Huis Vuren of de Tumelenburg te Vuren

Geteisterd door oorlog en watersnoodrampen

Het wapen van de familie van Arkel en het Land van Arkel

Op een westelijke punt van de Vijfheerenlanden ontstaat langs de Waal rond 900 de vesting Vuren. Het betekent ‘vooraangelegen’, zoals de plaatsen Voorne en Veurne. In de dertiende eeuw worden de adellijke heren van Vuren genoemd in de Gelderse leenregisters. Begin veertiende eeuw komt de heerlijkheid Vuren in handen de familie van Arkel.

De familie Van Arkel krijgt een thuis te Vuyren

In een kroniek uit 1253 staat Jan I van Arkel als leenheer van de graaf van Holland genoemd. Zijn opvolgers kopen grondgebied bij en heffen tol op de rivieren de Lek en de Merwede. Ze worden machtig en bouwen verschillende kastelen, onder meer in Asperen. Otto van Asperen uit het geslacht Van Arkel krijgt in 1326 het ‘Thuis te Vuyren’ als leen. Het versterkte huis wordt uitgebreid tot een kasteel dat ook wel de Tumelenburg wordt genoemd. Otto III van Vuren raakt betrokken bij de oorlog tussen Jan V van Arkel en de graaf van Holland. Deze Arkelse oorlog woedt tussen 1401 en 1412 in de streek rond Gorinchem.

Het geslacht Van Vuren blijft (indirect) bestaan

Jan V van Arkel wordt gevangen genomen in Vuren en dat betekent het einde van de macht van de familie Van Arkel. Alleen de nakomelingen van dochter Maria van Arkel verwerven later nog grote politieke macht in Gelre. Het geslacht Van Asperen van Vuren sterft aan het einde van de vijftiende eeuw in rechte lijn uit. De familie Van Haeften krijgt het huis te Vuren in 1525 in handen. Vijfentwintig jaar later komt het weer in bezit van een andere tak van de familie Van Asperen van Vuren.

Na de rampen weer die Fransen

Watersnoden teisteren dit gebied regelmatig, zodat de bevolking en de heer Van Vuren sterk verarmen. Daar komt nog bij dat in het rampjaar 1672 de Fransen de Tumelenburg verwoesten. De kosten voor het dijkonderhoud zijn niet meer op te brengen en in 1681 wordt het bestuur van de heerlijkheid overgedragen aan de Staten van het Kwartier van Nijmegen. Deze kunnen pas vijftig jaar later de heerlijkheid verkopen aan Otto van Bylant.

Verdere afbraak

Na afbraak van de ruïne wordt een classicistisch landhuis met park aangelegd. In 1822 komt het landgoed in handen van de koopman Jan Viruly die het aan zijn zoon Michiel geeft. Rond 1895 laat diens familie het landhuis afbreken. De grachten verdwijnen in het begin van de twintigste eeuw en van kasteel Vuren zijn dan alle sporen voorgoed verdwenen.

Bronnen: