De Heideweek

Midden in de sombere crisisjaren rond het jaar 1935 kwam de toenmalige voorzitter van de Edese VVV, G.J. Smits, met het plan om een 'Heideweek' te organiseren tijdens de bloeiperiode van de hei. Als symbool van die bloeiende heide zou een Heidekoningin fungeren. Doel was om Ede te promoten en tegelijkertijd een gelegenheid te bieden voor Edenaren en niet-Edernaren om elkaar onder feestelijke omstandigheden te ontmoeten. Maar belangrijker nog, met de Heideweek wilde Smits de gemeente Ede, met haar vele natuurschoon, een grotere landelijke bekendheid geven en daardoor meer vakantiegangers trekken. Dit zou ook een economische impuls tot gevolg moeten hebben. Doordat toeristen en Edenaren tijdens de Heideweek geld uitgaven, zou dit een oppepper betekenen voor de Edese middenstand. Een marketkingplan dat zijn tijd ver vooruit was, gecombineerd met een volksculturele insteek die zich richtte op behoud en promotie van cultuur en erfgoed van Ede. Het bleek een schot in de roos. De Heideweek bestaat nu meer dan 75 jaar.

Betrokkenheid

De Heideweek is sinds 1935 uitgegroeid tot een groot evenement waarbij vele buurtverenigingen, sportverenigingen, sponsoren en bedrijven in en rondom Ede betrokken zijn. De Heideweek bestaat uit wel meer dan honderd evenementen variërend van braderieën, optredens, optochten, sportwedstrijden en wandel- en fietstochten.  

Verkiezingen

Linda Brunekreeft-Lagerweij (29 jaar) is sinds een aantal jaar één van de drijvende krachten achter de verkiezing van de Mini Heidehoogheden, een activiteit die tevens plaatsvindt in de Heideweek. Nadat ze zelf in 2003/2004 Heideprinses is geweest, is zij ook achter de schermen betrokken gebleven bij de organisatie. Meisjes die nog te jong zijn om te solliciteren naar Heidekoningin of -Prinses kunnen in een heuze Mini Heidehoogheden verkiezing strijden om de titel Mini Heidehoogheid van het jaar (dit betreft de leeftijd 4 tot en met 12 jaar). De winnaressen mogen, net als de 'echte heidehoogheden' mee in een cabrio tijdens de optocht door de stad. De andere deelnemers rijden mee in een andere kar tijdens de optocht. Zo zijn er (hopelijk) niet teveel treurende gezichtjes.

Heideprinses als symbool van de stad

"De Heideweek is de feestweek van Ede", legt Linda uit. "Jong en oud doen mee aan de Heideweek, want er is voor ieder wat wils. Ook zijn er allerlei buurtverenigingen en sportclubs betrokken bij de Heideweek, bijvoorbeeld door mee te doen met een wagen aan de optocht of door het organiseren van een activiteit. Zodoende is iedere Edenaar wel op directe of indirecte manier betrokken bij de Heideweek." De Heideweek brengt op deze manier Edenaren van alle leeftijden en klassen bij elkaar." Tijdens haar jaar als Heideprinses heeft Linda veel geleerd. "Als Heidehoogheid ben je het visitekaartje van Ede. Daarnaast ontvang je een week lang (tijdens de Heideweek) symbolisch de sleutel van de stad! De Heidehoogheden hebben het dan 'voor het zeggen'." Linda vertelt dat de functie niet alleen uiterlijk vertoon is: "Je moet ook goede communicatieve vaardigheden hebben." In de Heideweek bezoek je de bejaarden- en verzorgingshuizen, je geeft acte de presence tijdens de diverse activiteiten. Daarnaast treed je gedurende het hele jaar voor de Heideweek op als symbool van de gemeente Ede."

Feestweek

Voor het Edese publiek, is de Heideweek vooral een feestweek: tal van activiteiten voor jong en oud vinden plaats in Ede en omliggende dorpen. Het openingsfeest is altijd in Ede. Grote artiesten treden op in het Openluchttheater van Ede. De openingsavond trekt een groot en met name jong publiek. Bennekom viert bijvoorbeeld het jaarlijkse oogstfeest 'de Vlegeldag' met een optocht, vlegeldorsen, vlegelhangen en een markt. Het is een oogstfeest dat alles te maken heeft met verbouwen, oogsten en verwerken van graan. Vroeger, in de tijd voor de mechanisatie werd overal gedorst met behulp van dorsvlegels. Of zo is er de Oud Lunterense Dag waarop oude Veluwese tradities en ambachten even in ere worden hersteld. Kortom, een mix van volkscultuur en hedendaagse cultuur. Ook de natuur wordt niet vergeten. Tijdens de Heideweek worden er ook diverse wandel-en fietstochten georganiseerd.

Sociaal

Voor Linda draait de Heideweek vooral om de sociale contacten met stadsgenoten. "Je komt tijdens de Heideweek veel bekenden, oudklasgenoten of buren tegen, jong en oud treffen elkaar op de diverse locaties en de sfeer is altijd gezellig en vooral gemoedelijk. Daarnaast nemen ouders hun kinderen mee, en gaat de traditie van de Heideweek over van de oudere op de jongere generatie."

Interview voor project Ik ben erbij (feesten in de provincie Gelderland), 2011