Neerijnense T-Boerderij

Typisch Betuws

Wie in Nederland rondreist kan nog steeds aan de bouwstijl van de oorspronkelijke boerderijen zien in welke provincie men is. Zie je bijvoorbeeld een stolpboerderij dan ben je in Noord-Holland. Zie je een kop-hals-romp boerderij, dan ben je in Friesland. En voor de Betuwe is de T-boerderij met overstek kenmerkend. Aangezien in de Betuwe de grond vruchtbaar was, genoten de boeren een zekere welvaart. Mede onder invloed van de stedelijke cultuur nam de behoefte aan woonruimte toe en werd het woonhuis uitgebreid. Dit gebeurde eerst in één richting en later werd het huis in beide richtingen uitgebreid. Het woonhuis werd meestal nog verhoogd om bescherming te bieden tegen overstromingen.

Oversteek

In de T-boerderijen werd vaak een gemengd bedrijf uitgeoefend. In de achtergevel waren grote deeldeuren aangebracht, waardoor de oogst naar binnen kon worden gereden. Typisch voor het rivierengebied is de opvallende dak oversteek, waardoor de wagens met hooi droog konden worden uitgeladen. In het dakschild is daartoe een luik aangebracht waardoor de oogst op de zolder kon worden gebracht.

Rijksmonument in beschermd dorpsgezicht

Formeel staat dit Rijksmonument (3076 toewijzing 1976) als volgt beschreven: "Op T-vormige plattegrond, 18de eeuw met zadeldak tussen topgevels van het dwarse voorhuis, woongedeelte heeft een rieten zadeldak tussen puntgevels. Links een opkamer boven kelder, waarin vensters met middendorpels, onderluiken en (opmerkelijke) 28-ruitsroedenverdeling. Het rechterdeel heeft vensters met luiken en 20-ruitsschuiframen. Stal met overstek aan de achterzijde."

De boerderij ligt in het parklandschap van een landgoed van het Gelders landschap met bijzondere in het voorjaar bloeiende stinzenplanten. Vanaf de Waalbanddijk, vanwaar je een prachtig uitzicht hebt over de ongerepte Rijswaard met rivierstrang, kom je enkele oude huizen tegen in de Voorstraat tegenover een nat knotwilgen gebied tot het punt van waaruit verschillende ansichtkaarten gemaakt zijn. Met daarop afgebeeld de zuidkant van de boerderij en daar achter de veelvuldig gefotografeerde witte hervormde kerk.

De plek maakt sinds 14 september 1993 deel uit van het beschermd dorpsgezicht in de historische dorpskern Neerijnen. Het is een van de drie beschermde dorpsgezichten in de gemeente West Betuwe. Bepalend voor deze toewijzing is de cultuurhistorische gaafheid bestaande uit het kasteel, hervormde kerk, school, dijkhuizen, enkele boerderijen en de poort van Neerijnen.

Dit is een venster uit de Canon van West Betuwe

Vorige vensterVolgende venster

Rechten

Marc Westerman, CC-BY-NC