Volmiddeleeuwse bewoningssporen onder het gemeentehuis

Dat er sporen werden aangetroffen was geen verrassing. Kuipershof 2 ligt aan de zuidkant van het centrum van Geldermalsen, waar rond de Hervormde kerk aan het einde van de elfde eeuw de burcht van Malsen werd gesticht. Indertijd bestond het Gelderse Malsen (vermeld als Malsnon in een middeleeuwse bron) uit een reeks van boerenerven. Het kenmerkende langgerekte stratenpatroon ten zuiden van de burcht, parallel aan de Linge, herinnert hier nog steeds aan: goed herkenbaar zijn de Kerkstraat (de voormalige Lingedijk) en de Herman Kuijkstraat die in westelijke richting overgaat in de Van Dam van Isseltweg waaraan het gemeentehuis grenst.

Middeleeuwse laag

Het archeologisch bedrijf AVUhbs voerde begin oktober 2021 het onderzoek uit. Op een diepte van ruim een meter troffen ze, onder de recente bouwvoor en een ophogingslaag, een middeleeuwse cultuurlaag aan van ongeveer 10 tot 15 cm dik. Deze laag onderscheidde zich van het bovenliggende niveau door de aanwezigheid van fosfaatvlekken. De cultuurlaag ligt direct op ongeroerde oeverafzettingen.

Vanwege de geringe omvang van de werkput kwam een beperkt aantal sporen tevoorschijn. Tien hiervan zijn geïnterpreteerd als paalkuilen. De oriëntatie van de sporen is noordoost-zuidwest. Helaas konden ze niet met zekerheid aan een structuur gekoppeld worden. Het lijkt erop dat buiten de putgrenzen nog meer sporen verwacht kunnen worden.

Een bijzonder mes

Aan de hand van enkele aardewerkscherven (Pingsdorf, Paffrath, Elmpterwaar) afkomstig uit de cultuurlaag dateren de archeologen de vindplaats tussen 880 en 1300. Dit komt goed overeen met de opkomst en bloei van middeleeuws Geldermalsen.

Tot slot is een ijzeren mes met een opvallende vorm noemenswaardig. Het mesheft heeft namelijk een korte, versmalde steelangel. De breedte van het mesblad neemt richting de punt toe. Een vergelijkbaar exemplaar uit Londen dateert in de late twaalfde eeuw.

Het grootste deel van de vindplaats blijft in de bodem bewaard. Hij ligt diep genoeg om niet te worden aangetast bij de verbouwing van het gemeentehuis.

Dit verhaal is onderdeel van de Gelderse Archeologische Kroniek 2021.

Verder lezen:

• Jelle van Hemert, 2021: Geldermalsen Kuipershof 2. Een proefsleuvenonderzoek met doorstart naar een opgraving (VUhbs ZAN1020)
• Johan van Kampen, 2018: Boren naar de burcht van Geldermalsen aan de Hermen Kuijkstraat 46-50 (VUhbs ZAN585)

Rechten

Huib Jan van Oort, 2022, CC-BY-NC