Kastelen te Malsen en Geldermalsen

Twee kastelen in Geldermalsen

Paul(us) van Liender tekende in 1750 dit aanzicht van het Huis te Geldermalsen.

In een oorkonde uit 850 is sprake van Uberan Malsna, later Bovenmalsen en Buurmalsen genoemd. Ten zuiden van de Linge moet er dan een Nedermalsen zijn, het huidige Geldermalsen. De plaatselijke machthebbers en de rivier maken het verschil. Geldermalsen behoort in vroeger tijden tot het hertogdom Gelre en Buurmalsen tot het graafschap Buren.

Stichter van het geslacht Van Cuijck

Herman van Malsen is mogelijk een zoon van graaf Unruoch van Teisterbant, een graafschap dat zich uitstrekt van Vlaardingen tot Tiel, grenzend aan de rivieren Lek, Maas, Waal en Hollandse IJssel.

Herman sticht rond 1070 de burcht te Malsen. De Rooms-Duitse keizer Hendrik IV beleent hem met het Land van Cuijk. Herman schenkt dit rijksleen aan zijn zoon Hendrik en deze en zijn afstammelingen noemen zich voortaan Heren van Cuijck.

Het korte leven van de burcht Malsen

Ruim zestig jaar na de stichting verwoesten Hollandse troepen tussen 1133 en 1135 de burcht Malsen. De familie Malsen bouwt de burcht niet meer op.

Volgens archeologisch onderzoek heeft de burcht gestaan op de plaats van de huidige hervormde kerk in Geldermalsen. De burcht lag op een zandrug langs de Linge. Het kasteel had een walmuur waarlangs een gracht liep tot 25 meter breed. De tufstenen muur is waarschijnlijk gebouwd rond 1070 en gold in die tijd als een enorm bouwwerk.

Het huis te Geldermalsen

Archieven geven aan dat er in 1096 een burcht aan de noordwestzijde van Geldermalsen staat. In de achttiende eeuw is het huis te Geldermalsen onder andere in bezit van de families Van Borselle, Van Aerssen Beyeren en Bock. Het huis is ook bekend onder de naam Ravestein. Dat blijkt uit de omschrijving in 1741 als het ‘Heerenhuys te Geldermalsen, van ouds genaamt Ravestein’.

Dit adellijk huis heeft een voorburcht en is omringd door grachten met een voormuur en een valbrug. Het hoofdgebouw heeft twee trapgevels en een lage vierkante toren. Een tekening van Paulus van Liender uit 1750 laat een hoofdgebouw zien in renaissancestijl.

De laatste verbouwing

Edmond Willem van Dam is in 1828 eigenaar en bewoner van het huis te Geldermalsen. Hij laat de bestaande bouw ingrijpend vernieuwen. Het huis krijgt later de naam Groot Ravenstein om het te onderscheiden van Klein Ravenstein dat in Buurmalsen staat.

Publieke verkoop vindt in april 1916 plaats waarna de sloop volgt. Er zijn bovengronds geen overblijfselen zichtbaar. Het gebied waarop het kasteel gelegen was, heet nu Zwarte Kamp.

Bronnen en verder lezen: