In juni 1953 schreef de afdeling Publieke Werken en Volkshuisvesting van de Gemeente Nijmegen een rapport over de ‘ontoelaatbare woontoestanden’ in de stad. Het bevat statistische analyses en beleidsvoorstellen om van de 'ergste mens-onterende woonstanden in Nijmegen verlost te worden'. Het rapport geeft ook een inkijkje in hoe de ambtenaren soms aankeken tegen de 'krotbewoners'. Ook laten foto's de situaties in de woningen zien.
De 'ergste mens-onterende woontoestanden', daar wilde men vanaf. Al in 1947 was geconstateerd dat van de 940 woningen in de Benedenstad, 360 niet aan de 'minimum vereisten' voldeden. Nu gold dat niet alleen voor de fysieke staat van de woningen zelf. Zo’n twintig procent van de bewoners was naar oordeel van dit rapport uit 1953 'sociaal-zwak', er was 'maatschappelijke en morele achteruitgang'.
De gemeente verplaatste in de jaren 50 'krotbewoners' naar een beter leven in andere wijken in de stad. Hoe blij zij daar zelf mee waren, is maar de vraag. Het was voor 'velen tegen wil en dank', zo lezen we in het rapport.
In 1956 volgde het rapport ‘De sociaal-economische structuur van de oude stad’, geschreven door dezelfde afdeling. In het rapport staan veel verwijzingen naar het lage 'morele en zedelijke peil' van de bevolking van de Benedenstad. Ook lezen we: 'er [zijn] tal van gevallen waarbij het normbesef grotendeels is vervaagd. Maatschappelijk onaangepaste elementen vindt men weliswaar in practisch alle wijken en buurten en in vrijwel alle gemeenschappen, doch het is evident, dat de invloed van dergelijke elementen op de gemeenschap in een buurt als de Benedenstad groter en funester is, dat in buurten, waarin in mindere mate van sociale bindingen en lotsverbondenheid sprake is'.
Ook de, door de bewoners geroemde, sociale cohesie en de daar (volgens de afdeling) uit voorkomende grotere invloed van 'maatschappelijke onaangepaste elementen' is reden voor verplaatsingsbeleid.
Deze special is een bewerking van de dubbelexpositie 'De sanering van de Benedenstad. Een Ongekend Nijmeegs verhaal' die in oktober 2022 te zien was in het Regionaal Archief Nijmegen en het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis.
Bronnen:
Regionaal Archief Nijmegen & Huis van de Nijmeegse Geschiedenis, CC-BY-NC
Nijmeegse Benedenstad
Streekgeschiedenis
1950-2000
Nijmegen
Rijk van Nijmegen