Gymnastiekvereniging Kracht en Vriendschap

Opkomst van de sport in Culemborg, 1882

Op deze foto staan de heren: J. Verkerke, M. van der Poel, P. Veen, A. van Arnhem, J.H.v. Logchem, L v/d Stigt, C.J. Wagemaker en ...

Foto 1/6

Tijdens Koninginnedag 1909 werden demonstraties gegeven op de markt

Foto 2/6

Vanaf september 1928 werden ook meisjes en dames en kleuters toegelaten tot de vereniging.

Foto 3/6

1947 op het voetbalveld

Foto 4/6

KV turnploeg meisjes

Foto 5/6

Heren Volleybal recreatie is al jaren actief binnen de vereniging

Foto 6/6

De oudste sportclub van Culemborg is gymnastiekvereniging Kracht en Vriendschap (K&V), opgericht in 1882. Het lichaam wordt geoefend met degens, stokken en gewichten. In het begin kunnen alleen jongens en mannen lid worden. Kracht en snelheid vindt men onvrouwelijk. In 1899 fuseert K&V met Door Oefening Sterk, een gymvereniging voor de arbeidersklasse.

Wegens onvrede over de contributie van 10 gulden per jaar, wordt eind 1884 de contributie gehalveerd. Dit zorgt voor een ledental van 50. In die tijd moeten leden op een biljet in de zaal schriftelijk aangeven waarom een lid niet toegelaten zou kunnen worden. Met dit systeem heeft de meerderheid van de leden grote moeite. De leden vinden het mogelijk zo onredelijk, dat het ledental weer dramatisch terug naar 25 gaat.

"Door Oefening Sterk"

Vanaf dan gaan steeds minder mannen naar de oefenavonden, oefenvergaderingen en wordt in 1897 besloten de vereniging in de ruststand te zetten. In 1898 ontvangt K&V de aanvraag tot toetreding van de leden van DOS ("Door Oefening Sterk"). Het gevolg is een een nieuwe zelfstandige afdeling "Volksklasse", voor de gewone man dus, met een eigen afdelingsbestuur en geldmiddelen. Dit is het keerpunt voor de hoofdafdeling, want vanaf 1900 functioneert de vereniging weer stabiel.

Volksvermaak

Eind negentiende eeuw ontstaan overal in Nederland sportverenigingen. Een gevolg van nieuwe ideeën over hygiëne en gezondheid. Bovendien een goede manier om het ruwe volksvermaak van de gewone man 'beschaafder' te maken. Die zat in zijn vrije uurtjes van oudsher in de kroeg te dobbelen, biljarten of kaarten. Bij het sporten moet men zich houden aan spelregels, en ruw gedrag, vloeken, spuwen en drankmisbruik worden uitgebannen.

Niet alleen gymnastiek

In de eerste decennia van de twintigste eeuw komt de sport tot grote bloei in de arbeidersstad Culemborg. Al voor de Tweede Wereldoorlog zijn er onder andere twee voetbalverenigingen, twee worstelverenigingen, twee gymnastiekverenigingen, een schaak-, een tennis- en een zwemclub.

Meer informatie

Voor meer achtergrondinformatie kunt u kenv.boek@outlook.com mailen over zijn boek '1882 - 2010 Kracht en Vriendschap - Culemborg', of zijn boek waar hij mee bezig is, over het verleden van Kunst en Kracht. U kunt via hem een bestelling maken.

Dit verhaal is onderdeel van de canon van Culemborg. Het volgende venster is hier te vinden.