Historische tuinderij Warmoes te Lent

Snelle ontwikkeling

Tuinhistoricus Sangers vermeldt dat in de vijftiende eeuw naast de grote steden in het westen van het land ook Arnhem en Nijmegen al beschikken over een groente- en fruitmarkt. Na het ontstaan van broeikassen en oranjerieën verschijnen de kassen. Mede door de technische ontwikkelingen van glas en ijzer en door de verbetering van het verwarmingssysteem worden er steeds meer grotere kassen gebouwd. Zo ontstaat er in de tweede kwart van de negentiende eeuw de grootschalige glastuinbouw. In de omgeving van Nijmegen blijft het kleinschalig gemengd tuinbouwbedrijf tot de oorlog nog bestaan. Deze tuinders worden de warmoezeniers genoemd. Warmoes is een andere naam voor snijbiet, een historische groente die vroeger veel werd geteeld. Warmoes verwijst echter ook naar de Warmoezeniers, de boeren in de omgeving van een stad die groente en fruit kweken en deze verkopen aan de stedelingen, op de markt en langs de deuren met paard en wagen.

De historische tuinderij Warmoes

Over de oprichting van de tuinderij is helaas niet veel meer te achterhalen omdat alle papieren en foto’s bij een brand tijdens de Tweede Wereldoorlog verloren zijn gegaan. Het is wel zeker dat de tuinderij een lange historie heeft. Hierom richtte een paar Lentse kwekers in 1987 stichting ‘De Warmoes’ op. Deze heeft tot doel het leven en werken van de warmoezeniers tot aan de zestiger jaren van de vorige eeuw te laten zien. De sloten om de tuinderij vormen de perceelgrens. Daarnaast is er een meidoornhaag, een oude boomgaard en een imponerende rij knotwilgen. Hierdoor krijgen ook amfibieën, insecten, vogels en kleine zoogdieren een goede plek om te leven. Nadat de ‘melkertbanen’ in 2008 zijn afgeschaft is de tuin volledig afhankelijk van de inzet van vrijwilligers. Daarnaast ontwikkelt de tuinderij allerlei nieuwe initiatieven om inkomsten te verkrijgen.

Met speciale dank aan Marlies van Loon van de historische tuinderij Warmoes.

Bron:

Jacques Meerman, Kleine geschiedenis van de Nederlandse keuken (2015), blz. 249, 348-361.

Rechten

Olga Spekman, CC-BY-SA