Wildpark De Hoge Veluwe

Liefhebber van de jacht

Net als zijn middeleeuwse voorgangers was Anthony George Kröller (1862-1941) een groot jachtliefhebber. Zijn doel was een wildpark op te richten waar hij kon jagen vlakbij huis. Eerder had hij met zijn schoonfamilie Müller gejaagd op hun landgoed in Sauerland. Als zakenman en reder verwierf hij zijn kapitaal, waarmee hij in 1909 de havezate Harskamp kocht met 228 hectare grond. Door meerdere aankopen wist hij in 1935 uiteindelijk het wildpark uit te breiden tot een oppervlakte van circa 5000 hectare.

Geschikt maken als wildpark

Het gebied bleek niet direct geschikt als jachtterrein. Er was te weinig voedsel en dekking voor de aanwezige dieren om van te leven. Een groot deel bestond uit woeste grond. Bij de aanwezige natuurlijke drinkplaatsen werden daarom voederplaatsen en wildakkers aangelegd. De jonge aanplant moest voor de nodige dekking gaan zorgen. Afrastering van het totale gebied moest voorkomen dat de dieren in de winter naar de voedselrijke uiterwaarden van de grote rivieren en de loofbossen van de Veluwezoom zouden trekken.

Wild kopen

Toen de afrastering was voltooid werden er zestig herten en twintig zwijnen uit Hongarije gehaald. Later werden nog edelherten geïmporteerd uit Schotland en Oost Europa. Zij werden de stamouders van het huidige wildbestand. In 1921 introduceerde Kröller ook moeflons in zijn wildpark. Deze dieren waren omstreeks 1857 op Corsica en Sardinië uitgestorven in het wild. Enkele werden gevangen en gekruist met schapenrassen waardoor de rammen grote fraai gedraaide horens ontwikkelden. Hierdoor werden zij een aantrekkelijke jachttrofee.

In 1920 zette zijn vrouw, kunstverzamelaar Helene Müller (1869-1939), in het noordelijke gedeelte van het park een fazanterie op voor bosfazanten en goudfazanten. De eieren werden bebroed door kippen.

Het Nationaal Park De Hoge Veluwe

In 1935 moest de familie Kröller vanwege financiële schulden het landgoed verkopen. Zo ontstond Het Nationaal park de Hoge Veluwe. Het park ontvangt tegenwoordig jaarlijks circa 600.000 bezoekers. Naast de kunstcollectie van Helene Müller is het park vooral bekend om zijn natuurschoon en de mogelijkheid om wild te spotten en de brons van de edelherten van dichtbij mee te maken.

Nieuwe uitdagingen

Tegenwoordig is het park onderdeel van de ecologische hoofdstructuur, een zoveel mogelijk aaneengesloten verzameling van natuurgebieden waar dieren vrijelijk kunnen trekken. Deze zienswijze staat echter haaks op die van het wildpark, dat het wildbestand goed wil handhaven. Bovendien zorgt het voor uitdagingen bij het uitbreken van ziektes als de varkenspest.

Sinds december 2021 is de aanwezigheid van een wolf in het park een feit. De wolf heeft het met name gemunt op de moeflons. Ondanks de aanleg van een elektrisch raster staat het behoud van de moeflons onder druk en maakt de wolf het moeilijker voor natuurliefhebbers om het schuchtere wild te spotten.

Bronnen en verder lezen

• A.C. Haak en P.B. Hofman, Anton Kroller en de Hoge veluwe 1909-1935. De geschiedenis van een bijzondere ondernemer, Hoge Veluwereeks (Hoenderloo 2e druk, 2003).
• F. van Essen, De hoge Veluwe (Zwolle, 2005).
• H. Renes, 'Wildparken in Nederland, sporen van een oud faunabeheer Historisch Geografisch tijdschrift 23:1 (2005), p. 21-34.

Rechten

Olga Spekman, 2022, CC-BY-NC