De bestorming van Arnhem, 30 november 1813

Arnhem, hoofdstad van een Frans departement

Arnhem behoorde tussen 1810 en 1813 tot het Franse Keizerrijk. Het was de hoofdstad van het Departement van de Boven-IJssel (Département d’Issel Supérieur). In de Volkerenslag bij Leipzig, van 16-19 oktober 1813, werd keizer Napoleon verslagen door een geallieerd leger van Russen, Pruisen, Zweden en Oostenrijkers. Het Franse leger trok zich daarop terug binnen de grenzen van het Keizerrijk. Het hoopte de tijd te krijgen om het leger opnieuw op te bouwen en te bewapenen. Een kleine groep tegenstanders, Russische kozakken en Pruisische generaals, besloot echter om Napoleon die gelegenheid niet te gunnen en het Franse rijk binnen te vallen.

Beleg van Arnhem

Een Pruisische legermacht van 25.000 man trok onder leiding van generaal Von Bülow op 19 november samen met enige honderden kozakken het Departement van de Boven-IJssel binnen. Na schermutselingen bij Doesburg en De Steeg begon op 25 november het beleg van Arnhem onder leiding van luitenant-generaal Von Oppen, waarbij de stad dagelijks met mortieren en granaten werd bestookt. De Franse bezettingsmacht, die 4000 soldaten omvatte en onder leiding stond van generaal Charpentier, weigerde zich over te geven. Generaal von Bülow besloot daarop om over te gaan tot een aanval op de stad.

De bestorming van Arnhem

Op 30 november, rond 11 uur, werden de poorten van de stad van alle kanten bestormd. Aangezien de Fransen zich hadden geconcentreerd rond de Rijnpoort en de nabijgelegen Schipbrug, lukte het de Pruisen vrij snel om de stad via de Janspoort, de Velperpoort en de Sabelspoort binnen te dringen. Vanaf daar werden de Fransen door de stad achtervolgd tot aan de Rijnpoort. De zwaarste man-op-man gevechten vonden vlak buiten de Rijnpoort plaats, waar Franse soldaten heldhaftig maar vergeefs de toegang tot de Schipbrug verdedigden. Vroeg in de middag vluchtten de laatste Fransen onder zwaar geallieerd geweervuur over de Schipbrug richting Nijmegen. Zowel bij de gevechten rond de Rijnpoort als tijdens de vlucht over de Schipbrug kwamen velen om het leven. Naar schatting 1300 Franse en 700 Pruisische militairen sneuvelden. 1000 Franse soldaten werden krijgsgevangen gemaakt.

Kantstrook

Tegen de Nelson Mandelabrug bij het Roermondsplein is nu een kantstrook bevestigd, op de plek waar net buiten de Rijnpoort het zwaarst werd gevochten. De tekst op de kantstrook luidt:

OP 30 NOVEMBER 1813 BESTORMDEN DE PRUISEN ARNHEM EN VERSLOEGEN HIER HET FRANSE GARNIZOEN. DAARBIJ SNEUVELDEN ZEKER 2000 MILITAIREN

De kantstrook is op 30 november 2013, 200 jaar na de bestorming van Arnhem, onthuld door wethouder Van Gastel. De kantstrook is financieel mogelijk gemaakt door de gemeente Arnhem.