De stormramp van Borculo

Een kleine actieve depressie met een snelheid van honderd kilometer per uur kwam op 10 augustus 1925 vanuit België Nederland binnen. Rond zeven uur in de avond zagen ooggetuigen in Borculo vanuit het westen dreigende en ronddraaiende wolken aankomen. Bewoners die naar buiten keken zagen een grijze muur van regen, bladeren, stof en allerlei voorwerpen. Na zeven tot acht minuten werd het rustiger. In die minuten was Borculo vrijwel helemaal verwoest: de totale schade liep tot in de miljoenen guldens.

Van de weg getild

Naast vele huizen werden ook de sigarenfabriek en de cichoreifabriek totaal vernield. In Markvelde, tien kilometer verderop, werden zelfs kalkzandstenen en nieuwe wikkels van cichoreipakjes teruggevonden. In Borculo vielen tijdens de windhoos drie doden en talloze gewonden. Onder de gewonden was een man die door de bliksem werd getroffen en het overleefde. Ook werd er een man met kar en paard van de weg gehaald en een eind verder weer neergegooid. Niet alleen Borculo werd getroffen, in een brede strook vanaf Uden in Brabant tot in het Twentse Denekamp werd een spoor van vernielingen aangericht. Van de Kilderse molen konden de mensen de kap en wieken kilometers verder weer ophalen. De onheilspellende gele luchten bleven nog jarenlang in de herinnering van menig ooggetuige.

Ramptoeristen

Er trokken veel Nederlanders naar Borculo: ramptoerisme was er in die tijd ook al. Dit illustreerde een advertentie in het plaatselijke Gorredijkster weekblad 'De Woudklank' van begin september 1925. Deze luidde als volgt: 'Autodienst Kalsbeek & Dragstra rijdt bij genoegzame deelname a.s. zaterdag 5 september naar Borculo. Aangifte voor vrijdag 4 september bij H. Dragstra  - Terwispel. Retour Fl.5,-.' Het toppunt van toerisme werd bereikt op zondag 16 augustus. Die dag kwamen er 5000 voertuigen naar Borculo en 110.000 bezoekers. Het totale aantal bezoekers na de ramp werd zelfs geschat op 500.000 tot 1 miljoen.

Het Cycloonpark

Met de wederopbouw van Borculo werd al snel begonnen: diverse grote steden, waaronder Utrecht en Zutphen, zamelden geld in voor de stad. De namen van deze steden staan nog altijd op huizen in de Burgemeester Bloemerstraat. In Borculo is tevens een Brandweer- en Stormramp Museum waar diverse foto's en voorwerpen te bezichtigen zijn van de cycloon uit 1925. Ook is er een park vernoemd naar de windhoos, namelijk 'Het Cycloonpark' in Borculo. In dit park werd na de ramp de grootste verzameling noodwoningen gebouwd. Tot slot staat op het plein bij de Nederlandse Hervormde kerk een kunstwerk dat herinnert aan de cycloon van Borculo.

Zie ook meerdere artikelen uit de kranten van destijds, raadpleegbaar via Delpher: De Indische Courant, De Tijd, Het Volk en de Noord-Ooster.

Ook zijn op Delpher meerdere terugblikkende/herdenkingsartikelen te vinden. Zie bijvoorbeeld: Nederlands Dagblad (1975), Algemeen Handelsblad (1967) en De Tijd/De Maasbode (1965).

Rechten

Herman Dute