Vanuit Scheveningen naar de Posterenk

Naar oma in de Posterenk

'Mijn moeder heeft haar grootmoeder, mevrouw Esther Willemien de Friderici in de Posterenk, gevraagd of het gezin bij haar kon inwonen. Zij woonde alleen in de grote villa op de Kleine Noordijk. Grootmoeder zag geen problemen en verheugde zich al op hun komst. Mijn moeder was erg blij dat wij bij haar grootmoeder terecht konden. Wij vertrokken al spoedig met de trein uit Den Haag naar Deventer en namen zoveel bagage mee als wij konden dragen. De rest van de huisraad moesten wij achterlaten en hebben het nooit meer teruggezien.

Dorpsschool in Twello

Al spoedig liepen mijn broer Paul en ik naar de Dorpsschool in Twello. Op klompen. Best lastig, want onze voeten moesten eerst wel wennen aan het nieuwe schoeisel. Vooral in de winter klonterde de sneeuw aan de klomp vast. Onze stadse moeder wist niet dat het probleem opgelost kon worden door de klompen in te smeren met groene zeep. Af en toe konden wij mee liften op een paard en wagen. De boer stopte niet. Wij moesten maar zien hoe wij op de rijdende kar konden klimmen. Meneer Radstake was onze meester. Het hoofd van de school, de heer Lugtmeier, heeft mijn vader de pedagogische principes van de school duidelijk gemaakt. Mijn vader was ondergedoken op de Noordijk, dus had hij tijd genoeg om bijles te geven. Als wij vrij hadden van school, speelden onze vriendjes en vriendinnen buiten en wij moesten iedere dag met die stomme tafels bezig. Dat vonden wij niet eerlijk. En wij hadden vaak vrij van school!

Contact met Duitse soldaten

Wij kregen een kindermeisje, Heleen Verstraete. Mijn moeder had altijd andere dingen te doen. Heleen zorgde voor ons. Eens kwam ene Bernard Bourgonje aan de deur. Hij wilde Heleen bezoeken, want zij hadden elkaar in de liefde gevonden. Ik herinner mij dat er een Duitser was waar mijn moeder het kappen van de bomen in het bos mee moest regelen. De Duitser wilden alle bomen van de Kleine Noordijk naar de vlakte gooien. Mijn moeder was er inmiddels achter gekomen dat lang niet alle Duitsers een totale kap van het bos nodig vonden.

Met een Duitse officier of in ieder geval een Duitser, die enige invloed kon uitoefenen, ene Windler, heeft mijn moeder weten te regelen dat er alleen bomen werden gekapt, die kaprijp waren. Het bos zou daardoor niet onherstelbaar beschadigd worden. Om Windler er voor te bedanken heeft mijn overgrootmoeder hem een oude antieke kast gegeven, die van de familie was. Die kast staat nu bij mijn broer.

Oorlogsverloop volgen in een atlas

Boven een andere grote, hoge en oude kast in de kamer lag een open atlas. Je kon hem niet zien liggen. Mijn ouders hielden het verloop van het oorlogsfront bij door in de atlas speldjes met vlaggetjes op een kaart te prikken, om zo de actuele situatie bij te kunnen houden. Wij, kinderen, werden geacht dit niet te weten. Onze moeder ontdekte op een dag dat wij het wel wisten. Zij sprak ons heel ernstig toe en vertelde, dat niemand mocht weten, dat boven op de kast een atlas lag.

Zusje geboren in 1944

Mijn zusje Clara is in 1944 geboren. Zij was in een lichte mate ziek als gevolg van vitaminegebrek. Hiervoor moest zij, op advies van Windler, in haar blootje in de kinderwagen liggen. In de zon om nog wat extra vitamine in haar lichaam te krijgen. Als Windler langs kwam en ze lag daar in de zon, aaide hij over haar hoofd. 'Een Duitser die met zijn gore poten aan mijn zusje zat?' Ik rende naar binnen om een washandje te halen, waarmee ik het hoofdje van mijn zusje schoon poetste. Dat zijn natuurlijk invallen van een kind, die aan de ene kant toch veel te weten is gekomen en gehoord heeft, waarvan de ouders niet beseften, dat de kinderen meeluisterden. Aan de andere kant volkomen idioot, dat er een Duitser was, die aan mijn zusje Clara zat! Maar dat mocht je niet zeggen, want hij was de wet: een Duitser en die was de baas.'

Dit verhaal is ingestuurd via Mario Domen (en afkomstig uit: Klaas Smit, 'De Posterenk in oorlogstijd en wederopbouw') in het kader van 'WO2-verhaal Gezocht'. Lees de overige ingestuurde verhalen in de Special 'Getuigen van de Oorlog'.

Rechten

Met toestemming van de familie overgenomen uit: Klaas Smit, De Posterenk in oorlogstijd en wederopbouw, uitgave in eigen beheer 2016.