Rivierengebied

Lees intro

675 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Palmestein te Deil, getekend door Paula van Mook naar een pentekening van J. Stellingwerf, 1653 © Collectie A.F. Verstegen cc-by
Bakerbosch en Rhijnestein in Deil
<p>Al in de Bronstijd wonen er mensen op de hoger gelegen gronden rond Deil. In 978 vermelden oude geschriften landerijen te “Daile”. Het dorp zelf...
Onze Lieve Vrouwe in Maastricht, 'westwerk' © Wim Kattenberg, CC-BY-NC-SA
De keizer en de kerkbouw
<p>In de strijd met de paus ontwikkelen de Duitse keizers hun eigen variant aan kerkgebouwen. Er ontstaan daardoor twee hoofdstromingen in de rooms-katholieke kerkbouw,...
Romaans doopvont in de Sint Victor.
Oude Sint Victor
De oude Sint Victor in Batenburg heeft een bewogen geschiedenis. Het moeten de eerste heren van Batenburg, oudste bron 1080, zijn geweest die het als...
Bea Leek maakt de haardplaat schoon, 2018 © Elisabeth Weeshuis Museum. Foto: Roelien van Neck
Culemborgse haardplaat herinnert aan Vrede van Nijmegen
<p>In de woning van Bea Leek staat een bijzondere gietijzeren haardplaat. De voorstelling op de plaat, die al decennia in het Culemborgse huis aanwezig is,...
Bloesem in de Betuwe (Echteld). Bron: Deze foto is beschikbaar gesteld door Panoramio en valt onder het copyright van de eigenaar. Fotograaf: Jac Hendrix.
Een muzikale rondreis met Dick van Altena
<p>Het Gelderse Waterlinielandschap heeft mensen ook muzikaal geïnspireerd. Dick van Altena neemt je mee op een rondreis door de Betuwe met zijn muziek in het...
Paul(us) van Liender tekende in 1750 dit aanzicht van het Huis te Geldermalsen. © Gelders Archief, PD
Kastelen te Malsen en Geldermalsen
<p>In een oorkonde uit 850 is sprake van Uberan Malsna, later Bovenmalsen en Buurmalsen genoemd. Ten zuiden van de Linge moet er dan een Nedermalsen...
Vogelpopulatie op de Heesseltsche uiterwaarden © Anton Lemmers
De Heesseltsche Uiterwaarden
<p>De Heesseltsche Uiterwaarden liggen buitendijks tussen de dorpen Heesselt en Opijnen. Het fungeert als overloopgebied van de Waal. Dat betekent dat bij hoog water het...
Nutsspaarbank met medewerkers, 1989. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Tot Nut van het Algemeen
<p>Een belangrijk 19e eeuws initiatief voor het welzijn van de inwoners van Buren is de oprichting van een eigen departement van de Maatschappij tot Nut...
Secco: Sint Jacobus met schelp op voorhoofd © PD
De verborgen secco’s van Buurmalsen
<p>In de Hervormde kerk van Buurmalsen zijn bij restauratiewerkzaamheden (1982-1988) 500 jaar oude muurschilderingen tevoorschijn gekomen. Het gaat om secco’s, muurschilderingen op een droge ondergrond/pleisterlaag....
Tussen Heerewaarden en Rossum zijn nog de resten te zien van Nieuw Fort Sint Andries. Op de achtergrond de sluizen tussen Waal en Maas, die het fort ooit verdedigde. © René V. - PD
Nieuwe forten voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie
<p>In de Nieuwe Hollandse Waterlinie, die vanaf 1815 werd aangelegd om het westen van het land te verdedigen, kregen oude forten en kastelen nieuwe betekenis,...
Stadhuis Culemborg. © CC0
De paardenmeter
<p>Het stadhuis in Culemborg is een bijzonder monument. Het staat al sinds de 15e eeuw op dezelfde plek.</p>
Voormalig huis Leeuwenbergh (Donjon). In dit nieuwe wijkje op de hoek Molenstraat-Trambaan met de straatnaam Standerdmolen, staat een bord met daarop een vermoedelijke beeld van de Donjon plus toelichtende tekst. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014
Voormalig huis Leeuwenbergh, sporen van een donjon
Dit huis wordt ook wel aangeduid als 'Huis ende hoffstat tot Leeuwen op den berge'. Het complex moet hebben gestaan aan de...
In Amsterdam zamelen Achterhoekse vrouwen met het verkopen van bloemen geld in voor de slachtoffers van een tornado in Borculo uit 1925 © Bron: Nationaal Archief Den Haag, maker onbekend, alle rechten voorbehouden
Structurele hulpverlening bij rampen
<p>Niet alleen noodhulp, maar ook structurele hulpverlening was na de zo rampzalige watersnood noodzakelijk. De schade was enorm, vooral in het Land van Maas en...
Flipje viert feest
Het succes van Flipje
<p>Als je Tiel met jam verbindt kom je bij Flipje uit. De grote held van Tiel heeft zelfs een eigen standbeeld en een eigen museum....
Romeinse vondst Ekershof - insigne. Bron: Stichting Tremele
Ekershof
In 2011 werden op de Ekershof tijdens de aanleg van het nieuwe dorpshart zeer bijzondere archeologische vondsten gedaan. De oudste vondst is een scharnier...
Karel Jan Bongaerts en zijn bouilloire, 2018 © Elisabeth Weeshuis Museum, foto: Roelien van Neck
Een bouilloire uit het voormalige Culemborgse internaat Mariakroon
<p>Een koperen bouilloire van rond 1810 siert de woonkamer van Karel Jan Bongaerts uit Culemborg. De warmwaterketel is afkomstig uit het voormalige Culemborgse internaat Mariakroon,...
Het familiebedrijf (Bron: Levenlangsdelinie.nl)
Werken in Culemborg
<p>Kees Raven is een echte Culemborger, in hart en nieren: een 'Kuilenburger' dus. Hoewel hij voor zijn studie en carrière koos voor een standplek buiten...
Willie's hoeve in Culemborg © Ingrid Maan
‘Een boer die klaagt, die had het zo slecht niet’
<p>De boer van de Willie’s Hoeve was met een tragisch bedrijfsongeval om het leven gekomen. Zijn weduwe wilde niet alleen op de boerderij achterblijven en...
Lombarden aan de banca © https://www.faculty.umb.edu/
Lombarden
<p>Al gedurende de Kruistochten (1100-1300) handel ontstaat met de Arabische wereld en via die wereld met Azië doen Italiaanse steden hieraan mee. Ze richten zich...
Kasteel Palmesteyn in Deil - Tekening van Jacob Stellingwerf, 1653 © Jacob Stellingwerf, PD
De verdronken Vrouwe van Palmestein
<p>De legende vertelt, dat de dochter van de Heer van Palmestein zich had verloofd met een jongeman, tegen de zin van haar vader. Hij sloot...
Kopie van het Lingenrecht uit 1330. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Dijken ouder dan de stad
<p>De graaf van Gelre gaat in het begin van de 14e eeuw meer waterstaatszaken regelen. Ook in Buren willen de regionale heersers hun gebied beschermen...
1995 hoe hoog komt het water
Hoe hoog komt het water
<p>Eind januari 1995 stijgt het water in de Waal tot een angstig hoog peil. Enkele dijken dreigen te bezwijken.</p>
Maurits van Oranje op een schilderij van Michiel van Mierevelt (ca. 1620 – 1630) was stadhouder en legeraanvoerder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. © Rijksmuseum - PD
Tachtigjarige Oorlog aan de Waal
<p>De rivieren Maas en Waal vormden tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568 – 1648) een belangrijke natuurlijke barrière. De versterkingen, die lagen op de plaatsen waar...
Koningin Juliana bezoekt het rampgebied ©
De ramp van Tricht
<p>Op zondagmiddag 25 juni 1967 werd het dorp Tricht getroffen door een ongekend krachtige windhoos. Vijf inwoners vonden daarbij de dood. In totaal werden meer...
Sint Pietersgasthuis
Sint-Pietersgasthuis
<p>Aan de Achterstraat staat een fraai, oud pand met trapgevels. Eens was het deel van het Sint-Pietersgasthuis, een omvangrijk complex begrensd door Goilberdingerstraat, Achterstraat en...
Het nieuwe gemeentehuis, 1985. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Gemeentelijke herindeling
<p>In het laatste kwart van de 20e eeuw is de gemeente Buren tweemaal betrokken bij een gemeentelijke herindeling.</p>
1450 Bladzijde uit het Chronicon Tielense
Chronicon Tielense
<p>Rond 1450 is een belangrijk boek geschreven over de geschiedenis van de omgeving. Wie de schrijver was, weten we niet.</p>
Middeleeuwse dolk met aangekoekt zand. © Expeditie Over De Maas, CC-BY-NC-SA
Scheepskerkhof waar Maas raakt aan Waal
<p>Waar Maas en Waal elkaar bijna raken, tussen Alphen en Dreumel, graven archeologen sinds 2010 mee met zandwinners. Met 277 hectare is Over de Maas...
Graafschap Buren, 1880. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Tot rijksgraafschap verheven
<p>Voor de geschiedenis van Buren is 1498 een belangrijk jaar. Als heerlijkheid maakt Buren eerst nog deel uit van het hertogdom Gelre, een van de...
Geldermalsen Kalenberg kledingspeld Hondsgemet. Bron: ACVU/ADC
Romeinen aan de Linge
<p>Tussen Meteren en Geldermalsen zijn omvangrijke resten gevonden van Romeinse en Bataafsche nederzettingen.</p>
Enquête onder boeren- en landarbeidersgezinnen in Deil © Gelders Archief, PD
De vrouw en de kat horen thuis op de mat
<p>Begin twintigste eeuw, in de tijd van de eerste emancipatiegolf, werden in heel Nederland vrouwenverenigingen opgericht. Naast kerkelijke vrouwen- en meisjesverenigingen was er sinds 14...
Bevestiging van het stadsrecht van Tiel door Reinald III van Gelre, 1371
Tiel wordt Gelders
<p>In de dertiende eeuw is Tiel een uithoek van Brabant. Het wordt dan ook verschillende keren bedreigd. In 1286 wordt het zelfs volledig verwoest.</p>
Ds. Hendrik Pieter Scholte, de stuwende kracht achter de emigratie © bron www.harryknipschild.nl, PD
De stichting van Pella
<p>Tussen 1847 en 1927 emigreerden ruim duizend inwoners uit het meest westelijke deel van de Betuwe naar Amerika. Een eerste groep vertrok onder leiding van...
Opoe Wiegertje © Privécollectie Van Wijk - Ermstrang
Brakel als 'Partizanennest'
<p>In september 1944, werd, mede door de Slag bij Arnhem, de S.S. nog fanatieker in de vervolging van jonge mannen, joden en verzetsstrijders. Het scheelde...
1956 Drumpt en Wadenoijen bij Tiel. Op de foto onder meer burgemeester Mes van de in 1956 opgeheven gemeente Wadenoijen.
Drumpt en Wadenoijen bij Tiel
<p>In 1956 komt er een einde aan het zelfstandige bestaan van de gemeente Wadenoijen. Deze gemeente bestond naast het dorp Wadenoijen ook uit het dorp...
De familie Hu © Collectie familie Hu CC-BY-NC-ND
Familie Hu en cafetaria ‘De Buren’
<p>De familie Hu bestaat uit vader Yong Gui, moeder Xiao Tao en dochters Dong Ni en Anni. Samen wonen ze in Hengelo. Na één jaar...
Baron van Verschuere © Marianne Jans
'Mijn voorvaderen zouden Mariënwaerdt nog herkennen'
<p>Ver weg van de grootstedelijke drukte is een plek waar de tijd heeft stilgestaan en waar de rust slechts wordt onderbroken door de ruisende bladeren...
Een Tielse weesjongen. Metalen pop gegoten door Gijsbert Stout, negentiende eeuw.
Tiel krijgt een weeshuis
<p>Sociale voorzieningen waren er in de zestiende eeuw nauwelijks.</p>
Tuinbouw in Elst, circa 1910 (Bron: de Gelderland Bibliotheek)
Boeren als veilingmeesters
<p>Rond 1900 was het Rivierengebied een fruit- en tuinbouwgebied. Voor hun afzet waren de boeren afhankelijk van de steden. Een aantal boeren ging zelf naar...
Baggermolen in uiterwaarden langs de Waal omstreeks 1950. © Fotopersbureau Gelderland, fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen
Zandwinning bij de Waal
<p>In het rivierengebied wordt niet alleen klei, maar ook veel zand gewonnen. Het wordt gebruikt als bouwmateriaal in cement, bijgemengd met klei voor baksteen en...
Hoytema kelderfles 1880 1930
Jenever voor Afrika
<p>De lange rij arbeidershuisjes aan de Veerweg herinnert nog aan de tijd van de Industriële Revolutie. In 1838 starten de broers Johan en Aleid van...
Churchill was een groot liefhebber van sigaren. © Publiek domein.
Culemborgse sigaren voor Winston Churchill
<p>In de tweede helft van de negentiende eeuw zorgde nijverheid voor de meeste werkgelegenheid in Culemborg. De jaren rond 1880 werden gekenmerkt door de opkomst...
Vier generaties prinsen van Oranje, graven van Buren Willem I, Maurits en Frederik Hendrik, Willem II en Willem III,  Pieter Nason, ca. 1660 © Rijksmuseum, Amsterdam
Buren ingelijfd door de Republiek
<p>Als in de 16e eeuw de Nederlandse Republiek ontstaat, is Buren nog een zelfstandig graafschap. De Nederlandse gewesten vormen een statenbond, de Republiek der Zeven...
Kaart grondsoorten Land Tussen Maas en Waal © Uit: 'Grote werken', door Maarten Slooves
Boeren op slechte gronden
<p>Behalve het feit dat de kleine boeren uitgebuit worden wat betreft de pacht, zitten ze ook veelal op de slechtste gronden. Eerst de geologische redenen...
Cornelius Jansenius © Jean Morin, PD.
Jansenisme van Cornelius Jansenius
<p>Cornelius Jansenius werd in 1585 geboren in Leerdam als Cornelius Jansen. Hij werd bisschop van Ieper en verlatijniseerde zijn naam.</p>
Kasteel Buren, Jan Abrahamsz Beerstraten, ca. 1650. Bron: Rijksmuseum, Amsterdam
Kasteel Buren
<p>Wie de oppervlakte van het vroegere kasteelterrein, Het Plantsoen, vergelijkt met het stadje zelf, kan concluderen dat hier een groot en machtig kasteel heeft gestaan...
Mardi Kamphuis met op de achtergrond zijn vader © Mardi Kamphuis, alle rechten voorbehouden
24/7 tussen de bakstenen
<p>Mardi Kamphuis (1953) groeide op tussen de bakstenen. Nét 17 was hij toen hij startte bij steenfabriek De Rijswaard in Aalst. De fabriek werd zijn...
Romeinse villa bij Ewijk © Gemeente Beuningen
Grond in vreemde handen
<p>Vanaf 1600 tot aan de Tweede Wereldoorlog woonden veel verarmde boeren in het gebied tussen Maas en Waal. Uitwonende grootgrondbezitters hebben deze verarming voor een...
Rijn bij Driel © Michiel Verbeek via Wikimedia Commons, CC BY-SA
Oorlog om een dijkje
In de Gedenkwaardigheden uit de geschiedenis van Gelderland wordt het verhaal verteld over de ruzie om een dijk bij Driel in 1446. "Maar in...
Een radiowandeling van Radiobaken in Poederoijen, bij de Waterlinie © Radiobaken
Nieuwe Hollandse Waterlinie in Gelderland
<p>Na de vorming van het Koninkrijk der Nederlanden (1813) werd de waterlinie krachtiger dan ooit.</p>

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl