Landgoed Warnsborn

De naam Warnsborn, die duidt op de aanwezige bronnen, werd al in de 15de eeuw gebruikt. De benaming had toen echter betrekking op het huidige Hoog Erf, dat behoorde tot het klooster Mariëndaal. Het noordwestelijk daaraan grenzende Laag Erf was al voor 1500 eigendom van het Agnietenconvent in Arnhem. Rond 1650 werden de middeleeuwse kloostergoederen aan de noordzijde van Arnhem verkocht aan particulieren. Die zagen hun kans schoon om op de kale heidevelden een buitenplaats te stichten. Hoog Erf en Laag Erf kwamen in handen van de Arnhemse burgemeester Everhard Everwijn. Vanaf die tijd werden zij vaak samen als 'Warnsborn' aangeduid. In 1894 werd Hoog Erf weer afgesplitst. Dat heette voortaan weer Hoog Erf, terwijl Laag Erf de naam Warnsborn behield.

In de 19de eeuw was Warnsborn in handen van mr. J.N.W.A. baron van Hugenpoth tot Aerdt en mr. W. baron Röell van Hazerswoude, waarna het verkocht werd aan drie broers De Bruyn, suikerraffinadeurs te Amsterdam. De familie De Bruyn bleef eigenaar tot 1896, waarna weer enkele eigendomswisselingen volgden. De terrassentuin werd rond 1900 aangelegd, maar is tien jaar later gewijzigd naar ontwerp van Hendrik Copijn. Het 19de-eeuwse landhuis brandde in 1945 af en werd vervangen door het huidige hotel Groot Warnsborn. Wel bewaard bleven de witgepleisterde, neogotische kapel en het koetshuis uit omstreeks 1850 en de oranjerie uit de tweede helft van de 19de eeuw. De oranjerie kreeg zijn definitieve vorm door verbouwingen in 1894 en 1910. De terrassentuin en oranjerie raakten rond de Tweede Wereldoorlog sterk in verval tot in 2000 het tij keerde en de restauratie van oranjerie en tuinaanleg van start kon gaan. Ook werden de druivenkas en orchideeënkas opnieuw opgebouwd, dankzij een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij. Net als in 1932 dient de gerestaureerde oranjerie nu weer als feestzaal.

In 1929 kwam Warnsborn in handen van de N.V.'Thorhem' te Doorn, dat tevoren ook de Vijverberg had aangekocht. Deze maatschappij wilde deze terreinen verkavelen tot villaterrein. Daarom wilde de juist opgerichte Stichting Het Geldersch Landschap deze gebieden aankopen, maar de vraagprijs was veel te hoog. Het Arnhemse gemeentebestuur, toen al beducht voor verkaveling en bebouwing, besloot tot aankoop, maar kreeg geen toestemming. Een van de wethouders, F.H.baron van Verschuer, hielp de gemeenteraad uit de impasse. Hij kocht het landgoed aan op naam van zijn echtgenote. Bij haar overlijden in 1944 liet mevrouw Van Verschuer Hoog Erf aan Geldersch Landschap na.

Twee keer per jaar worden oranjerie en terrassentuin opengesteld voor publiek. De tuin is buiten deze dagen ook vrij te bezichtigen, mits er geen partij in de oranjerie is.