De Commissie Saneering-Oude Stad (oftewel: S.O.S.) werd op 6 juli 1938 opgericht. Deze commissie, samengesteld uit inwoners van Nijmegen, had als opdracht ‘op korten termijn maatregelen te treffen, om te komen tot een saneeringsplan voor de benedenstad’.
De Nijmeegse bevolking steunde deze commissie: er werd voldoende geld ingezameld om al in januari 1939 drie landelijk bekende architectenbureaus te vragen 'ideeën-plannen te ontwerpen tot heropbouw van de oude stad langs de Waal'. Een maquette van het winnende ontwerp, van een vennoot van het gerenommeerde architectenbureau Granpré Molière, werd op 28 februari 1940 aan de gemeenteraad aangeboden. Het was een historiserend ontwerp.
Kort daarna brak de Tweede Wereldoorlog uit en werd Nijmegen als eerste Nederlandse stad bezet. Hoewel men nog in oorlogstijd geld loskreeg bij het Ministerie voor de sanering van de Benedenstad, werd die pas na de oorlog écht ter hand genomen.
In 1953 werd begonnen met het Groene Balkonplan. Middeleeuwse steile straatjes, zoals de Vleeshouwerstraat, Strikstraat en Steenstraat moesten plaats maken voor een acht meter hoge keermuur, zodat er ruimte kwam voor een nieuwe moderne en groene stadswijk. Voor de oorlog was al begonnen met de sloop van de bestaande bebouwing, maar omdat de Duitse bezetter in 1942 een landelijke bouwstop had afgekondigd was de verdere uitvoering stil komen te liggen. In de oorspronkelijke plannen zou de muur nog (veel) verder doorlopen dan gerealiseerd is.
In 1988 is de muur doorbroken om de Veerpoorttrappen aan te leggen. De komst van Holland Casino aldaar maakte een betere bereikbaarheid van de Waalkade noodzakelijk.
Deze special is een bewerking van de dubbelexpositie 'De sanering van de Benedenstad. Een Ongekend Nijmeegs verhaal' die in oktober 2022 te zien was in het Regionaal Archief Nijmegen en het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis.
Regionaal Archief Nijmegen & Huis van de Nijmeegse Geschiedenis, CC-BY-NC
Nijmeegse Benedenstad
Streekgeschiedenis
1950-2000
Nijmegen
Rijk van Nijmegen