Huis Kruisvoorde in Twello

Bezit van ridders, schouten en burgemeesters

In de vijftiende eeuw duiken de eerste bewoners van huis Kruisvoorde op, dat ten noorden van Twello ligt. De naam verwijst waarschijnlijk naar een ‘voorde’, een doorwaadbare plaats, op een kruispunt van de handelsroute naar Deventer en de gegraven watergang Terwoldse Wetering.

Bezit van ridders en schouten

Als schepen van Zutphen en drost van de Veluwe is ridder Andries van Meermuiden ook grondbezitter in Twello. Met hem begint in 1493 de geschiedenis van Huis Kruisvoorde. Zijn zoon verkoopt het huis aan Derick van Steenre, ook schepen van Zutphen, die een opslagplaats voor graan laat bouwen, het ‘Steenderens spyker’.

Door vererving komt de familie Van der Capellen tot den Dam in bezit van de havezate, tevens lid van de Veluwse ridderschap en leverancier van burgemeesters. In 1675 gaat door huwelijk en erfenis Kruisvoorde over naar een ander lid van de Veluwse ridderschap, de familie Golstein.

Verschillende bestuurders van Voorst als eigenaar

Anthony Daendels, schout van Voorst, komt omstreeks 1710 in het bezit van Kruisvoorde en het huis blijft tot 1778 in zijn familie. De volgende acht jaar woont de chirurgijn Damman er dankzij de erfenis van zijn vrouw, maar de bezitters na hem zijn vooral schout van Voorst.

Vanaf het begin van de negentiende eeuw wisselen de eigenaren elkaar snel af. Onder hen is een baron van Ittersum die tevens burgemeester van Voorst is. De familie Van Citters verbouwt veel aan Kruisvoorde en verkoopt het huis in 1869 aan een familielid van de burgemeester Van Ittersum.

Sporen uit het verleden

De familie Cramer verwerft Kruisvoorde in het laatste kwart van de negentiende eeuw en verkoopt het in 1923 aan de heer Wisboom. Na diens overlijden koopt een beleggingsmaatschappij in 1965 het vervallen huis en verkavelt later het grondbezit. Het huis zelf wordt eigendom van de familie Kamer die er antiekveilingen houdt. Eind twintigste eeuw komt er een Japanse eigenaar, de heer Akimoto, die het huis laat renoveren en doorverkoopt aan een particuliere bezitter. Sinds 1971 is het huis een rijksmonument.

Het huidige Kruisvoorde bezit nog bouwsporen uit drie perioden. Onder het achterhuis ligt een kelder met tongewelven uit de zestiende eeuw. De voorste vleugel krijgt zijn vorm rond het midden van de achttiende eeuw. In het begin van de twintigste eeuw wordt Kruisvoorde verfraaid met een schilddak en hoekschoorstenen en een grote vierkante toren. In 1995 was Kruisvoorde in bezit van de Japanner Akimoto. Sinds 2006 is het huis in bezit van de huidige eigenaren.

Bron: