. Maar onneembaar was...
Asperen
Lieve vrouw en kind
<p>'Wanneer ik nog eens thuis kom dat weet God alleen, waar we maar op vertrouwen moeten. Ik zou je nog eens zoo graag in mijn...
Het hoofdgebouw van slot Well in 2014. © Monique van der Steen, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed via CollectieGelderland
Slot Well in Maasdriel
<p>De loop van de rivier de Maas in de Bommelerwaard verandert in de middeleeuwen regelmatig. De afzetting van vruchtbare grond en landwinning, maar ook overstromingen...
Nieuwe Schans bij de Maas op een kaart uit 1663 © Gelders Archief
Stoomgemalen aan de Nieuwe Schans
<p>Het buurtschap Nieuwe Schans bij Alphen aan de Maas dankt haar naam aan een fort dat hier rond 1580 werd gebouwd op initiatief van Willem...
Markt van Beusichem, gefotografeerd in april 1945 door RAF-piloten. © Wageningen UR Library, Special Collections
Indrukwekkende toespraak bevrijders Beusichemse Markt gevonden
<p>Op donderdag 31 mei 1945, op de Markt in Beusichem, hielden enkele honderden Britse soldaten een indrukwekkende parade. Zo namen de bevrijders afscheid van de...
Het wapen van de familie van Arkel en het Land van Arkel © PD
Huis Vuren of de Tumelenburg te Vuren
<p>Op een westelijke punt van de Vijfheerenlanden ontstaat langs de Waal rond 900 de vesting Vuren. Het betekent ‘vooraangelegen’, zoals de plaatsen Voorne en Veurne....
Ton en Nicoline en hun aspot, 2018 © Elisabeth Weeshuis Museum, foto: Roelien van Neck
Zeventiende-eeuwse aspot in Culemborgse kelder
<p>In 1995 deed een Culemborgs paar een bijzondere vondst onder hun huis. Behalve veel scherven, pijpenkopjes en kippenbotjes vonden ze een aspot uit de zeventiende...
1672 dwangleveranties aan Fransen
Het rampjaar
<p>In 1672 raakt de Republiek der Zeven Vereenigde Nederlanden in oorlog met Frankrijk, Engeland, Munster en Keulen. Juni dat jaar trekken Franse troepen over de...
1174 Heilige Roomse Rijk
De tol van Tiel verdwijnt
<p>De Duitse keizers hebben een belangrijke reden om Tiel te beschermen: de kooplieden die er komen en voorbijvaren moeten hen tol betalen. Maar vanaf 1020...
Reconstructie van de verstopplek op Bradaal 49 in Culemborg © Elisabeth Weeshuis Museum, Culemborg
Onderduiken in Culemborg - Bradaal 49
<p>In het boek 'Schuilen - onderduik in Culemborg '40-'45' staan talloze verhalen over de manier waarop Culemborgers onderdak boden aan vervolgde medeburgers. Joden, piloten, studenten,...
Replica hoofd Meta uit Meteren met bijzondere sieraden uit de IJzertijd © bron: uitgave gemeente Geldermalsen, foto Floris Reijnen
Meta uit Meteren
<p>In de Brons- en IJzertijd kwamen er steeds meer mensen in het rivierengebied wonen. Tijdens opgravingen in de huidige woonwijk ‘De Plantage’ in Meteren troffen...
1951 Tiel  Molukkers bij Villa Elzenpasch
Nieuwkomers
<p>Door de politieke situatie in Indonesië komen er heel wat mensen ongewild naar Nederland. Eerst komen er in 1950 Indische Nederlanders.</p>
Op deze foto uit 1967 protesteren jongeren tegen het vervuilde rivierwater van het rivierbad van Tiel. “Geen woorden, maar baden.” © via Collectie Gelderland, Flipje en Streekmuseum Tiel
Van beteugeling naar ruimte geven
<p>Vanaf 1850 werkte Rijkswaterstaat aan de normalisatie van de Waal. In honderd jaar tijd werd de rivier met dijken en kribben beteugeld. In de tweede...
Verwoesting van Tiel: Een bordje met doodshoofd waarschuwt voor niet-ontplofte oorlogsmaterialen
Frontstad Tiel
<p>De geallieerde luchtlandingen bij Eindhoven, Nijmegen en Arnhem op 17 september 1944 vormden een keerpunt in de oorlog. De Engelsen namen het Land van Maas...
Betuweroute 189-095 met containertrein © (Via Flickr) Rob Dammers CC-BY
Strijd om de Betuwelijn
<p>In 1991 was Johan de Bondt raadslid van de Betuwse gemeente Buren en, sinds 1974, lid van de Provinciale Staten van Gelderland voor de VVD....
Ton Jansen © Donald Schalk, alle rechten voorbehouden
Gelderse PvdA maakte korte metten met discriminatie
<p>Van betrokken en mondig PvdA-lid tot burgemeester van de gemeente Neerijnen. Ton Jansen blikt met voldoening terug op zijn politieke carrière. Al was de start...
Tuinbouw in Elst, circa 1910 (Bron: de Gelderland Bibliotheek)
Boeren als veilingmeesters
<p>Rond 1900 was het Rivierengebied een fruit- en tuinbouwgebied. Voor hun afzet waren de boeren afhankelijk van de steden. Een aantal boeren ging zelf naar...
Zijaanzicht huis Spijk in Spijk © Roelant Roghman, 1646-1647
Huis Spijk te Spijk
<p>Geografisch behoort Spijk bij de Gelderse Tielerwaard. Bestuurlijk ligt het ingewikkelder. Vóór 1800 bestaat de grensplaats Spijk uit de heerlijkheid Nedereinde die onder Holland valt,...
Stoomgemaal De Tuut © CC0
Het leven op een stoomgemaal
<p>Leo Greep (1933) is de zoon van een machinist. Hij heeft zijn kinderjaren op twee verschillende stoomgemalen in het land van Maas en Waal doorgebracht....
Jan Wouterse © Collectie Jan Wouterse, alle rechten voorbehouden
Van de hel naar de hemel
<p>Je ging naar een ‘kleuterschool’ en ‘de lagere school’. Je zat in een ‘klas’. Als je ouders katholiek waren, zat je op een katholieke school...
Kaart Aartsdiakonaat Xanten © Irmgard Hantsche
Bestuurlijke ontwikkeling in Maas en Waal
<p>In het graafschap Gelre ontstaat steeds meer het besef dat grote problemen niet alleen kunnen worden opgelost, maar dat hiervoor moet worden samengewerkt.</p>
Splitsingspunt van Rijn en Waal bij de Schenkenschans omstreeks 1640. De Waal was toen al een grotere tak dan de Rijn. Rond het splitsingspunt liggen veel fortificaties. Noord is onder. © Atlas van Loon, Joh. Jacobi Schort, ca. 1640
Meanderende rivieren
<p>Ongeveer 10.000 jaar geleden was de ijstijd afgelopen. In de periode die we het holoceen noemen, werd het klimaat warmer en gelijkmatiger. De bergen in...
De pomp in Tiel
De pomp op de Tielse Markt
<p>Over de geschiedenis van de omgang met water in Tiel is maar weinig bekend. Onderzoek naar die geschiedenis, van regen tot kraanwater, geeft een interessant...
Karin Schut Hese © Karin van de Kar, alle rechten voorbehouden
Kwetsbaar voor hoogwater
<p>Iedere winter heeft Nederland te maken met hoog water in de rivieren. Op zichzelf is dat niet iets om je zorgen over te maken. De...
Hersteld Hervormde Kerk in Opheusden
Kerst in Opheusden
"Nou ja kerstbomen in Opheusden lag altijd een beetje gevoelig, wij hebben het altijd wel gehad, een kerstboom. En mijn oma had altijd een heel...
Iris den Teuling en vrienden bij Appelpop 2011 ©
Iris op Appelpop
<p>Interview met Iris over Appelpop en het fruitcorso in Tiel.</p>
Stadsbrief van Culemborg uit 1318
Stadsrechten
<p>Sint-Nicolaasdag (6 december) 1318 wordt Culemborg een echte stad. Het ontvangt stadsrechten van heer Johan van Culemborg. Zijn vader Hubrecht had in de dertiende eeuw...
Maquette van de voormalige slavenloge in Kaapstad © Jnanaranjan Sahu, CC BY-SA
Komst van slavernij naar de Kaap de Goede Hoop
<p>De samenlevingen van Khoikhoi en San in Zuidelijk Afrika kenden geen slavernij. Het is de Gelderlander Jan van Riebeeck die van de VOC-bewindhebbers uiteindelijk toestemming...
't Veerhuis (Bron: Stichting Open Monumentendag)
't Veerhuis in Opheusden
<p>Op de zuidelijke oever van de Neder-Rijn vinden we het Heusdense veerhuis, gebouwd tussen 1776 en 1809.</p>
IJsberg opgestuwd tegen de waalbandijk bij Ochten, gravure van Roeland van Eynden uit 1789 in 1789 © Rijksmuseum PD
In de ban van de ringdijk
<p>In 1321 schrijft Reinald II van Gelre een Landtbrief waarin hij voor het hele gebied tussen Maas en Waal dé oplossing tegen wateroverlast presenteert. Er...
Marienwaerdt Huis
De Heerlijkheid Mariënwaerdt
<p>In 1744 kocht de A.O.R.F. Graaf van Bylandt het voormalige kloosterdomein Mariënweerd. Het zojuist tot 'Hoge Heerlijkheid' gepromoveerde landgoed vormde voor Van Bylandt een belangrijke...
Het Koggeschip © RBT rivierenland
Tiel als Hanzestad
<p>Tiel was ver voor hun Hanzelidmaatschap, rond het jaar 1000, al een zeer belangrijke handelsstad. De stad had al tolrecht en een eigen munt. Steden...
Een werknemer vertelt © Flipje en Streekmuseum Tiel CC-BY-NC-ND
We voelen ons zo welkom
<p>In de jaren vijftig van de vorige eeuw trekt jamfabriek ‘De Betuwe’ uit Tiel gastarbeiders aan. De fabriek draait in die jaren zo goed dat...
Een radiowandeling van Radiobaken in Poederoijen, bij de Waterlinie (Bron: Radiobaken)
De Nieuwe Hollandse Waterlinie in Gelderland
<p>Na de vorming van het Koninkrijk der Nederlanden (1813) werd de waterlinie krachtiger dan ooit.</p>
Joodse Begraafplaats Tiel in de zomer van 2020 © Stichting ter Navolging Tiel - CC-BY-SA-NC
De Joodse Begraafplaats Tiel
<p>De Joodse begraafplaats in Tiel dateert van 1827 en werd tien jaar eerder gerealiseerd dan de Tielse sjoel (inwijding in 1839). Tot dan werden leden...
Boerenhoeve geplunderd door kozakken, Peter van Hess, 1820 © Collectie RKD, CC BY
Kozakken in de Betuwe in 1814
<p>"De dorpen Varik, Neerijnen, Deil, Geldermalsen, Waardenburg, Zoelen en Beesd, enz, zijn wekenlang het tooneel geweest van hunne geweldenarijen, van hunne afpersingen en hun liederlijk...
De katholieke kerk in Ammerzoden
Geloven in de Bommelerwaard
<p>Amper 50.000 inwoners telt de Bommelerwaard. Maar het gebied tussen Maas en Waal bleek, vanwege het geloof, niet onder te brengen in één gemeente.</p>
Ifonne Matulessy © Donald Schalk, alle rechten voorbehouden
De verbindende juf in Terweijde
<p>Ifonne Matulessy (1952) is geboren in kamp Vught. Ze woont sinds 1988 met haar man Henk in Culemborg en heeft twee zonen. Rond Oud en...
Cor en Koos op een vissersboot © Donald Schalk, alle rechten voorbehouden
De ondergang van de riviervisserij
<p>Heerewaarden, strak omsloten door 's lands grootste rivieren en omarmd door de Maas- en Waaldijken. Nergens komen die twee waterdragers dichter bij elkaar. Hier wonen...
Uitvouwblad bij boekje Korte Beschrijving van den Watersnood in 1855. Dijkbreuk te Dreumel © Koninklijke Bibliotheek, CC
Voorbeeld, de ramp van 1855
<p>Sinds de bedijking is het rivierengebied geteisterd door honderden overstromingen, de ene ernstiger dan de andere. Er bestaan verslagen van de grotere rampen. Die werden...
De Binnenpoort vanaf de markt gezien
De Binnenpoort
<p>De grachten en restanten van de stadsmuur in de binnenstad van Culemborg zijn uit de veertiende eeuw. Net als de monumentale Binnenpoort, de laatste stadspoort....

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl