Rivierengebied

Lees intro

675 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Voormalige Hervormde Kerk Altforst vanaf de zuidzijde. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014
Voormalige Hervormde Kerk Altforst
Aan de Kerkstraat nr.21 in Altforst staat het sinds 1970 buiten gebruik gestelde kerkgebouw van de Nederlands Hervormde Kringgemeente. Een driezijdig...
Hoytema kelderfles 1880 1930
Jenever voor Afrika
<p>De lange rij arbeidershuisjes aan de Veerweg herinnert nog aan de tijd van de Industriële Revolutie. In 1838 starten de broers Johan en Aleid van...
Een afbeelding van het aanbregnen van versterkingen aan de Diefdijk
De Hollandse verdediging tegen het Gelderse water
<p>Jarenlang heeft Holland zich willen beschermen tegen het water afkomstig uit 'Gelderse' rivieren. De Diefdijk speelt daarbij een belangrijke rol.</p>
Thea van der Linden met haar neo-renaissance stoel, 2018 © Elisabeth Weeshuis Museum, foto: Roelien van Neck.
Hoe een Culemborgse stoel een erfstuk werd
<p>Al vele jaren koestert de Culemborgse Thea Van der Linden – de Jager een houten stoel, die haar houders na hun trouwen in 1926 aanschaften.</p>
Het verhaal van de viswijven op een deurkalf
Strijd om de mijter
<p>In de late middeleeuwen is de Utrechtse bisschop oppermachtig. In het omvangrijke bisdom heeft hij kerkelijke, maar ook wereldlijke macht. Een belangrijke en gewilde baan...
Poldermolen en visserij in Holland. ca. 1600 © Rijksmuseum, Claes Jansz. Visscher (II), 1608 – 1610, PD
De Waardenburgse poldermolen
<p>In de tweede helft van de zeventiende eeuw vond er in de West-Betuwe een continu gevecht tegen het water en de elementen plaats. Stormen, overstromingen,...
Mammoetschedel © I.E. van Varelen (1825); bron Teylermuseum PD
De mammoetschedel van Heukelum
<p>In 1820, na een kapotte dijk bij Heukelum langs de Linge, werd een schedel van een mammoet gevonden. Die mammoet heet Mammuthus primigenius en heeft...
Gispen no 412
Gispen no. 412
<p>De 'Gispen no. 412' is een echte klassieker. De stoel met het verende stalen buisframe is het bekendste ontwerp van Willem Hendrik Gispen (1890-1981). Typisch...
Gelderse Archeologische Kroniek 2021 © Diversen, alle rechten voorbehouden
Gelderse Archeologische Kroniek 2021
<p>De Archeologische kroniek van de Gelderse Archeologische Stichting verscheen van 2014 t/m 2018 in het Historische jaarboek voor Gelderland van de Vereniging Gelre. Sinds 2019...
Reproductie van hoe de burcht van Acquoy er mogelijk uitzag. © Edwin Koppens, Manon Jamin, archief Henk Dijk. Alle rechten voorbehouden.
Burcht van Acquoy
<p>De regeerders over Acquoy waren voor 1228 de hertogen van Gelre. In 1330 gaf Willem van Henegouwen, graaf van Gelre, Acquoy aan zijn neef, Gerard...
Pijnacker Hordijk, 1908 © PD
Cornelis Pijnacker Hordijk (1847-1908)
<p>Cornelis Pijnacker Hordijk wordt geboren op 13 april 1847 in het gehucht Drumpt, nabij Tiel. Nadat hij in 1873 is gepromoveerd in het Romeins en...
Zingen bij de kerstboom, ca. 1970
Kerst in Ingen
"Het mooiste vond ik altijd kerst van de zondagschool, dan hadden we ook altijd een hele grote boom, hadden we voor in de kerk staan....
Reconstructie van de verstopplek op Bradaal 49 in Culemborg © Elisabeth Weeshuis Museum, Culemborg
Onderduiken in Culemborg - Bradaal 49
<p>In het boek 'Schuilen - onderduik in Culemborg '40-'45' staan talloze verhalen over de manier waarop Culemborgers onderdak boden aan vervolgde medeburgers. Joden, piloten, studenten,...
Gemeentehuis van de gemeente Lingewaal te Asperen © PD, bron: Wikimedia
Samen of zelfstandig
<p>Tot de jaren zeventig kwam samenvoeging van gemeenten sporadisch voor. Het ruimtegebrek van de grotere steden om de groeiende bevolking te kunnen opvangen was tot...
De dijken worden verzwaard in 1996 © Foto: Jan Rikken
Zware dijken, ruimte voor de rivier
<p>Sinds de jaren zeventig van de twintigste eeuw is er steeds meer verzet tegen rigoureuze dijkversterkingen waarbij pittoreske dijkhuisjes moeten wijken, net als de aanpalende...
Een radiowandeling van Radiobaken in Poederoijen, bij de Waterlinie (Bron: Radiobaken)
De Nieuwe Hollandse Waterlinie in Gelderland
<p>Na de vorming van het Koninkrijk der Nederlanden (1813) werd de waterlinie krachtiger dan ooit.</p>
De Linge tussen Rumpt en Beesd © Michiel Verbeek via Wikimedia Commons, CC BY-SA
De Betuwe
<p>De Betuwe ligt tussen de rivieren de Waal in het zuiden en de Nederrijn en de Lek in het noorden. Het bestaat uit drie delen:...
Baggermolen in uiterwaarden langs de Waal omstreeks 1950. © Fotopersbureau Gelderland, fotocollectie Regionaal Archief Nijmegen
Zandwinning bij de Waal
<p>In het rivierengebied wordt niet alleen klei, maar ook veel zand gewonnen. Het wordt gebruikt als bouwmateriaal in cement, bijgemengd met klei voor baksteen en...
De veilige insluiting was gereed in 2005. © Alle rechten voorbehouden
Sluiting en veilige insluiting
<p>De beëindiging van de elektrische productie vond plaats op 26 maart 1997, precies 28 jaar nadat de centrale officieel door Koningin Juliana in bedrijf was...
Gemeentehuis van de gemeente Lingewaal te Asperen © PD, bron: Wikimedia
De vorming van een kwartetgemeente
<p>In het kader van de discussie over de gewestvorming in de jaren zeventig is met Vuren en Herwijnen regelmatig geschoven. In het ene plan zouden...
Elisabeth, vrouwe van Buren, anoniem, ca. 1590. Bron: Rijksmuseum, Amsterdam
De vrije heerlijkheid Buren
<p>Heerlijkheid, afgeleid van 'heer', betekent overheidsgezag als particulier(!) bezit. Heerlijkheid bestaat in verschillende vormen met als hoogste vorm de vrije heerlijkheid. Hiervan zei men dat...
Provinciale Gelderse en Nijmeegse Courant, 13-2-1861 © Via Regionaal Archief Nijmegen/CC0
De grote watersnood van 1861
<p>Eeuwenlang is het Land van Maas en Waal geteisterd door wateroverlast. Wateroverlast door de regen die maanden de velden blank zette, omdat het regenwater door...
Uitvouwblad bij boekje Korte Beschrijving van den Watersnood in 1855. Dijkbreuk te Dreumel © Koninklijke Bibliotheek, CC
Voorbeeld, de ramp van 1855
<p>Sinds de bedijking is het rivierengebied geteisterd door honderden overstromingen, de ene ernstiger dan de andere. Er bestaan verslagen van de grotere rampen. Die werden...
Ansichtkaart van De Plantage rond 1900
'Lieve laanen, donkre dreeven'
<p>Het schaduwrijke park De Plantage, de lange lanen, de groene weiden en de winderige dijk. Op zondag en in de vakantie geniet menige wandelaar van...
Prent van de watersnoodramp van 1861 in de Bommelerwaard. © W.H.J., collectie Regionaal Archief Rivierenland, cc-by
Bommelerwaard - 1861 en 1926
<p>De rivieren Maas en Waal brengen de Bommelerwaard vanaf de 13e eeuw voorspoed. Over de rivieren kunnen hout, hooi, granen en andere producten worden vervoerd,...
Mimi Günther © Anneke van der Heijden, alle rechten voorbehouden
Mimi Günther: wie kent haar niet?
<p>Vanwege de oorlog is Mimi in Geldrop geboren maar ze is een echte Opheusdense. Ze groeide op in een warm gezin met twee broers, volgde...
Op deze foto uit 1967 protesteren jongeren tegen het vervuilde rivierwater van het rivierbad van Tiel. “Geen woorden, maar baden.” © via Collectie Gelderland, Flipje en Streekmuseum Tiel
Van beteugeling naar ruimte geven
<p>Vanaf 1850 werkte Rijkswaterstaat aan de normalisatie van de Waal. In honderd jaar tijd werd de rivier met dijken en kribben beteugeld. In de tweede...
Lithografie, voorstellende de Waterpoort te Tiel vanaf het Plein, 1980. Collectie Flipje en Streekmuseum Tiel
Waterpoort in Tiel
<p>De Gelderse plaats Tiel is gelegen aan de Waal. Net als alle grote plaatsen langs de rivieren beschikt ook deze stad over een haven. In...
De Verzoeking van de heilige Antonius. © PD.
Museumschat in Flipje en Streekmuseum Tiel
<p>Het drieluik, ook wel triptiek, 'De Verzoeking van de heilige Antonius' is qua afbeelding, herkomst en schilder een opmerkelijk schilderij.</p>
Het kopen van een kerstboom rond 1970
Kerst in Herwijnen
"Wij woonden in een grote boerderij en de blauwe keuken, waar ik het net met sinterklaas ook al over had, die werd eigenlijk alleen maar...
Geldermalsen Kalenberg kledingspeld Hondsgemet. Bron: ACVU/ADC
Romeinen aan de Linge
<p>Tussen Meteren en Geldermalsen zijn omvangrijke resten gevonden van Romeinse en Bataafsche nederzettingen.</p>
Het wapen van de familie van Arkel en het Land van Arkel © PD
Huis Vuren of de Tumelenburg te Vuren
<p>Op een westelijke punt van de Vijfheerenlanden ontstaat langs de Waal rond 900 de vesting Vuren. Het betekent ‘vooraangelegen’, zoals de plaatsen Voorne en Veurne....
Ad Derwig en de doos testglazen, 2018 © Elisabeth Weeshuis Museum, foto: Roelien van Neck
Hocke Hoogenboom, huisarts te Culemborg in de negentiende eeuw
<p>Vroeger gingen medische instrumenten van de ene huisarts over op de andere. Nu bewaart huisarts in ruste Ad Derwig de doos met brillenglazen van zijn...
Westzijde van Huijs te Leeuwen. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014
Huijs te Leeuwen en de papenkelder
Aan de Waalbandijk 7 te Boven-Leeuwen staan de overblijfselen van het adellijk Huijs te Leeuwen. Het bestaat uit het zeventiende-eeuwse poortgebouw...
Het nieuwe gemeentehuis, 1985. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Gemeentelijke herindeling
<p>In het laatste kwart van de 20e eeuw is de gemeente Buren tweemaal betrokken bij een gemeentelijke herindeling.</p>
De eerste boot, gebouwd op de werf Meijer © Heemkunde Vereniging Leeuwen
Van schepen naar bankstellen
<p>De industriële revolutie bereikt in de negentiende eeuw ook het Land tussen Maas en Waal. Stoommachines nemen het werk van de kracht van wind, van...
Martin van Buren - door Francis Alexander, 1830 © Collectie White House Historical Association, PD
Een 'Gelderse' president in Amerika
<p>Martin van Buren werd zelf dan wel in Amerika geboren in 1782 (te Kinderhook, New York), hij sprak het liefst en best Nederlands. Zijn betovergrootvader,...
Anna de Quartel © Marechausseemuseum CC-BY-NC-ND
Verhuizen naar het weeshuis
<p>In 1911 komt de tienjarige Anna de Quartel vanuit Leerdam aan bij het weeshuis in Buren. Anna is niet alleen: haar oudere broer Teunis en...
Een tekening van Frissestein in 1680 (Bron: Historische Vereniging Den Ouden Dijk)
Kastelen Frissestein en Engelenburg
<p>Het kasteelterrein van het voormalig kasteel Frissestein is buitendijks gelegen. Het wordt ook wel het 'Huis te Herwijnen' genoemd.</p>
Mevrouw van Westrenen in haar keuken ©
‘De staarten van het vee die moesten heel schoon zijn’
<p>Het interview met mevrouw Van Westrenen (1932) vindt plaats in het appartement bovenin de hooiberg van boerderij Den Ouden Dam in Kesteren. De heer Peer...
1880 J.N. Daalderop sticht metaalwarenfabriek
J.N. Daalderop sticht zijn metaalwarenfabriek
<p>In 1880 neemt Johannes Nicolaas Daalderop de stoomkoperdraaierij van de weduwe Pas in de Waterstraat over. Het is de grondslag voor een bedrijf dat zou...
Rumpt en omgeving op een kaart uit 1692 © Collectie Emile Smit, PD
Johan Bouwensch verslaat de Fransen in de Slag bij Rumpt
<p>Het jaar 1672 wordt ook wel het Rampjaar genoemd. Op 12 juni 1672 waren de troepen van de Franse koning Lodewijk XIV bij Lobith de...
Theepot van vernikkeld metaal vervaardigd door Daalderop © Collectie Gelderland © Collectie Gelderland
Een bron van warmte
<p>Innovatieve cv-ketels, stille ventilatie en boilers op zonne-energie lijken meer iets van de toekomst dan van het verleden. Toch zijn deze producten onderdeel van het...
Kazemat bij Arnhem, onderdeel van de IJssellinie © MartinD/Wikipedia, CC BY-SA 3.0
Inleiding: Gelderland tijdens de Koude Oorlog
<p>Tussen 1946 en 1991 domineerde de Koude Oorlog de politieke en militaire verhoudingen tussen het communistische Oostblok en de Westerse, kapitalistische landen. De Westerse landen...
Tricht pontje
Tricht, doorwaadbare plaats in de Linge
<p>De naam Tricht is afgeleid van 'Trajectum', dat 'doorwaadbare (oversteek)plaats' betekent (vergelijk Utrecht en Maastricht).</p>
Hovensche kooi in 2007 © Rita Boer Rookhuiszen, CC-BY-NC
Eendenkooien in de gemeente West Betuwe
<p>Eendenkooien waren met name in en net na de middeleeuwen belangrijk voor de voedselproductie. Zij voorzagen in eiwitrijk voedsel, niet alleen voor de rijken, ook...
Fort Asperen
De oorlog aan de Linge
<p>Op 10 mei 1940 bereikte het officiële bericht de forten dat Nederland in oorlog was met Duitsland. Nederland was verrast door de aanval en door...
Schepel © collectie en foto Martin IJzerman, CC-BY-NC
Armenzorg in Buurmalsen
<p>Armenzorg is van alle tijden. Ook in de zeventiende eeuw in het kleine Buurmalsen. Onderzoek wijst uit dat er rond 1625 ongeveer 200 mensen woonden....
1795 capitulatie Tiel
De Fransen in Tiel
<p>In 1793 verklaart Frankrijk de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden de oorlog. Vanaf de zomer van 1794 veroveren de Fransen snel ons land. In Tiel...
Egbert Ausems bij het reclamebord voor Oranjeboom Bier © Elisabeth Weeshuis Museum. Foto: Roelien van Neck
Bierreclame uit bekend Culemborgs café
<p>Egbert en Anja Ausems schonken in 2017 een bijzonder reclamebord aan het Culemborgse Elisabeth Weeshuis Museum. Het handgeschilderde bord is afkomstig uit het café-restaurant van...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl