Handig houten opstapje

Een handig staaltje conservering

Houten opstapje, gevonden in een oude put uit de tweede eeuw

Dat er nog een houten voorwerp gevonden is uit de tijd van de Romeinen is ontzettend bijzonder. Meestal vergaan houten voorwerpen snel of werden ze verbrand in de haard. Omdat dit laddertje in een oude waterput heeft gestaan, is het hout vochtig geworden en is het goed bewaard gebleven.

Verdwenen meubels

Door opgravingen hebben we een heel aardig beeld van wat er in de Romeinse tijd aan borden, schalen, kommen en bekers op tafel werd gezet in een Nederlandse boerderij. Van die tafel zelf weten we maar heel weinig, en ook van de rest van het meubilair uit die tijd is zo goed als niets bekend. Houten voorwerpen zijn nu eenmaal tamelijk zeldzaam. Als ze werden afgedankt, verdwenen ze in de haard, en wat er overbleef, is in de bodem slecht bewaard. Heel af en toe wordt een krukje of een deurtje gevonden dat een kijkje geeft in een Nederlands-Romeins interieur. Zo’n vondst leert ons ook iets over de timmermanskunst in die tijd.

Simpel maar degelijk

In Kesteren werd bij een opgraving in 1999 zo’n stuk timmerwerk gevonden: een compleet laddertje. Het stond rechtop in de vulling van een oude waterput die in de 2de eeuw op het erf van een boerderij was gegraven. In die vochtige vulling is het hout van het laddertje goed geconserveerd, waardoor het in alle details bestudeerd en uiteindelijk gerestaureerd kon worden. Het is een simpel maar degelijk gemaakt voorwerp. De timmerman heeft eikenhouten stammetjes gekloofd om er staanders van te maken. Daar heeft hij met een beitel inkepingen in gehakt om er vierkant bekapte eiken sporten in te monteren. In de sporten heeft hij gaten geboord om ze met essenhouten pinnen op de staanders vast te slaan. Tenslotte heeft hij die pinnen nog gezekerd met ijzeren nagels. Klaar voor gebruik! Wat voor gebruik dat was, is lastig te zeggen. Het laddertje is maar 92 cm lang en heeft maar drie sporten. Er zijn er nooit méér geweest. Ze zaten verspreid over de onderste helft van het laddertje. Het is dus meer een opstapje geweest om een klein stukje af te dalen of te klimmen. Niet echt een ladder dus, maar vast een handige hulp in het boerenhuishouden.