Een wagen vol verhalen
Een wagen vol verhalen is een project om verhalen over tradities en gebruiken in Gelderland te verzamelen.
Lees intro
147 verhalen
Bekijk volledige kaart
Een wagen vol verhalen is een project om verhalen over tradities en gebruiken in Gelderland te verzamelen, te bewaren en bekend te maken. Het project is een initiatief van Erfgoed Gelderland en Omroep Gelderland. De verhalen, foto's, filmpjes en geluidsfragmenten zijn afkomstig van de mensen die de tradities en gebruiken kennen.
De kruisheer van de Nevelhorst
<p>Voordat Heer Diederik van de Nevelhorst vertrok om te gaan vechten in de derde kruistocht, trouwde hij zijn vrouw Fredegonde voor de 2e keer. Hij...
De tovenaar en de schipper
<p>In de haven van Amsterdam werden de schepen geladen en gelost. De bruin geteerde scheepsrompen schuurden tegen de houten steigers. De touwen en zeilen klapperen...
De duivelspop op het paasvuur
<p>Op Eerste Paasdag ontsteken de Gilden van Sint Gangulphus en Sint Laurentius het paasvuur om te vieren dat de lente en daarmee het nieuwe jaar...
De buurtwinkel
<p>Vroeger kwam bijna alles wat men in het buitengebied voor de dagelijkse kost gebruikte van eigen land en hof. Maar er waren altijd zaken die...
Walnoot tikken in Elburg
<p>Overal in Nederland kennen we wel knikkeren, maar in Elburg gebeurde dat niet met die mooie gekleurde bonken of spikkelknikkers, maar met walnoten. Op Tweede...
't Olde Wief binnenhalen
<p>Tegenwoordig gebeurt de oogst met grote machines en is veel minder mankracht nodig dan vroeger. Het is moeilijk voor te stellen hoe hard er vroeger...
Spelen met een varkensblaas
<p>De varkensblaas was een veelgebruikt bijproduct uit de huisslacht. Zo werd hij langs de oostgrens met Duitsland regelmatig gebruikt als ‘vat’ om drank in te...
De laatste schaapherder van de Achterhoek
<p>Wie kende destijds het Zwarte Veen beter dan "Wisselink Hendrik" die zeventig jaren van zijn leven met zijn kudde schapen over de heide zwierf. Hij...
Kerstnachtmuziek Ammerzoden
<p>Ammerzoden kent een bijzondere en sfeervolle Kerstnacht-traditie. Een drietal groepjes muzikanten van Fanfare St. Caecilia speelt op bijna alle straathoeken kerstmuziek. Deze mooie traditie is...
De Mariënboom in Barlo
<p>In Barlo staat altijd al de lindeboom met de naam “Mariënboom”. De naam herinnert aan een oriëntatiepunt op een kruising van wegen. Iedereen in Barlo...
Schuttersfeest Didam
<p>Didam staat bekend als schuttersplaats en kent maar liefst 7 schutterijen en schuttersgilden.</p>
Kladdegat
<p>Het gebeurde altijd als het 's nachts pikkedonker was, het heel hard waaide en het goot van de regen. Het verhaal speelt zich af in...
Scharrelavonden
<p>Op de Veluwe waren op meerdere plekken zogeheten scharrelavonden. Dirk Jan Septer vertelt dat in Hattem de jongeren op pad gingen met een briefje in...
Daar komt het woord 'klootjesvolk' vandaan...
<p>Eeuwen geleden werd er veel gevochten bij kasteel Ammersoyen in Ammersoden. In die tijd schoot men met werpkogels van klei, genaamd 'klootjes'. Daar is ook...
Zonder snert en koeienstront geen “Leste Mert”
<p>De eerste donderdag na Allerzielen is elk jaar 'Leste Mert', de grote dag voor Druten en het hele Land van Maas en Waal.</p>
Het liefdeslaantje van Vorden
<p>Als je gaat wandelen in het bos rondom kasteel Vorden dan vind je daar ten zuiden, evenwijdig aan de Veengoot, een bijzondere bomenlaan. Vroeger heette...
Optocht met historische tractoren
<p>Vrouwen van Aait Vedan: gekker op de trekker! Jaarlijks trekken de vrouwen van Oosterhuizen, een klein dorp bij Apeldoorn, er een middag op uit met...
Ambachtelijk snoep maken
<p>De ambachtelijke manier van snoep maken staat op het punt te verdwijnen. In Doesburg wordt dit nog wel gedaan: wat begon met een steelpannetje in...
De Klokkenmaker
<p>Bij “de Klokkenmaker Van Apeldoorn” in Harderwijk, wordt het al eeuwen oude ambacht klokken maken beoefend. Vele oude en antieke klokken worden hier dagelijks weer...
Beleg en ontzet van Huissen
<p>De Huissense gilden zijn in feite ontstaan om Huissen te verdedigen tegen vreemde aanvallers. In 1502 zijn de Huissense gilden daadwerkelijk in de slag geweest....
Mannen onder elkaar bij de barbier
<p>Bij The Barberstation in Nijmegen en Arnhem worden heren nog met ouderwets goed vakmanschap geknipt en geschoren. Een ware nostalgische beleving.</p>
De Sinterklaastafel
<p>Gebruiken verdwijnen. Zo ook de St. Nicolaastafel een tafel waarop banketbakkers hun heerlijkheden uitstalden en die je nu nog maar amper ziet. Jammer want het...
Muziek in het Nedersaksisch dialect
<p>Jan Ottink schrijft en zingt al enkele decennia in het Nedersaksische dialect. Dat is zijn moedertaal en vooral ook een taal, waarin het door de...
De buurt uitschieten
<p>De bruid die niet in het dorp trouwt en elders gaat wonen, wordt "de buurte uitgeschoten".</p>
Pakjes rondbrengen met paard en wagen
<p>Mijn familie had vroeger een transportbedrijf in Arnhem. Wij brachten met paard en wagen de pakketjes rond. Ons huis was zo ingericht dat wij boven...
Paling- en haringroken
<p>In de lage Landen aan de zee wordt al zeer lange tijd vis gerookt. Zeker als er erg veel vis in één keer door vissers...
De Spookpaarden
<p>Iedereen die woont achter de dijk, die weet het. De Waal is niet te vertrouwen. ‘s Zomers kan-ie traag door ’t oneindig laagland gaan, maar...
Kazernecomplex in Ede
<p>Ede was in voorbije jaren eigenlijk één groot kazerne-complex. De bouw van het oudste kazernecomplex in Ede is een direct uitvloeisel van de instelling van...
Een pinksterpop op ons dak
<p>In Buren is het een eeuwenoude traditie om met Pinksteren een pop van stro te plaatsen op het dak. Er zijn in de loop der...
Knallend het jaar uit
<p>Oudejaarsdag en nacht zitten bomvol tradities. Vlak voordat de klok middernacht slaat, tellen we met familie en vrienden af en proosten we met de champagneglazen...
Janna van de Tiggeloven
<p>Op de boerderij Tiggeloven, een voormalige steenbakkerij, tussen Eibergen en Rekken, diende in de vorige eeuw een meid, die Janna heette. Het was een beetje...
Eigen pan en papier mee naar de slager
<p>Er is niets nieuws onder de zon. Alleen de oorzaken zijn vaak heel anders.</p>
De staaf van de smid
<p>Elke dorp in Nederland heeft wel een klok in een klokkentoren. Zo één die altijd luid bij lief en leed, de uren en halfuren laat...
Koninginnedag in Arnhem
<p>Toen ik nog op de basisschool zat hadden we altijd een bijzondere traditie op Koninginnedag. Alle basisscholen in Arnhem deden mee. Vanuit de school liepen...
Een nat pak op de pont
<p>In het land van Maas en Waal waren rond 1920 voor de verbindingen over de Waal en Maas in totaal 9 veerponten aanwezig waar met...
Roggebroodweging
<p>Een eeuwenoude traditie herleeft jaarlijks op Hemelvaartsdag, het wegen van het roggebrood bij de Muldersfluite tussen Hengelo (Gld) en Zelhem.</p>
De eik en de 7 kolken
<p>In een huisje op de hei niet ver van Bennekom woonde Jan van Poorte met zijn 7 onnozele dochters. Op een avond stond er een...
Wereldlichtjesdag
<p>Wereldlichtjesdag werd in 1997 in Amerika voor de eerste keer 'gevierd' en intussen heeft ook Nederland deze traditie omarmd. Wereldwijd wordt jaarlijks op de 2e...
De tuin van het bruidspaar versieren
<p>Een trouwerij wordt in omgeving van Aalten bekend gemaakt door de bruid en bruidegom samen. Zij gaan de buurt rond en vertellen hun buren het...
De bedrogen duivel
<p>In de buurt van Lichtenvoorde waren eens een paar jongens in een café aan het kaarten. Het ging er grof naar toe en een van...
Op zijn zondags
<p>We kennen dat nog steeds wel. Voor kerst kleed je je mooi aan. De kinderen zijn meestal prachtig uitgedost. Op hun zondags, zou je kunnen...
Gemis van een kroeg
<p>Tradities is wat je helaas steeds meer ziet verdwijnen. Als ik kijk naar de kermis hier in mijn dorp Zetten is dat nog hooguit vijf...
De doop van examenkandidaten
<p>In Doetinchem werden geslaagde jongens van het Gymnasium van dominee Jan van Dijk gedoopt onder de waterpomp als ze geslaagd waren.</p>
Robin Hood van de Veluwe
<p>Stropen is van alle tijden. Tegenwoordig is het makkelijker, met de auto, verlichting en geweren. Oorspronkelijk werd gestroopt om in het levensonderhoud te voorzien. Iedere...
Ganzenhoeders in Gelselaar
<p>Gelselaar, een Achterhoeks dorp met een van de rijkswege beschermd dorpsgezicht en rond 700 inwoners eert op allerlei manieren de gans. In de jaren tachtig...
Een borrel om 'de piene kwiet te raken'
<p>Ook rondom het thema rouw en herdenken bestaan bijzondere tradities en gebruiken. En daarin zijn veel verschillen te ontdekken.</p>
Genoemd naar de patroonheilige van de kerk
<p>In de vroegere St. Josephkerk in Arnhem was het omstreeks het midden van de vorige eeuw een traditie, ingesteld door de toenmalige pastoor v.d. Loo,...
De kool en de geit
<p>Wie kent niet het gezegde “de kool en de geit sparen“? Maar weet u waar het vandaan komt en waar het de eerste keer werd...
Een bruidskoe
<p>Trouwde je vroeger een Twentse of Achterhoekse boerin een boer, dan kreeg je nog wel eens een bruidskoe en een versierde tuin bij je huwelijk.</p>
Het laatste stukje kerkenpad in Puiflijk
<p>In het dorp Puiflijk is nog een laatste stuk kerkenpad te vinden. Deze is gelegen tussen de Houtsestraat en de Kerkstraat. De paden zijn ontstaan...
De kruisheer van de Nevelhorst
<p>Voordat Heer Diederik van de Nevelhorst vertrok om te gaan vechten in de derde kruistocht, trouwde hij zijn vrouw Fredegonde voor de 2e keer. Hij...
De tovenaar en de schipper
<p>In de haven van Amsterdam werden de schepen geladen en gelost. De bruin geteerde scheepsrompen schuurden tegen de houten steigers. De touwen en zeilen klapperen...
De duivelspop op het paasvuur
<p>Op Eerste Paasdag ontsteken de Gilden van Sint Gangulphus en Sint Laurentius het paasvuur om te vieren dat de lente en daarmee het nieuwe jaar...
De buurtwinkel
<p>Vroeger kwam bijna alles wat men in het buitengebied voor de dagelijkse kost gebruikte van eigen land en hof. Maar er waren altijd zaken die...
Walnoot tikken in Elburg
<p>Overal in Nederland kennen we wel knikkeren, maar in Elburg gebeurde dat niet met die mooie gekleurde bonken of spikkelknikkers, maar met walnoten. Op Tweede...
't Olde Wief binnenhalen
<p>Tegenwoordig gebeurt de oogst met grote machines en is veel minder mankracht nodig dan vroeger. Het is moeilijk voor te stellen hoe hard er vroeger...
Spelen met een varkensblaas
<p>De varkensblaas was een veelgebruikt bijproduct uit de huisslacht. Zo werd hij langs de oostgrens met Duitsland regelmatig gebruikt als ‘vat’ om drank in te...
De laatste schaapherder van de Achterhoek
<p>Wie kende destijds het Zwarte Veen beter dan "Wisselink Hendrik" die zeventig jaren van zijn leven met zijn kudde schapen over de heide zwierf. Hij...
Kerstnachtmuziek Ammerzoden
<p>Ammerzoden kent een bijzondere en sfeervolle Kerstnacht-traditie. Een drietal groepjes muzikanten van Fanfare St. Caecilia speelt op bijna alle straathoeken kerstmuziek. Deze mooie traditie is...
De Mariënboom in Barlo
<p>In Barlo staat altijd al de lindeboom met de naam “Mariënboom”. De naam herinnert aan een oriëntatiepunt op een kruising van wegen. Iedereen in Barlo...
Schuttersfeest Didam
<p>Didam staat bekend als schuttersplaats en kent maar liefst 7 schutterijen en schuttersgilden.</p>
Kladdegat
<p>Het gebeurde altijd als het 's nachts pikkedonker was, het heel hard waaide en het goot van de regen. Het verhaal speelt zich af in...
Scharrelavonden
<p>Op de Veluwe waren op meerdere plekken zogeheten scharrelavonden. Dirk Jan Septer vertelt dat in Hattem de jongeren op pad gingen met een briefje in...
Daar komt het woord 'klootjesvolk' vandaan...
<p>Eeuwen geleden werd er veel gevochten bij kasteel Ammersoyen in Ammersoden. In die tijd schoot men met werpkogels van klei, genaamd 'klootjes'. Daar is ook...
Zonder snert en koeienstront geen “Leste Mert”
<p>De eerste donderdag na Allerzielen is elk jaar 'Leste Mert', de grote dag voor Druten en het hele Land van Maas en Waal.</p>
Het liefdeslaantje van Vorden
<p>Als je gaat wandelen in het bos rondom kasteel Vorden dan vind je daar ten zuiden, evenwijdig aan de Veengoot, een bijzondere bomenlaan. Vroeger heette...
Optocht met historische tractoren
<p>Vrouwen van Aait Vedan: gekker op de trekker! Jaarlijks trekken de vrouwen van Oosterhuizen, een klein dorp bij Apeldoorn, er een middag op uit met...
Ambachtelijk snoep maken
<p>De ambachtelijke manier van snoep maken staat op het punt te verdwijnen. In Doesburg wordt dit nog wel gedaan: wat begon met een steelpannetje in...
De Klokkenmaker
<p>Bij “de Klokkenmaker Van Apeldoorn” in Harderwijk, wordt het al eeuwen oude ambacht klokken maken beoefend. Vele oude en antieke klokken worden hier dagelijks weer...
Beleg en ontzet van Huissen
<p>De Huissense gilden zijn in feite ontstaan om Huissen te verdedigen tegen vreemde aanvallers. In 1502 zijn de Huissense gilden daadwerkelijk in de slag geweest....
Mannen onder elkaar bij de barbier
<p>Bij The Barberstation in Nijmegen en Arnhem worden heren nog met ouderwets goed vakmanschap geknipt en geschoren. Een ware nostalgische beleving.</p>
De Sinterklaastafel
<p>Gebruiken verdwijnen. Zo ook de St. Nicolaastafel een tafel waarop banketbakkers hun heerlijkheden uitstalden en die je nu nog maar amper ziet. Jammer want het...
Muziek in het Nedersaksisch dialect
<p>Jan Ottink schrijft en zingt al enkele decennia in het Nedersaksische dialect. Dat is zijn moedertaal en vooral ook een taal, waarin het door de...
De buurt uitschieten
<p>De bruid die niet in het dorp trouwt en elders gaat wonen, wordt "de buurte uitgeschoten".</p>
Pakjes rondbrengen met paard en wagen
<p>Mijn familie had vroeger een transportbedrijf in Arnhem. Wij brachten met paard en wagen de pakketjes rond. Ons huis was zo ingericht dat wij boven...
Paling- en haringroken
<p>In de lage Landen aan de zee wordt al zeer lange tijd vis gerookt. Zeker als er erg veel vis in één keer door vissers...
De Spookpaarden
<p>Iedereen die woont achter de dijk, die weet het. De Waal is niet te vertrouwen. ‘s Zomers kan-ie traag door ’t oneindig laagland gaan, maar...
Kazernecomplex in Ede
<p>Ede was in voorbije jaren eigenlijk één groot kazerne-complex. De bouw van het oudste kazernecomplex in Ede is een direct uitvloeisel van de instelling van...
Een pinksterpop op ons dak
<p>In Buren is het een eeuwenoude traditie om met Pinksteren een pop van stro te plaatsen op het dak. Er zijn in de loop der...
Knallend het jaar uit
<p>Oudejaarsdag en nacht zitten bomvol tradities. Vlak voordat de klok middernacht slaat, tellen we met familie en vrienden af en proosten we met de champagneglazen...
Janna van de Tiggeloven
<p>Op de boerderij Tiggeloven, een voormalige steenbakkerij, tussen Eibergen en Rekken, diende in de vorige eeuw een meid, die Janna heette. Het was een beetje...
Eigen pan en papier mee naar de slager
<p>Er is niets nieuws onder de zon. Alleen de oorzaken zijn vaak heel anders.</p>
De staaf van de smid
<p>Elke dorp in Nederland heeft wel een klok in een klokkentoren. Zo één die altijd luid bij lief en leed, de uren en halfuren laat...
Koninginnedag in Arnhem
<p>Toen ik nog op de basisschool zat hadden we altijd een bijzondere traditie op Koninginnedag. Alle basisscholen in Arnhem deden mee. Vanuit de school liepen...
Een nat pak op de pont
<p>In het land van Maas en Waal waren rond 1920 voor de verbindingen over de Waal en Maas in totaal 9 veerponten aanwezig waar met...
Roggebroodweging
<p>Een eeuwenoude traditie herleeft jaarlijks op Hemelvaartsdag, het wegen van het roggebrood bij de Muldersfluite tussen Hengelo (Gld) en Zelhem.</p>
De eik en de 7 kolken
<p>In een huisje op de hei niet ver van Bennekom woonde Jan van Poorte met zijn 7 onnozele dochters. Op een avond stond er een...
Wereldlichtjesdag
<p>Wereldlichtjesdag werd in 1997 in Amerika voor de eerste keer 'gevierd' en intussen heeft ook Nederland deze traditie omarmd. Wereldwijd wordt jaarlijks op de 2e...
De tuin van het bruidspaar versieren
<p>Een trouwerij wordt in omgeving van Aalten bekend gemaakt door de bruid en bruidegom samen. Zij gaan de buurt rond en vertellen hun buren het...
De bedrogen duivel
<p>In de buurt van Lichtenvoorde waren eens een paar jongens in een café aan het kaarten. Het ging er grof naar toe en een van...
Op zijn zondags
<p>We kennen dat nog steeds wel. Voor kerst kleed je je mooi aan. De kinderen zijn meestal prachtig uitgedost. Op hun zondags, zou je kunnen...
Gemis van een kroeg
<p>Tradities is wat je helaas steeds meer ziet verdwijnen. Als ik kijk naar de kermis hier in mijn dorp Zetten is dat nog hooguit vijf...
De doop van examenkandidaten
<p>In Doetinchem werden geslaagde jongens van het Gymnasium van dominee Jan van Dijk gedoopt onder de waterpomp als ze geslaagd waren.</p>
Robin Hood van de Veluwe
<p>Stropen is van alle tijden. Tegenwoordig is het makkelijker, met de auto, verlichting en geweren. Oorspronkelijk werd gestroopt om in het levensonderhoud te voorzien. Iedere...
Ganzenhoeders in Gelselaar
<p>Gelselaar, een Achterhoeks dorp met een van de rijkswege beschermd dorpsgezicht en rond 700 inwoners eert op allerlei manieren de gans. In de jaren tachtig...
Een borrel om 'de piene kwiet te raken'
<p>Ook rondom het thema rouw en herdenken bestaan bijzondere tradities en gebruiken. En daarin zijn veel verschillen te ontdekken.</p>
Genoemd naar de patroonheilige van de kerk
<p>In de vroegere St. Josephkerk in Arnhem was het omstreeks het midden van de vorige eeuw een traditie, ingesteld door de toenmalige pastoor v.d. Loo,...
De kool en de geit
<p>Wie kent niet het gezegde “de kool en de geit sparen“? Maar weet u waar het vandaan komt en waar het de eerste keer werd...
Een bruidskoe
<p>Trouwde je vroeger een Twentse of Achterhoekse boerin een boer, dan kreeg je nog wel eens een bruidskoe en een versierde tuin bij je huwelijk.</p>
Het laatste stukje kerkenpad in Puiflijk
<p>In het dorp Puiflijk is nog een laatste stuk kerkenpad te vinden. Deze is gelegen tussen de Houtsestraat en de Kerkstraat. De paden zijn ontstaan...
