Ruïne De Nijenbeek

In de loop der eeuwen is er veel veranderd aan het kasteel. De vele verschillende eigenaren pasten het gebouw aan naar eigen wens en gebruik. Zo is het onder meer in gebruik geweest als verdedigingsburcht en als woning van zowel eigenaren als pachters. Na de dood van Johan Derck van Steenbergen in 1713 kwam het kasteel in het bezit van zijn zuster, Johanna Elisabeth. In 1714 huwde zij Dirck Johan van Stepraedt. Later in de achttiende eeuw raakte De Nijenbeek in verval omdat de eigenaren ergens anders woonden en het kasteel verhuurden.

Herstel

In 1778 werd Willem Anne Schimmelpenninck van der Oye de nieuwe eigenaar van De Nijenbeek. In die tijd is het kasteel ingrijpend gerestaureerd. De derde verdieping, de ridderzaal, werd verhoogd en er werd een nieuwe borstwering gemetseld, waarin grote vierkante openingen waren aangebracht. Verder werden de kruisramen vervangen door schuiframen, een verandering die later weer is teruggedraaid. Ook in de tijden hierna werden regelmatig herstelwerkzaamheden uitgevoerd.

Beschoten door de geallieerden

Op 12 april 1945, toen het einde van de Tweede Wereldoorlog naderde, werden de muren van De Nijenbeek door geallieerde legers zwaar bestookt. Deze legers kwamen vanaf de oostelijke oevers van de IJssel om de Duitsers die zich in De Nijenbeek ophielden te verdrijven. Bij de beschietingen verloor de toren zijn negentiende-eeuwse piramidedak. Ook het in de zestiende eeuw aangebouwde gedeelte werd totaal weggevaagd. Nadien werd een nooddak aangebracht, in afwachting van restauratie van het kasteel. Door verrotting is dit dak lang geleden ingestort, waardoor weer en wind nu al tientallen jaren vrij spel hebben. De huidige eigenaar van De Nijenbeek is barones Antoinette van Lynden. Zij erfde landgoed De Poll met daarop de ruïne in 1991 van Jonkheer mr. F.J.C. Schimmelpenninck. Van het hele kasteel met aanbouwen rest nu nog slechts de vierkante toren, in de verwoeste staat van 1945.

De dikke hertog

Over het kasteel gaat de legende de ronde van 'de dikke hertog'. In 1364 werd Hertog Reinoud van Gelre door zijn broer Eduard, ook Hertog van Gelre, gevangen gehouden op kasteel De Nijenbeek. Volgens de legende kreeg Hertog Reinoud tijdens zijn gevangenschap zo goed te eten, dat hij na verloop van tijd niet meer door de deuren van De Nijenbeek paste en de deursponningen zelfs verwijderd moesten worden om de dikke hertog uit zijn benarde positie te kunnen bevrijden.

Leestip

Van De Nijenbeek zijn in de loop der jaren veel portretten geschilderd, maar ook de literatuur is door de ruïne geïnspireerd. Zo duikt De Nijenbeek op in het jeugdboek De gekooide hertog van Miek Dorrestein en Kees de Kiefte

Bron: www.denijenbeek.nl.