Balgoij en Keent gescheiden

De opdracht

Ir. W.C. Lely krijgt de opdracht om met een betere oplossing te komen. In juli komt hij onder andere met de aanbeveling dat tussen Grave en Blauwe Sluis tien scherpe bochten moeten worden afgesneden waardoor de rivier met 19 km zal worden ingekort, hierbij ook de meander bij Balgoij en Keent. Hierdoor zal de waterafvoer worden bevorderd. De ingekorte rivier is bovendien een extra voordeel voor de intensiever wordende vrachtscheepvaart.

Balgoij en Keent gescheiden

In het oorspronkelijke rapport van Lely loopt de maasdoorsnijding ten noorden van Balgoij en Keent, maar om praktische en met name ook financiële redenen wordt een variant gekozen die Balgoij en Keent van elkaar scheidt. Wat de Balgoijse en Keentse inwoners ervan vinden is nooit gevraagd. In een video-interview van heemkundekring Pagus Balgoye over die periode met twee getogen Balgoijse mensen, Frans Berben (1924–2017) en Harrie Jans (1912–2011), vertelt Frans dat de Maaskanalisatie voor de Balgoijse en Keentse mensen “nog nie zonne ramp” is. Harrie weet wel te vertellen dat alle boeren in Keent worden onteigend en dat de meesten gedwongen worden te verhuizen. Het blijft wonderlijk dat er zo weinig protest is. In de krant, zelfs de landelijke media, is duidelijk te lezen wat het toekomstperspectief van Keent is: “Het dorpje Keent gaat verdwijnen."

De Maaswerken

De Maaswerken met als doel bevordering van de waterafvoer en intensievere scheepvaart, kan ook als de meest productieve werkverschaffing worden aangemerkt. In het polderland tussen Balgoij en Keent, waar boeren eeuwenlang het land hebben bewerkt, wordt nu gewerkt door tewerkgestelden. Voor zover dat mogelijk is worden de tewerkgestelden per autobus aangevoerd of ze komen met de fiets. Een deel wordt ook ondergebracht in kampen, zoals in Balgoij.

Ooggetuige

Een andere inwoner uit Balgoij, die de gevolgen van de Maaskanalisatie aan den lijve heeft ondervonden, is Nellie Stevens (geb. 1926), bij oud-Balgoijenaren beter bekend als zus Hulsman. Zij vertelt hierover het volgende: “Op het moment, dat de draglines de laatste klompen klei tussen de twee delen weghaalden, hoorden we luid de fluit van die machines. Wij waren toen op school. Na school zijn we meteen gaan kijken, maar er was niet zo bijster veel nieuws te zien, want de loop van de nieuwe “waterweg” was eigenlijk al maanden zichtbaar. We hadden al lang kunnen volgen, hoe vanuit Niftrik aan de westkant en vanuit Grave aan de oostkant de twee geulen elkaar naderden. Keent bleef toch nog bereikbaar, omdat de gemeente Overasselt voor een pontje had gezorgd.”

De verbinding blijft

Tussen 1938 en 1944 vaart deze veerpont op en neer tussen Balgoij en Keent, vastgehouden aan een ketting. Daarna wordt er een roeiboot ingezet om mensen over te zetten. Deze “Rijksveerdienst” wordt in 1952 opgeheven. De ketting van de veerpont zat verbonden aan grote oeverstenen. Deze oeverstenen vormen nu, op beide oevers met de bankjes die erom heen zijn gemaakt, monumenten die de band tussen de beide dorpen symboliseren. Ook al is de veerpont alweer decennia uit de vaart, zitten er liters water tussen, Balgoij en Keent blijven altijd verbonden met de overkant.

Dit verhaal is onderdeel van het Verhaal tussen Maas en Waal. Het volgende venster is hier te vinden.

Bronnen en verder lezen: 

• P. Deurloo, 'De Maas recht, de rug krom' in: Grote Werken – Hoe Maas en Waal welvarend werd (2017). 
• Piet van Erp, 'Balgoy en de maaskanalisatie, een stukje Balgoyse geschiedenis' in: Boeren, burgers en buitenlui – verhalen over Balgoy en de Balgoyse minse (2017).
• De Maaskanalisatie
• Piet's Blog: Balgoyse minse
• C.W. lely, Rapport betreffende de verbetering van de Maas voor groote afvoeren (1926).
• Algemeen Handelsblad, 'Een dorpje dat verdwijnen gaat', 21 juli 1934.
• Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant, 'De Maasverbetering vordert snel', 17 juli 1934.
• Andere Tijden, Kronkels van de Maas.
• Indische Courant, 6 januari 1937.

Rechten

Piet van Erp & Werner Peters, Balgoijse Heemkundekring Pagus Balgoye, CC-BY