Tempel-Kerkmuseum Elst

Ontstaan

Het verhaal is blootgelegd in 1947, toen begonnen werd met herstel van de door oorlogsgeweld geruïneerde kerk. Op zoek naar informatie over de vroegste kerkbouw in Nederland stuitten archeologen niet alleen op resten van oude kerken. Maar ook op twee Romeinse tempels uit het begin van onze jaartelling: uit ca. 50 en 100 na Chr. De tweede, een Gallo-Romeinse tempel behoort zelfs tot de grootsten die de Romeinen hebben gebouwd in het ten noorden van de Alpen gelegen deel van hun enorme rijk. De hoge fundering ervan is deels zichtbaar onder de kerk.

De locatie, een hoge zandrug in het rivierenlandschap, was waarschijnlijk een heilige plaats voor de inheemse bevolking. Toen de Bataven en Romeinen zich hier vestigden bleef het een heilige plaats. Later bouwden de Romeinen hier tempels voor hun goden. Bij een tempel vierden zij religieuze feesten en brachten er hun offers. Bataven en Romeinen werkten intensief samen. Belangrijke beslissingen voor het gehele Rijk werden in deze regio genomen. En Bataven vormden een belangrijk onderdeel van de Romeinse legers.

Vroege middeleeuwen

In de vroege middeleeuwen bouwden de eerste christenen op dezelfde plaats een zaalkerk. Daarvoor gebruikten zij nog aanwezig Romeins bouwmateriaal, overblijfselen van de tempels. Die kerk is meerdere malen gerestaureerd en vergroot in romaanse stijl. Ook hiervan zijn in en onder de kerk nog veel overblijfselen te zien.
In de vijftiende eeuw is een begin gemaakt met de bouw van de huidige gotische kerk, die rond 1500 gereed was en na een aantal restauraties nog steeds in gebruik is.

Zo blijft de Grote Kerk van Elst een bijzondere cultusplaats waar vele markante fasen uit de Nederlandse geschiedenis hun sporen hebben nagelaten. Een plek met een uniek verhaal.