Margot Odijk-Rooymans over Fort Asperen

Margot Odijk-Rooymans is vrijwilliger en gids op Fort Asperen. Ze vertelt graag over haar ervaringen in het veld. Van oorsprong is ze docent textiele werkvormen. 'Ik kwam enkele jaren geleden wonen in het Gelderse Waterliniegebied en werd erdoor gegrepen. Nu geef ik als vrijwilliger rondleidingen op Fort Asperen.'

'Het fort heeft een grote aantrekkingskracht op mij. Het intrigeert en de sfeer eromheen heeft iets geheimzinnigs en romantisch. Dat mensen zo'n linie gebouwd hebben waar complete dorpen en buurtschappen onderdeel van zijn… Fascinerend.'

Verdediging

'De verwantschap met het verleden ervaar ik door de linie en het fort. Het raakt mij dat vorige generaties hier leefden en voorbereid waren op vechten. Mijn werk op het fort inspireert me. Het zet mij aan me te verdiepen in de geschiedenis van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Ik vertel er graag over. Over de verdedigingswerken en over de menselijke verhalen.'

Vuurtjes en spannende weggetjes

'Die geheimzinnige sfeer grijpt je. Tot de jaren tachtig was dit een hermetisch afgesloten gebied van Defensie. Mensen die hier opgegroeid zijn kunnen daar prachtig over vertellen. Hoe ze hier toch stiekem kwamen, vuurtjes stookten en spannende weggetjes vonden.' 'Je ziet over de hele linie staaltjes ambachtelijk vakmanschap die zeldzaam zijn. Fort Asperen heeft bijvoorbeeld dikke, gemetselde muren. Die zijn op een heel bijzondere, slimme manier gemaakt. Ik weet niet of iemand vandaag de dag die techniek nog beheerst of kan doorvertellen… En zo loopt dit gebied over van schoonheid en functies die bewaard en gekoesterd moeten worden.'

Cultureel besef

'Deze streek, de linie, brengt je historisch en cultureel besef bij. Als je op het fort komt en alles bestudeert, zie je de betekenis ervan in de geschiedenis. Dat geeft ook een gevoel van verbondenheid. Het wakkert mijn bewondering aan voor de ingenieuze plannen. Er spreekt zo'n visie uit. Er is de hele 19e eeuw gebouwd aan de linie. Samen kunnen wij de geschiedenis levend houden. Zelf doe ik dat ook. Niet alleen als gids op het fort, maar ook thuis met textiel… Dat vormt een rode draad in mijn leven. Ik verzamel materiaal om een quilt te maken met de Nieuwe Hollandse Waterlinie als thema. Oude foto's en plattegronden van het fort vormen daarvoor inspiratie.'

Uniek landschap

'Wat ik een mooie bijdrage zou vinden aan het Gelders waterliniegebied? Heb je even? De restauratie van de bouwwerken verdient aandacht. In Asperen en Vuren is een start gemaakt. Dat is nodig want een gebouw dat leeg staat, vervalt snel. De speurtochten voor basisscholen worden gewaardeerd. Zoiets zou voor het voortgezet onderwijs ook een aanwinst zijn, bijvoorbeeld met speciale aandacht voor geschiedenis en aardrijkskunde. Lokale kunstenaars en bewoners kunnen samenwerken in kunstprojecten. Dit unieke landschap staat vol historische gebouwen die het bezoeken waard zijn. Kunst en cultuur versterken de aantrekkingskracht enorm!

Verhalen

Het registreren van de verhalen is ook zoiets. Ik hoor zoveel verhalen van vrijwilligers over vroeger. Dat mag niet verloren gaan. En misschien is er bij Defensie meer over de militaire geschiedenis te achterhalen. Ik verwacht dat lokale partijen die samen een project of activiteit opzetten rond de linie veel waardering oogsten. Van bewoners en van bezoekers.'