Arie Lemstra vertelt over de organisatie van de Lektocht, de 6 km zwemtocht van Beusichem naar Culemborg. In de jaren 70 werd deze tocht voor het laatst georganiseerd door meubelfabrikant Gispen. In 1995 wordt de Lektocht opnieuw leven ingeblazen. En daar komt heel wat bij kijken. Samen met het organisatieteam heeft Arie maar liefst 28 Lektochten georganiseerd waarvan er drie werden afgelast door Corona en de Koeienziekte.
Ik ben geboren in Alkmaar. Mijn vader werkte bij de Hoogovens, het huidigeTata Steel. Hij kon een huis krijgen in IJmuiden zodoende zijn we daar terechtgekomen. Vanaf mijn achtste tot aan mijn twintigste heb ik bij de IJmuidense Reddingsbrigade gezeten. Als achtjarige moest ik helpen in april de reddingspost uit te graven, die tijdens de wintermaanden onder het zand was bedolven. En als twaalfjarige ging ik bij windkracht acht de zee in om boeien te plaatsen. Dit om toeristen te waarschuwen dat ze niet de zee in mochten.
Begin jaren '70 schreef ik me in voor een huis in IJmuiden. En toen kreeg ik te horen: “U moet nog twaalf jaar wachten.” Toen ben ik naar Culemborg verhuisd, want daar kon ik via mijn werk voor de gemeente gelijk een flat op Gandhi krijgen.
Door de reddingsbrigade en mijn kinderen die zwommen, had ik connecties met de zwemwereld. Halverwege de jaren ‘80 ben ik begonnen als zwemmer bij zwemvereniging De Meer. Uiteindelijk heb ik met een aantal andere zwemmers de zwemvereniging Z.C.'90 opgericht.
In november '95, werden de watersporters van Culemborg bij elkaar geroepen om te bespreken hoe we de Lektocht weer nieuw leven in konden blazen. De Lektocht werd tot begin jaren ‘70 door Meubelfabriek Gispen georganiseerd voor het personeel. Mij werd eind ‘95 gevraagd om namens Z.C.'90 bij de organisatie van de Lektocht te komen. Daar zaten een paar mensen van de bond, de KNZB, bij en mannen van het eerste uur, zoals Guus Toonen, medewerker van Gispen, en Jan van Doorn van de watersportvereniging. Een Lektocht zoals in de jaren ‘70, dat kon niet meer. Er was zoveel veranderd.
Met mijn zoon regel ik nu al jaren het hele zwemgedeelte. Daar zijn we 10 maanden per jaar mee bezig. Dat betekent startvergunningen voor zwemmers aanvragen bij de KNZB en vergunningen bij de gemeente aanvragen voor de activiteiten op de kant. Maar ook toestemming vragen bij Rijkswaterstaat voor het zwemmen in de rivier. Verder moeten we de sluiswachters van Amerongen, Driel en Wijk bij Duurstede waarschuwen dat er gezwommen wordt in de Lek. En sponsors zoeken om de kosten te dekken.
Ook het vinden van officials van de KNZB is één van onze taken. Want het is een KNZB-wedstrijd die meetelt voor het klassement. Ik moet daarom ook officials in de bootjes hebben. Zij moeten zorgen dat de wedstrijd reglementair verloopt; dat de zwemmers elkaar geen klappen verkopen of flipppers gebruiken. Het is een wedstrijd. De officials nemen de tijden van de zwemmers op en ze leggen de volgorde van aankomst vast. Er zijn maar liefst 40 officials in actie bij zo’n wedstrijd.
Dan hebben we nog 25 reddingsboten nodig en een zendschip. De boten moeten allemaal wel met elkaar in contact komen via de marifoon zodat ze van elkaar weten wat ze doen. En er moeten duikers aan boord zijn, want stel dat er eens eentje niet meer bovenkomt. Maar dan ben je er nog niet. We schakelen ook het Rode Kruis en de ehbo’ers in, want er zal maar wat gebeuren met een van de zwemmers! Daar wordt bij Triton Scouting een ruimte voor ingericht.
Aan de vergunningen zijn heel wat regels verbonden, waaronder een zwemlijn, helemaal van Beusichem naar de Culemborgse haven. Om de 200 meter moeten we een skippybal uitzetten met een zinkstuk naar de bodem van de Lek.
Kijk, mensen denken soms: “Ach, een wedstrijdje, dat organiseer je eventjes. Je gooit ze gewoon in het water.” Maar bij zo’n wedstrijd komt enorm veel kijken. Als straks de inschrijvingen beginnen op 1 april, dan is het erg druk. Want de mensen willen zich snel inschrijven. Vanwege de veiligheid is er een maximum van 180 deelnemers. Ben je te laat, dan kom je op de reservelijst.
In de open-waterzwemwereld is de Lektocht echt een begrip. We krijgen mensen uit heel Nederland en daarbuiten. Die mensen, daar doe je het toch voor!
Linda Hes, 2024, Regionaal Archief Rivierenland, CC-BY-SA
Sprekende Herinneringen
Vrije tijd
1950-2000
Archieven
Culemborg