Engelandvaarder en Spitfirepiloot - deel 1

Naar Parijs

Op 14 januari 1941 vertrokken Leo en zijn vrienden uit Nederland. Ze hadden wat zakgeld gespaard. De reisbagage bestond uit niet meer dan een trainingspak en gymnastiekschoenen. Niemand wist van hun voornemen, ook hun ouders niet. Ze schreven een dag van te voren een brief naar hun ouders om hen te vertellen dat zij die bewuste dag niet thuis zouden komen en op weg waren naar Engeland.

Ze gingen op de fiets. Ergens tussen Ittervoort en Hunsel reden zij via een stille landweg de grens over. Ze waren tot op dat ogenblik slechts één auto tegengekomen. Het stelde hen gerust, ze werden nog niet gezocht. Iets voor twaalven waren ze al in Molenbeersel en verkochten hun fietsen aan een smid voor honderd gulden. Ze reisden verder met de bus en met de trein en ook grote afstanden lopend. Twee dagen later kwamen ze in Charleroi aan. Vanaf deze plaats reisden ze met de trein naar het laatste stationnetje voor de Belgisch-Franse grens. Vervolgens wandelden zij naar Frankrijk. Op het eerste stationnetje dat zij tegenkwamen, kochten zij meteen maar een kaartje naar Parijs.

Demarcatielijn

In Parijs konden ze verblijven bij een nonnenweeshuis met een Nederlandse pater. Vanuit hier trachtten ze de zogenaamde ‘demarcatielijn’ te bereiken, de grens tussen het bezette en het zogenaamde vrije Frankrijk. Ze namen de trein naar St. Pierre le Moutier, een klein dorp dichtbij de demarcatielijn en kozen een route door een uitgestrekt vrijwel onbewoond bosgebied. Op een gegeven moment kwam vanuit een boerderij een vrouw zenuwachtig op hen aflopen en gebaarde hen waar ze naartoe moesten. “Vite!” Een Duitse patrouille was net gepasseerd en zou elk moment terug kunnen komen. De vrienden waren atletische jongens, die hard konden lopen en geen aansporing nodig hadden. Weldra zagen ze een prikkeldraadversperring. Toen ze over de versperring klommen, hoorden ze twee Duitse soldaten schreeuwen. Toen ze uit het zicht waren, vielen ze in elkaars armen. Het was gelukt!

Arrest

In het eerst volgende dorp werden ze gearresteerd door de plaatselijke gendarmerie. De volgende dag werden ze overgebracht naar het “Maison d‘Arret” in Montlucon en een week later werden ze de drie vrienden veroordeeld tot drie weken gevangenis. Leo werd vrijgelaten omdat hij nog minderjarig was. Hij kreeg wel de opdracht zich ogenblikkelijk te melden bij het “Office Néerlandais” in Toulouse, teneinde te worden toegelaten tot het “Centre d’Acceuil des refugiés Néerlandais”, een opvangcentrum voor Nederlanders. Veertien dagen later kwamen ook zijn vrienden daar aan.

Annecy

Men mocht Frankrijk legaal verlaten als men een uitreisvisum kreeg, en dat was weer afhankelijk van of men een doorreisvisum door Spanje en Portugal kreeg. Het Duitsgezinde Spanje was echter zeer karig in het afgeven van doorreisvisa. Het duurde lang, te lang. Twee vrienden besloten naar Nederland terug te keren, waar ze vervolgens gedwongen waren om onder te duiken. Leo en zijn enig overgebleven vriend besloten om via Zwitserland naar Engeland te reizen. Ze reisden naar Annecy, waar ze opgewacht werden door de gendarmerie. Ze hadden geen geldige papieren. Ze zouden vrij komen als ze zouden tekenen voor het Franse vreemdelingenlegioen. Ze besloten na enige aarzeling om niet te tekenen. Ze kregen 40 dagen gevangenschap opgelegd. Op 26 mei 1942 werden ze uit de gevangenis ontslagen en op transport naar Toulouse gesteld.

Dit verhaal over Leo Hendrikx is opgesteld door Wim Rhebergen in het kader van ‘Getuigen van de Oorlog’ en bestaat uit twee delen. Dit is deel 1. Benieuwd naar het vervolg? Klik hier voor deel 2.

Rechten

Wim Rhebergen, CC-BY-NC