De Mariënboom

Een bijzonder ontmoetingspunt in Barlo

Het gemeentewapen van Aalten laat officieel al tweehonderd jaar een lindeboom zien. Reeds in de achttiende eeuw – en waarschijnlijk al vele eeuwen langer - stond er een solitaire linde ten noord-westen van Aalten op het kruispunt van Romienendiek en Barloseweg. Deze lindeboom waaide om bij een storm en kreeg begin 19e eeuw een opvolger die ook alweer opgevolgd is. In de heraldiek is de lindeboom het symbool van de gerechtsboom. Een dergelijke boom werd vaak aangeplant op markante plaatsen. Opvallend is dat de wegen in die buurt van Barlo en Dale: Ringweg, Romienendiek, Barloseweg en Lichtenvoordsestraatweg aan beide zijden beplant zijn (of waren) met lange rijen lindebomen.

In Barlo staat midden op de splitsing van Markerinkdijk en Lichtenvoordsestraatweg altijd al de lindeboom met de naam “Mariënboom”. De naam herinnert aan een oriëntatiepunt op een kruising van wegen. Iedereen in Barlo en omgeving kent deze boom.Tegenwoordig is het een kleinere boom dan de grotere uit mijn jeugd. Hij staat nu in de berm met ernaast een bank. De Mariënboom vormt een belangrijke cultuurhistorische plek en is een centraal ontmoetingspunt. De naam verwijst vermoedelijk naar een Mariabeeld dat hier in de Middeleeuwen stond aan een heel oude weg. In die tijd liep er een weg van Groenlo en Vragender via de omgeving Schaer en het Klooster Nazareth bij Bredevoort naar de Barlose es. Het klooster Schaer was eigenaar van de vruchtbare akkers op de Barlose es. De naam van het Mariabeeld is vermoedelijk in de loop der eeuwen overgegaan naar de lindeboom op deze plek.

Ontmoetingsplek

In mijn jonge jaren, eind jaren zestig, stond de Mariënboom daar met zijn dikke stam vol ondiepe groeven uitnodigend midden op de splitsing. De kroon van de boom had een hartvorm, net zoals de vorm van het blad. Vaak was er wel een aanplakbiljet bevestigd vanwege een bijzonder evenement in de buurt. Op zondag was dit toen de meest fascinerende plek waar de jongelui elkaar konden ontmoeten. Was je zestien jaar of iets ouder dan wist je dat menigeen die kant opging om hier de leeftijdsgenoten uit de buurtschap tegen te komen. Soms kwamen er ook wel “verdwaalde” jongens op de brommer van een andere buurtschap of uit Aalten. Zondagavond laat werd er toen bij de Mariënboom veel en vaak gekletst en gelachen. Het was er gezellig. Eigenlijk stonden er op de vroege avond meestal alleen jongens met hun fiets of hun trotse bezit: de Kreidlers en Zundapp brommers. Het geluid uitzetten was er niet bij, dat was niet stoer en het knetterend geluid was immers zo mooi? Meisjes op de fiets kwamen vaak wat later op de avond toevallig langs na bezoek aan vriendinnen. Werd het laat bij de boom dan zei het meisje: “Now tjuus, ik gao naor huus “. Dan ging één van de jongens met haar mee om haar in het donker veilig naar huis te brengen. Meestal meteen, soms na een paar minuten als de jongens onderling hadden besproken wie mee mocht. Als de bestemming bereikt was dan verwachtte de jongen wel een beloning voor dat thuisbrengen (een zoen). Onder elkaar noemden wij de Mariënboom ook wel eens gekscherend de “marry boom” (trouwboom) omdat het de plek was waar veel verkeringen tot stand kwamen of zelfs een “marriage”. Tegenwoordig komen de jongelui in Barlo niet meer op zondagavond bij de Mariënboom bij elkaar voor een praatje. Maar zij ontmoeten elkaar wel in de diverse keten en hokken in de buurtschap. En daarmee is dan weer een nieuwe traditie ontstaan.