Een wagen vol verhalen
Een wagen vol verhalen is een project om verhalen over tradities en gebruiken in Gelderland te verzamelen.
Lees intro 
148 verhalen
Bekijk volledige kaart
Een wagen vol verhalen is een project om verhalen over tradities en gebruiken in Gelderland te verzamelen, te bewaren en bekend te maken. Het project is een initiatief van Erfgoed Gelderland en Omroep Gelderland. De verhalen, foto's, filmpjes en geluidsfragmenten zijn afkomstig van de mensen die de tradities en gebruiken kennen.
Walnoot tikken in Elburg
Overal in Nederland kennen we wel knikkeren, maar in Elburg gebeurde dat niet met die mooie gekleurde bonken of spikkelknikkers, maar met walnoten. Op Tweede...
Het wonderkruisje van het Reijerink
De boer van het Reijerink, een boerderij vlak bij Groenlo, had er flink de pe in. De raven waren terug. “Galgvogels zijn het mopperde hij,...
Schuttersfeest Didam
Didam staat bekend als schuttersplaats en kent maar liefst 7 schutterijen en schuttersgilden.
Het liefdeslaantje van Vorden
Als je gaat wandelen in het bos rondom kasteel Vorden dan vind je daar ten zuiden, evenwijdig aan de Veengoot, een bijzondere bomenlaan. Vroeger heette...
Eigen pan en papier mee naar de slager
Er is niets nieuws onder de zon. Alleen de oorzaken zijn vaak heel anders.
Kinderspeelgoed in de Jaren '30
In de periode van de dertiger jaren van de vorige eeuw waren de levensomstandigheden duidelijk heel anders dan in de tijd waarin we nu leven....
De eerste Brug over de Waal
Op een avond in oktober in het jaar 1305 stond een grote groep ruiters voor de brug over de Waal. Onder hen Rutger: 18 jaar...
Een bruidskoe
Trouwde je vroeger een Twentse of Achterhoekse boerin een boer, dan kreeg je nog wel eens een bruidskoe en een versierde tuin bij je huwelijk.
Poortklokluiden
De klok die ’s avonds tussen kwart voor tien en tien uur in het centrum van Zutphen luidt, herinnert aan de tijd dat de stadspoorten...
Van ballon tot baron
In 1783 is het ballonvaren uitgevonden door twee Franse broers. De koning van Frankrijk vond ballonvaren toen zo’n dappere heldendaad, dat als je dat deed,...
Elke maandag 'de boerendeun'
In de 18de eeuw was Nijkerk een rijke stad, voornamelijk door de tabaksindustrie. De Ampsjonckers die in die tijd de stad bestuurden, vonden dat Nijkerk...
Vetpriezen
In de Achterhoek en Twente werd in november gedronken op een geslacht varken. Lees over de traditie en hoe deze hoog wordt gehouden in Erve...
Aanzegger, Aanspreker, Begrafenisondernemer
Even vooraf: Mijn vader was timmerman in ons kleine dorp. Hij was hiermee gestart na zijn huwelijk. Hij kocht een klein boerderijtje, waar...
'Jenne met de benne' op kerstavond
Kerstavond, ook wel deelavondje genoemd, omdat dan de noten en appels verdeeld werden.
Optocht met historische tractoren
Vrouwen van Aait Vedan: gekker op de trekker! Jaarlijks trekken de vrouwen van Oosterhuizen, een klein dorp bij Apeldoorn, er een middag op uit met...
Haring happen
Hoewel De Bultendarpers uit Gaanderen op dinsdagavond de carnaval afsluiten met haringhappen hoort het eigenlijk te gebeuren op Aswoensdag.
Schapenmarkt in Oldebroek
Het is in Oldebroek al eeuwenlang de gewoonte dat er op de woensdag voorafgaande aan 17 september, de traditionele schapenmarkt of de “Broekkarmse“ wordt gehouden....
De eik en de 7 kolken
In een huisje op de hei niet ver van Bennekom woonde Jan van Poorte met zijn 7 onnozele dochters. Op een avond stond er...
Pakjes rondbrengen met paard en wagen
Mijn familie had vroeger een transportbedrijf in Arnhem. Wij brachten met paard en wagen de pakketjes rond. Ons huis was zo ingericht dat wij boven...
Zonder snert en koeienstront geen “Leste Mert”
De eerste donderdag na Allerzielen is elk jaar 'Leste Mert', de grote dag voor Druten en het hele Land van Maas en Waal.
De nieuwjaarsduik in Borculo
Een sociale, frisse traditie sinds het bestaan van Berkelland Sinds het ontstaan van de gemeente Berkelland per 1 januari 2005 organiseert...
Een botter vol verhalen
De visserijdagen in Harderwijk zijn in het leven geroepen om de visserij van de Zuiderzee in gedachtenis te houden. Harderwijk is sterk verbonden geweest met...
De monniken van St. Walrick
Sinds 2008 trekt een gezelschap gehuld in monnikspijen één maal per jaar door de landerijen bij de verlaten kapelruïne van Sint-Walrick in Overasselt bij Nijmegen....
Spelen met een varkensblaas
De varkensblaas was een veelgebruikt bijproduct uit de huisslacht. Zo werd hij langs de oostgrens met Duitsland regelmatig gebruikt als ‘vat’ om drank in te...
Klootschieten
De bedoeling is om in teamverband een kloot (houten bal gevuld met lood, of kunstof bal verzwaard met lood) in zo weinig mogelijk schoten (=...
De modelbotter
De modellen van de scheepjes (Botter) werden vroeger meestal door de schippers van de botter zelf gemaakt. Vaak was dat om wat extra verdienste te...
Op zijn zondags
We kennen dat nog steeds wel. Voor kerst kleed je je mooi aan. De kinderen zijn meestal prachtig uitgedost. Op hun zondags, zou je kunnen...
Klokgelui in Aalten
In het centrum van Aalten staat al vele eeuwen de Oude Sint Helenakerk. Het komt regelmatig voor dat de klokken ’s ochtends op diverse tijdstippen...
De grote kookpot op de boerderij
Op bijna alle kleine boerderijtjes in het land van Maas en Waal was een grote kookpot van rond 200 liter inhoud aanwezig. Vaak stond deze...
Steltlopen in Didam
In vroeger tijden werden stelten gebruikt om ondergelopen land door te waden of om op hoogte te werken. Later groeide het steltlopen uit tot een...
Het leven op een stoomgemaal
In Nederland zijn ruim 750 stoomgemalen gebouwd voor de waterbeheersing. In het stroomgebied van Rijn en Maas stonden in Gelderland en Noord Brabant 80 stoomgemalen....
Hoort, hoort! Zegt het voort!
Vroeger was er geen nieuws-app of social media, zelfs geen krant, om nieuws te verspreiden. Om informatie aan het volk te verkondigen was er dan...
De buurt uitschieten
De bruid die niet in het dorp trouwt en elders gaat wonen, wordt "de buurte uitgeschoten".
Slepen met oud & nieuw
Op oudejaarsavond was het een grote traditie, wat ik zelf ook nog meegemaakt heb toen ik de snotneuzentijd ontgroeid was, dat je ging slepen. Want...
Het laatste stukje kerkenpad in Puiflijk
In het dorp Puiflijk is nog een laatste stuk kerkenpad te vinden. Deze is gelegen tussen de Houtsestraat en de Kerkstraat. De paden zijn ontstaan...
Beugelen in Opijnen
In de streekarchieven is een document te vinden dat spreekt over de volkssport beugelen. Beugelen blijkt nog steeds te bestaan, vooral in Limburg en Brabant...
Wereldlichtjesdag
Wereldlichtjesdag werd in 1997 in Amerika voor de eerste keer 'gevierd' en intussen heeft ook Nederland deze traditie omarmd. Wereldwijd wordt jaarlijks op de 2e...
Aaltens volkslied
Waar het oude Slingebeekje door een rustig dorpje vliedt waar een golvend heuvellandschap ons een prachtig uitzicht biedt waar de schitt'rende omgeving door...
Genoemd naar de patroonheilige van de kerk
In de vroegere St. Josephkerk in Arnhem was het omstreeks het midden van de vorige eeuw een traditie, ingesteld door de toenmalige pastoor v.d. Loo,...
Zingen onder de Pinksterkroon
Over Pinkstergebruiken schreef de streekschrijver Hendrik Odink (1889-1973) op 23 mei 1958 het onderstaande verhaal in het dagblad Tubantia: “In de kerkelijke archivalia van...
Slepen van boeren gerij op oudejaarsavond
Zoals er in Wapenveld, liggend tussen Veluwe en IJsseldelta, nogal wat traditie in de afgelopen jaren zijn ontstaan, getuigd zeker wel uit onderstaande verhaal. En...
De Sinterklaastafel
Gebruiken verdwijnen. Zo ook de St. Nicolaastafel een tafel waarop banketbakkers hun heerlijkheden uitstalden en die je nu nog maar amper ziet. Jammer want het...
Oude gebruiken bewaard gebleven in museumwoningen
Veel mensen hebben een hang naar het verleden. Op de woningmarkt komt dat tot uiting in een grote belangstelling voor wat makelaars noemen "woningen met...
De Spookpaarden
Iedereen die woont achter de dijk, die weet het. De Waal is niet te vertrouwen. ‘s Zomers kan-ie traag door ’t oneindig laagland gaan, maar...
Koninginnedag in Arnhem
Toen ik nog op de basisschool zat hadden we altijd een bijzondere traditie op Koninginnedag. Alle basisscholen in Arnhem deden mee. Vanuit de school liepen...
De Klokkenmaker
Bij “de Klokkenmaker Van Apeldoorn” in Harderwijk, wordt het al eeuwen oude ambacht klokken maken beoefend. Vele oude en antieke klokken worden hier dagelijks weer...
Kazernecomplex in Ede
Ede was in voorbije jaren eigenlijk één groot kazerne-complex. De bouw van het oudste kazernecomplex in Ede is een direct uitvloeisel van de instelling van...
De taal van de molenwieken
Met veel plezier werk ik als molenaar en wij molenaars hebben zo onze eigen 'taal'. Door de molenwieken in bepaalde standen te zetten, laten we...
Het veemgericht bij Havezate ’t Walfort in Aalten
Havezate 't Walfort in de Aaltense buurtschap Haart was een versterkt huis dat toebehoorde aan één van de borgmannen van Bredevoort. De borgmannen moesten Bredevoort...
Muziek in het Nedersaksisch dialect
Jan Ottink schrijft en zingt al enkele decennia in het Nedersaksische dialect. Dat is zijn moedertaal en vooral ook een taal, waarin het door de...
Walnoot tikken in Elburg
Overal in Nederland kennen we wel knikkeren, maar in Elburg gebeurde dat niet met die mooie gekleurde bonken of spikkelknikkers, maar met walnoten. Op Tweede...
Het wonderkruisje van het Reijerink
De boer van het Reijerink, een boerderij vlak bij Groenlo, had er flink de pe in. De raven waren terug. “Galgvogels zijn het mopperde hij,...
Schuttersfeest Didam
Didam staat bekend als schuttersplaats en kent maar liefst 7 schutterijen en schuttersgilden.
Het liefdeslaantje van Vorden
Als je gaat wandelen in het bos rondom kasteel Vorden dan vind je daar ten zuiden, evenwijdig aan de Veengoot, een bijzondere bomenlaan. Vroeger heette...
Eigen pan en papier mee naar de slager
Er is niets nieuws onder de zon. Alleen de oorzaken zijn vaak heel anders.
Kinderspeelgoed in de Jaren '30
In de periode van de dertiger jaren van de vorige eeuw waren de levensomstandigheden duidelijk heel anders dan in de tijd waarin we nu leven....
De eerste Brug over de Waal
Op een avond in oktober in het jaar 1305 stond een grote groep ruiters voor de brug over de Waal. Onder hen Rutger: 18 jaar...
Een bruidskoe
Trouwde je vroeger een Twentse of Achterhoekse boerin een boer, dan kreeg je nog wel eens een bruidskoe en een versierde tuin bij je huwelijk.
Poortklokluiden
De klok die ’s avonds tussen kwart voor tien en tien uur in het centrum van Zutphen luidt, herinnert aan de tijd dat de stadspoorten...
Van ballon tot baron
In 1783 is het ballonvaren uitgevonden door twee Franse broers. De koning van Frankrijk vond ballonvaren toen zo’n dappere heldendaad, dat als je dat deed,...
Elke maandag 'de boerendeun'
In de 18de eeuw was Nijkerk een rijke stad, voornamelijk door de tabaksindustrie. De Ampsjonckers die in die tijd de stad bestuurden, vonden dat Nijkerk...
Vetpriezen
In de Achterhoek en Twente werd in november gedronken op een geslacht varken. Lees over de traditie en hoe deze hoog wordt gehouden in Erve...
Aanzegger, Aanspreker, Begrafenisondernemer
Even vooraf: Mijn vader was timmerman in ons kleine dorp. Hij was hiermee gestart na zijn huwelijk. Hij kocht een klein boerderijtje, waar...
'Jenne met de benne' op kerstavond
Kerstavond, ook wel deelavondje genoemd, omdat dan de noten en appels verdeeld werden.
Optocht met historische tractoren
Vrouwen van Aait Vedan: gekker op de trekker! Jaarlijks trekken de vrouwen van Oosterhuizen, een klein dorp bij Apeldoorn, er een middag op uit met...
Haring happen
Hoewel De Bultendarpers uit Gaanderen op dinsdagavond de carnaval afsluiten met haringhappen hoort het eigenlijk te gebeuren op Aswoensdag.
Schapenmarkt in Oldebroek
Het is in Oldebroek al eeuwenlang de gewoonte dat er op de woensdag voorafgaande aan 17 september, de traditionele schapenmarkt of de “Broekkarmse“ wordt gehouden....
De eik en de 7 kolken
In een huisje op de hei niet ver van Bennekom woonde Jan van Poorte met zijn 7 onnozele dochters. Op een avond stond er...
Pakjes rondbrengen met paard en wagen
Mijn familie had vroeger een transportbedrijf in Arnhem. Wij brachten met paard en wagen de pakketjes rond. Ons huis was zo ingericht dat wij boven...
Zonder snert en koeienstront geen “Leste Mert”
De eerste donderdag na Allerzielen is elk jaar 'Leste Mert', de grote dag voor Druten en het hele Land van Maas en Waal.
De nieuwjaarsduik in Borculo
Een sociale, frisse traditie sinds het bestaan van Berkelland Sinds het ontstaan van de gemeente Berkelland per 1 januari 2005 organiseert...
Een botter vol verhalen
De visserijdagen in Harderwijk zijn in het leven geroepen om de visserij van de Zuiderzee in gedachtenis te houden. Harderwijk is sterk verbonden geweest met...
De monniken van St. Walrick
Sinds 2008 trekt een gezelschap gehuld in monnikspijen één maal per jaar door de landerijen bij de verlaten kapelruïne van Sint-Walrick in Overasselt bij Nijmegen....
Spelen met een varkensblaas
De varkensblaas was een veelgebruikt bijproduct uit de huisslacht. Zo werd hij langs de oostgrens met Duitsland regelmatig gebruikt als ‘vat’ om drank in te...
Klootschieten
De bedoeling is om in teamverband een kloot (houten bal gevuld met lood, of kunstof bal verzwaard met lood) in zo weinig mogelijk schoten (=...
De modelbotter
De modellen van de scheepjes (Botter) werden vroeger meestal door de schippers van de botter zelf gemaakt. Vaak was dat om wat extra verdienste te...
Op zijn zondags
We kennen dat nog steeds wel. Voor kerst kleed je je mooi aan. De kinderen zijn meestal prachtig uitgedost. Op hun zondags, zou je kunnen...
Klokgelui in Aalten
In het centrum van Aalten staat al vele eeuwen de Oude Sint Helenakerk. Het komt regelmatig voor dat de klokken ’s ochtends op diverse tijdstippen...
De grote kookpot op de boerderij
Op bijna alle kleine boerderijtjes in het land van Maas en Waal was een grote kookpot van rond 200 liter inhoud aanwezig. Vaak stond deze...
Steltlopen in Didam
In vroeger tijden werden stelten gebruikt om ondergelopen land door te waden of om op hoogte te werken. Later groeide het steltlopen uit tot een...
Het leven op een stoomgemaal
In Nederland zijn ruim 750 stoomgemalen gebouwd voor de waterbeheersing. In het stroomgebied van Rijn en Maas stonden in Gelderland en Noord Brabant 80 stoomgemalen....
Hoort, hoort! Zegt het voort!
Vroeger was er geen nieuws-app of social media, zelfs geen krant, om nieuws te verspreiden. Om informatie aan het volk te verkondigen was er dan...
De buurt uitschieten
De bruid die niet in het dorp trouwt en elders gaat wonen, wordt "de buurte uitgeschoten".
Slepen met oud & nieuw
Op oudejaarsavond was het een grote traditie, wat ik zelf ook nog meegemaakt heb toen ik de snotneuzentijd ontgroeid was, dat je ging slepen. Want...
Het laatste stukje kerkenpad in Puiflijk
In het dorp Puiflijk is nog een laatste stuk kerkenpad te vinden. Deze is gelegen tussen de Houtsestraat en de Kerkstraat. De paden zijn ontstaan...
Beugelen in Opijnen
In de streekarchieven is een document te vinden dat spreekt over de volkssport beugelen. Beugelen blijkt nog steeds te bestaan, vooral in Limburg en Brabant...
Wereldlichtjesdag
Wereldlichtjesdag werd in 1997 in Amerika voor de eerste keer 'gevierd' en intussen heeft ook Nederland deze traditie omarmd. Wereldwijd wordt jaarlijks op de 2e...
Aaltens volkslied
Waar het oude Slingebeekje door een rustig dorpje vliedt waar een golvend heuvellandschap ons een prachtig uitzicht biedt waar de schitt'rende omgeving door...
Genoemd naar de patroonheilige van de kerk
In de vroegere St. Josephkerk in Arnhem was het omstreeks het midden van de vorige eeuw een traditie, ingesteld door de toenmalige pastoor v.d. Loo,...
Zingen onder de Pinksterkroon
Over Pinkstergebruiken schreef de streekschrijver Hendrik Odink (1889-1973) op 23 mei 1958 het onderstaande verhaal in het dagblad Tubantia: “In de kerkelijke archivalia van...
Slepen van boeren gerij op oudejaarsavond
Zoals er in Wapenveld, liggend tussen Veluwe en IJsseldelta, nogal wat traditie in de afgelopen jaren zijn ontstaan, getuigd zeker wel uit onderstaande verhaal. En...
De Sinterklaastafel
Gebruiken verdwijnen. Zo ook de St. Nicolaastafel een tafel waarop banketbakkers hun heerlijkheden uitstalden en die je nu nog maar amper ziet. Jammer want het...
Oude gebruiken bewaard gebleven in museumwoningen
Veel mensen hebben een hang naar het verleden. Op de woningmarkt komt dat tot uiting in een grote belangstelling voor wat makelaars noemen "woningen met...
De Spookpaarden
Iedereen die woont achter de dijk, die weet het. De Waal is niet te vertrouwen. ‘s Zomers kan-ie traag door ’t oneindig laagland gaan, maar...
Koninginnedag in Arnhem
Toen ik nog op de basisschool zat hadden we altijd een bijzondere traditie op Koninginnedag. Alle basisscholen in Arnhem deden mee. Vanuit de school liepen...
De Klokkenmaker
Bij “de Klokkenmaker Van Apeldoorn” in Harderwijk, wordt het al eeuwen oude ambacht klokken maken beoefend. Vele oude en antieke klokken worden hier dagelijks weer...
Kazernecomplex in Ede
Ede was in voorbije jaren eigenlijk één groot kazerne-complex. De bouw van het oudste kazernecomplex in Ede is een direct uitvloeisel van de instelling van...
De taal van de molenwieken
Met veel plezier werk ik als molenaar en wij molenaars hebben zo onze eigen 'taal'. Door de molenwieken in bepaalde standen te zetten, laten we...
Het veemgericht bij Havezate ’t Walfort in Aalten
Havezate 't Walfort in de Aaltense buurtschap Haart was een versterkt huis dat toebehoorde aan één van de borgmannen van Bredevoort. De borgmannen moesten Bredevoort...
Muziek in het Nedersaksisch dialect
Jan Ottink schrijft en zingt al enkele decennia in het Nedersaksische dialect. Dat is zijn moedertaal en vooral ook een taal, waarin het door de...
