Vaste bruggen

Deze tekst maakt onderdeel uit van de special Verbeelding van de Waal, De Waal als barrière, thema Oversteek.

Spoorbruggen

Particuliere spoorwegbedrijven durfden de aanleg van bruggen over grote rivieren nog niet aan, maar met de Spoorwegwet van 1860 ging de rijksoverheid zelf investeren in spoorwegen. De eerste spoorweg over de Waal, op het traject Utrecht – Den Bosch, werd in 1869 bij Zaltbommel geopend. De brug bestaat uit drie overspanningen van ieder 125 meter lang. In de uiterwaarden bestaat de brug uit acht overspanningen van 61 meter. De brug is in 1932 dubbelsporig gemaakt door de aanleg van een tweede brug naast de eerste. Dat was relatief eenvoudig, want de onderbouw was bij de aanleg al ingericht voor dubbelspoor. In 1879 volgde de spoorbrug bij Nijmegen, waardoor een treinverbinding tussen Nijmegen en Arnhem en de rest van Nederland mogelijk werd. Opmerkelijk is het zuidelijke landhoofd met middeleeuws aandoende torens van architect Pierre Cuypers.

Verkeersbruggen

In de twintigste eeuw breidde het net van autowegen zich uit en werden ook verkeersbruggen noodzakelijk. Ook nu was Zaltbommel de eerste. In 1933 werd pal naast de spoorbrug, een nieuwe brug voor het verkeer van Rijksweg 2 gebouwd. In Nijmegen waren er al in 1905 plannen voor een verkeersbrug, maar de Waalbrug werd pas in 1936 gerealiseerd. Veel later, in 1974, werd het Land van Maas en Waal met de Betuwe verbonden door de prins Willem-Alexanderbrug bij Beneden-Leeuwen en Tiel. Tot 1996 was dit een tolbrug. Bij Ewijk werd in 1976 voor de A50 de Tacitusbrug gebouwd. De jongste Waalbrug is ‘De Oversteek’ oftewel de Stadsbrug in Nijmegen uit 2013, die werd gebouwd vanwege de Waalsprong, de uitbreiding van Nijmegen aan de noordkant van de Waal. 

Bronnen

• De Waalbrug bij Zaltbommel, M. Witteveen-Jansen, 1995.
• De Bruggenstichting

Vervolg: De Waalbrug bij Nijmegen

Rechten

Overland, in opdracht van De Bastei, Nijmegen, CC-BY-SA