Verhaal tussen Maas & Waal
Het Verhaal tussen Maas & Waal is de canon van het gebied.
Lees intro
50 verhalen
Bekijk volledige kaart
Diverse personen en organisaties (zie de colofon) in het Land van Maas en Waal hebben bijgedragen aan het schrijven van de 50 canonvensters. Bekijk ook de speciale website Verhaal tussen Maas & Waal.
Betrokken organisaties
-
Stichting Het Dijkmagazijn Beuningen
Startpunt voor buitenactiviteiten bij de WaalHet historische pand van Het Dijkmagazijn ligt in de Waaldijk, tegen de...
-
Erfgoedstudiehuis Land van de Heerlijkheden
Samenwerking 15 erfgoedinstellingen in het Land van Maas en WaalHet Erfgoedstudiehuis verdiept zich in de cultuurhistorie van het Land...
-
Historische Vereniging Tweestromenland
De Historische Vereniging Tweestromenland is opgericht op 15 mei 1964 en...
Het Romeinse landschap tussen Maas en Waal
<p>Grote rechthoekige blokken kalksteen komen aan de oppervlakte als het bedrijf Nederzand in 2010 zand gaat winnen in Over de Maas bij Alphen. 1800 of...
Scheepskerkhof waar Maas raakt aan Waal
<p>Waar Maas en Waal elkaar bijna raken, tussen Alphen en Dreumel, graven archeologen sinds 2010 mee met zandwinners. Met 277 hectare is Over de Maas...
Stoom en overtollig water
<p>Vanaf 1846 doet een nieuwe revolutionaire manier van waterafvoer zijn intrede in het Land tussen Maas en Waal. Stoomgemalen helpen het water uit de polder...
Balgoij en Keent gescheiden
<p>Begin twintigste eeuw zijn er grote zorgen over de waterbeheersing van de Maas. Tussen 1900 en 1927 veroorzaakt de Maas veel problemen. De regering in...
De wilde jeugd van Maas en Waal
<p>De Maas en de Waal, aftakkingen van de Rijn, hebben onstuimige jeugdjaren. Aanvankelijk stromen ze nog niet in geulen tussen twee dijken. Ze hebben vrij...
De Romeinse villa in Ewijk
<p>Omstreeks het jaar 50 vestigen de Romeinen zich in ons land. Noviomagus wordt een van hun belangrijkste steden. De Rijn is de noordgrens van hun...
Van Heemstraweg: ’De Nije Weg’
<p>De ontsluiting van het gebied tussen Maas en Waal komt in een stroomversnelling door de aanleg van wegen. In 1935 heeft dagblad De Telegraaf de...
Lang ‘heerlijk’ gebleven
<p>De geschiedenis van het Land tussen Maas en Waal is lang in hoge mate bepaald door grote en kleine machthebbers. Dit heeft alles te maken...
De Kelten en het Gelderse Oostelijk Rivierengebied
<p>De invloed van de Kelten is in Noord- en Midden-Nederland vrij groot geweest, met name in het Gelders Oostelijk Rivierengebied. Hoewel er zich hier geen...
Handwerk en ambacht in eigen huis
<p>Al eeuwen bestaan in het Land tussen Maas en Waal twee bloeiende takken van huisindustrie: manden vlechten en klompen maken. Beide gaan ver terug in...
We blijven ruilverkavelen
<p>Al snel na de ingrijpende ruilverkaveling van de jaren vijftig in het westen van het Land tussen Maas en Waal klinkt het oordeel dat het...
Molensoap in de Zak van Maas en Waal
<p>Alphen, Wamel en Dreumel liggen in de Zak van Maas en Waal, het laagste gedeelte binnen Maas en Waal. Daar loopt alle water naar toe....
Wie is de baas in Gelre?
<p>In de loop van de dertiende en veertiende eeuw slagen de graven van Gelre erin landsheer te worden. Ze heersen nu meer dan daarvoor over...
De ramp die geen ramp mocht heten
<p>Op de ochtend van oudejaarsdag 1925 breekt de Maasbandijk tussen Overasselt en Nederasselt. Het is de laatste dijkdoorbraak tot op heden. De materiële schade is...
Wingewest Maas en Waal
<p>Het gebied tussen Maas en Waal is vanaf de negentiende eeuw een wingewest. Letterlijk. Klei, zand en grind zijn er door de geologische geschiedenis van...
Een stroom aan overstromingen
<p>Niet alleen als gevolg van slecht dijkonderhoud, maar ook door het klimaat en de toestand van de rivieren zelf komen er in de achttiende eeuw...
In eigen netten verstrikt
<p>Eeuwenlang leeft heel Heerewaarden van de riviervisserij. Het is lange tijd de grootste riviervissersplaats van Gelderland. Er zijn op het hoogtepunt circa vijftig vissers lid...
Swartmaakers terroriseren het Land tussen Maas en Waal
<p>Aan het eind van de zeventiende en het begin van de achttiende eeuw gaat het niet goed met de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Sommige...
Een traan in het oog van de koning
<p>Na de zeer onstuimige achttiende eeuw met maar liefst negen complete overstromingen van het Land tussen Maas en Waal en bijna vier keer zoveel dijkdoorbraken,...
Van schepen naar bankstellen
<p>De industriële revolutie bereikt in de negentiende eeuw ook het Land tussen Maas en Waal. Stoommachines nemen het werk van de kracht van wind, van...
De Leste Mert
<p>De Leste Mert in Druten bestaat al meer dan 200 jaar. Het is niet alleen een begrip voor Druten maar voor de hele regio. Koopman-Koning...
De coöperatieve zuivelfabrieken
<p>Tot ver in de negentiende eeuw gebeurt het verwerken van melk en het maken van boter meestal thuis op de boerderij. De veehouderij richt zich...
Tachtig jaar buffer tussen noord en zuid
<p>In 1568 begint de opstand tegen Spanje. Het katholieke Land tussen de Maas en de Waal vormt de buffer tussen de calvinistische noordelijke en de...
Een goede afwatering
<p>In 1321 presenteert gravenzoon Reinald II zijn ‘Landtbrief’. Daarin staat dé oplossing tegen wateroverlast voor het hele Land tussen Maas en Waal. Verbindt natuurlijke waterlopen...
De Boerenbonden
<p>Aan het eind van de negentiende eeuw kelderen de landbouwprijzen, als gevolg van een overschot aan graan en melk. De vele kleine boeren kunnen...
Koninkjes op de vierkante kilometer
<p>Zelfstandige ridders, die hun macht vestigen in heerlijkheden drukken lang hun stempel op het gebied tussen de Maas en de Waal. Zij komen uit de...
Steenovens langs de Waal
<p>Met de groei van de bevolking en de industriële revolutie neemt de vraag naar stenen halverwege de negentiende eeuw een grote vlucht. In vrijwel ieder...
Tabak tussen Maas en Waal
<p>Van de zeventiende tot midden twintigste eeuw speelt de teelt van tabak een belangrijke rol in de land- en tuinbouw in het gebied tussen...
Jagers-verzamelaars in Deest
<p>Deest heeft al vroeg bewoners. Ze wonen er tijdelijk, van 5000 tot 4000 voor Christus. Ze hebben een basiskamp op een zandkop even ten noorden...
De kleine boer trekt aan het kortste eind
<p>De verarming van Maas en Waal neemt vanaf 1850 toe. Veel grond is in handen gekomen van grootgrondbezitters. Het is een proces dat al eeuwen...
Grafveld vol kunst in Wijchen
<p>Overal waar de Romeinen zich na 350 terugtrekken, nemen de Franken het over. Ze nemen eerst de strategische plekken in. Wijchen hoort daar bij. Op...
Een steenfabriek vanwege de kerk
<p>De Ewaldenkerk in Druten is in meerdere opzichten een bijzondere kerk. De beroemde architect Pierre Cuypers ontwerpt haar, eind negentiende eeuw. En om haar te...
De oorlogsjaren
<p>Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er weinig gevechtshandelingen in Maas en Waal, maar de impact op het dagelijkse leven is groot. Het verenigingsleven ligt stil....
Patriottenverzet in Batenburg
<p>De glanzende jaren van de Gouden Eeuw verbleken gedurende de achttiende eeuw. De achteruitgang veroorzaakt veel onrust. Vooral de middenklasse heeft last van de neergang....
In de ban van de ringdijk
<p>In 1321 schrijft Reinald II van Gelre een Landtbrief waarin hij voor het hele gebied tussen Maas en Waal dé oplossing tegen wateroverlast presenteert. Er...
Katholiek reveil, tweede golf kloosters
<p>Als de regering het in de negentiende eeuw laat afweten, nemen particuliere organisaties, diaconieën, kloosterorden en congregaties de zorg voor zieken en ouderen en het...
Het Maas-Waalkanaal
<p>In 1927 komt het Maas-Waalkanaal gereed. Een afkorting voor de scheepvaart die via de Waal naar het westen wil. Nijmegen zet het kanaal in voor...
De stoomtram legt een link met de buitenwereld
<p>In het Land tussen Maas en Waal wordt in 1902 een tramweg aangelegd van 32 km van Nijmegen naar Wamel. Hierover rijdt zes keer per...
Zware dijken, ruimte voor de rivier
<p>Sinds de jaren zeventig van de twintigste eeuw is er steeds meer verzet tegen rigoureuze dijkversterkingen waarbij pittoreske dijkhuisjes moeten wijken, net als de aanpalende...
Op de vlucht voor het water
<p>Het zal toch niet weer gebeuren? Dat is wat oudere inwoners in het Land tussen Maas en Waal denken eind 1993 en begin 1995. Het...
Cisterciënzers en Cisterciënzerinnen
<p>In de periode 1300-1600 maken de Cisterciënzer monniken uit Camp en de Cisterciënzerinnen uit Graefenthal, het land tussen Maas en Waal toegankelijk. Camp en Graefenthal...
De Maas recht, maar de rug krom
<p>De Maas is een grillige rivier die in de loop van de geschiedenis haar loop diverse malen heeft verlegd, soms op natuurlijke wijze, soms door...
Toekomstperspectief
<p>Het Verhaal van Maas en Waal eindigt nooit. Zo lang de rivieren stromen, blijven de inwoners stoeien met water en land. En met elkaar! De...
Een landschap vol kerken
<p>Aan de bouw van kerk en torens is te zien dat de rooms-katholieke kerk de macht had in het Land tussen Maas en Waal. Dat...
Bevrijd maar nog niet veilig
<p>Hoewel het gebied tussen Maas en Waal al in september 1944 is bevrijd, voelen de mensen zich in de frontlinie nog niet veilig. Ook is...
De slinger van Maas en Waal
<p>De inwoners van het Land tussen Maas en Waal hebben een goed leven. Als de eerste mensen hier rondzwerven barst het van de eetbare planten...
De Slag bij Puiflijk
<p>In 1794 krijgt Maas en Waal het zwaar te verduren. Het toch al arme gebied wordt nog eens zwaar getroffen door de strijd tussen het...
Reformatie en de schuilkerken
<p>De geschiedenis van Nederland is eeuwenlang mede bepaald door de gereformeerde kerk. In plaats van staatskerk wordt ze ‘publieke kerk’ genoemd. Andere geloven dan gereformeerd...
Grond in vreemde handen
<p>Vanaf 1600 tot aan de Tweede Wereldoorlog woonden veel verarmde boeren in het gebied tussen Maas en Waal. Uitwonende grootgrondbezitters hebben deze verarming voor een...
Een nieuw land: ruilverkaveling Maas en Waal West
<p>Het Land van Maas en Waal is vanaf 1600 afgegleden. Extern grootgrondbezit, wurgende pachtcontracten, extreme versnippering van percelen, inklinkende kleigronden en een opeenvolging van watersnoodrampen...
Het Romeinse landschap tussen Maas en Waal
<p>Grote rechthoekige blokken kalksteen komen aan de oppervlakte als het bedrijf Nederzand in 2010 zand gaat winnen in Over de Maas bij Alphen. 1800 of...
Scheepskerkhof waar Maas raakt aan Waal
<p>Waar Maas en Waal elkaar bijna raken, tussen Alphen en Dreumel, graven archeologen sinds 2010 mee met zandwinners. Met 277 hectare is Over de Maas...
Stoom en overtollig water
<p>Vanaf 1846 doet een nieuwe revolutionaire manier van waterafvoer zijn intrede in het Land tussen Maas en Waal. Stoomgemalen helpen het water uit de polder...
Balgoij en Keent gescheiden
<p>Begin twintigste eeuw zijn er grote zorgen over de waterbeheersing van de Maas. Tussen 1900 en 1927 veroorzaakt de Maas veel problemen. De regering in...
De wilde jeugd van Maas en Waal
<p>De Maas en de Waal, aftakkingen van de Rijn, hebben onstuimige jeugdjaren. Aanvankelijk stromen ze nog niet in geulen tussen twee dijken. Ze hebben vrij...
De Romeinse villa in Ewijk
<p>Omstreeks het jaar 50 vestigen de Romeinen zich in ons land. Noviomagus wordt een van hun belangrijkste steden. De Rijn is de noordgrens van hun...
Van Heemstraweg: ’De Nije Weg’
<p>De ontsluiting van het gebied tussen Maas en Waal komt in een stroomversnelling door de aanleg van wegen. In 1935 heeft dagblad De Telegraaf de...
Lang ‘heerlijk’ gebleven
<p>De geschiedenis van het Land tussen Maas en Waal is lang in hoge mate bepaald door grote en kleine machthebbers. Dit heeft alles te maken...
De Kelten en het Gelderse Oostelijk Rivierengebied
<p>De invloed van de Kelten is in Noord- en Midden-Nederland vrij groot geweest, met name in het Gelders Oostelijk Rivierengebied. Hoewel er zich hier geen...
Handwerk en ambacht in eigen huis
<p>Al eeuwen bestaan in het Land tussen Maas en Waal twee bloeiende takken van huisindustrie: manden vlechten en klompen maken. Beide gaan ver terug in...
We blijven ruilverkavelen
<p>Al snel na de ingrijpende ruilverkaveling van de jaren vijftig in het westen van het Land tussen Maas en Waal klinkt het oordeel dat het...
Molensoap in de Zak van Maas en Waal
<p>Alphen, Wamel en Dreumel liggen in de Zak van Maas en Waal, het laagste gedeelte binnen Maas en Waal. Daar loopt alle water naar toe....
Wie is de baas in Gelre?
<p>In de loop van de dertiende en veertiende eeuw slagen de graven van Gelre erin landsheer te worden. Ze heersen nu meer dan daarvoor over...
De ramp die geen ramp mocht heten
<p>Op de ochtend van oudejaarsdag 1925 breekt de Maasbandijk tussen Overasselt en Nederasselt. Het is de laatste dijkdoorbraak tot op heden. De materiële schade is...
Wingewest Maas en Waal
<p>Het gebied tussen Maas en Waal is vanaf de negentiende eeuw een wingewest. Letterlijk. Klei, zand en grind zijn er door de geologische geschiedenis van...
Een stroom aan overstromingen
<p>Niet alleen als gevolg van slecht dijkonderhoud, maar ook door het klimaat en de toestand van de rivieren zelf komen er in de achttiende eeuw...
In eigen netten verstrikt
<p>Eeuwenlang leeft heel Heerewaarden van de riviervisserij. Het is lange tijd de grootste riviervissersplaats van Gelderland. Er zijn op het hoogtepunt circa vijftig vissers lid...
Swartmaakers terroriseren het Land tussen Maas en Waal
<p>Aan het eind van de zeventiende en het begin van de achttiende eeuw gaat het niet goed met de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Sommige...
Een traan in het oog van de koning
<p>Na de zeer onstuimige achttiende eeuw met maar liefst negen complete overstromingen van het Land tussen Maas en Waal en bijna vier keer zoveel dijkdoorbraken,...
Van schepen naar bankstellen
<p>De industriële revolutie bereikt in de negentiende eeuw ook het Land tussen Maas en Waal. Stoommachines nemen het werk van de kracht van wind, van...
De Leste Mert
<p>De Leste Mert in Druten bestaat al meer dan 200 jaar. Het is niet alleen een begrip voor Druten maar voor de hele regio. Koopman-Koning...
De coöperatieve zuivelfabrieken
<p>Tot ver in de negentiende eeuw gebeurt het verwerken van melk en het maken van boter meestal thuis op de boerderij. De veehouderij richt zich...
Tachtig jaar buffer tussen noord en zuid
<p>In 1568 begint de opstand tegen Spanje. Het katholieke Land tussen de Maas en de Waal vormt de buffer tussen de calvinistische noordelijke en de...
Een goede afwatering
<p>In 1321 presenteert gravenzoon Reinald II zijn ‘Landtbrief’. Daarin staat dé oplossing tegen wateroverlast voor het hele Land tussen Maas en Waal. Verbindt natuurlijke waterlopen...
De Boerenbonden
<p>Aan het eind van de negentiende eeuw kelderen de landbouwprijzen, als gevolg van een overschot aan graan en melk. De vele kleine boeren kunnen...
Koninkjes op de vierkante kilometer
<p>Zelfstandige ridders, die hun macht vestigen in heerlijkheden drukken lang hun stempel op het gebied tussen de Maas en de Waal. Zij komen uit de...
Steenovens langs de Waal
<p>Met de groei van de bevolking en de industriële revolutie neemt de vraag naar stenen halverwege de negentiende eeuw een grote vlucht. In vrijwel ieder...
Tabak tussen Maas en Waal
<p>Van de zeventiende tot midden twintigste eeuw speelt de teelt van tabak een belangrijke rol in de land- en tuinbouw in het gebied tussen...
Jagers-verzamelaars in Deest
<p>Deest heeft al vroeg bewoners. Ze wonen er tijdelijk, van 5000 tot 4000 voor Christus. Ze hebben een basiskamp op een zandkop even ten noorden...
De kleine boer trekt aan het kortste eind
<p>De verarming van Maas en Waal neemt vanaf 1850 toe. Veel grond is in handen gekomen van grootgrondbezitters. Het is een proces dat al eeuwen...
Grafveld vol kunst in Wijchen
<p>Overal waar de Romeinen zich na 350 terugtrekken, nemen de Franken het over. Ze nemen eerst de strategische plekken in. Wijchen hoort daar bij. Op...
Een steenfabriek vanwege de kerk
<p>De Ewaldenkerk in Druten is in meerdere opzichten een bijzondere kerk. De beroemde architect Pierre Cuypers ontwerpt haar, eind negentiende eeuw. En om haar te...
De oorlogsjaren
<p>Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er weinig gevechtshandelingen in Maas en Waal, maar de impact op het dagelijkse leven is groot. Het verenigingsleven ligt stil....
Patriottenverzet in Batenburg
<p>De glanzende jaren van de Gouden Eeuw verbleken gedurende de achttiende eeuw. De achteruitgang veroorzaakt veel onrust. Vooral de middenklasse heeft last van de neergang....
In de ban van de ringdijk
<p>In 1321 schrijft Reinald II van Gelre een Landtbrief waarin hij voor het hele gebied tussen Maas en Waal dé oplossing tegen wateroverlast presenteert. Er...
Katholiek reveil, tweede golf kloosters
<p>Als de regering het in de negentiende eeuw laat afweten, nemen particuliere organisaties, diaconieën, kloosterorden en congregaties de zorg voor zieken en ouderen en het...
Het Maas-Waalkanaal
<p>In 1927 komt het Maas-Waalkanaal gereed. Een afkorting voor de scheepvaart die via de Waal naar het westen wil. Nijmegen zet het kanaal in voor...
De stoomtram legt een link met de buitenwereld
<p>In het Land tussen Maas en Waal wordt in 1902 een tramweg aangelegd van 32 km van Nijmegen naar Wamel. Hierover rijdt zes keer per...
Zware dijken, ruimte voor de rivier
<p>Sinds de jaren zeventig van de twintigste eeuw is er steeds meer verzet tegen rigoureuze dijkversterkingen waarbij pittoreske dijkhuisjes moeten wijken, net als de aanpalende...
Op de vlucht voor het water
<p>Het zal toch niet weer gebeuren? Dat is wat oudere inwoners in het Land tussen Maas en Waal denken eind 1993 en begin 1995. Het...
Cisterciënzers en Cisterciënzerinnen
<p>In de periode 1300-1600 maken de Cisterciënzer monniken uit Camp en de Cisterciënzerinnen uit Graefenthal, het land tussen Maas en Waal toegankelijk. Camp en Graefenthal...
De Maas recht, maar de rug krom
<p>De Maas is een grillige rivier die in de loop van de geschiedenis haar loop diverse malen heeft verlegd, soms op natuurlijke wijze, soms door...
Toekomstperspectief
<p>Het Verhaal van Maas en Waal eindigt nooit. Zo lang de rivieren stromen, blijven de inwoners stoeien met water en land. En met elkaar! De...
Een landschap vol kerken
<p>Aan de bouw van kerk en torens is te zien dat de rooms-katholieke kerk de macht had in het Land tussen Maas en Waal. Dat...
Bevrijd maar nog niet veilig
<p>Hoewel het gebied tussen Maas en Waal al in september 1944 is bevrijd, voelen de mensen zich in de frontlinie nog niet veilig. Ook is...
De slinger van Maas en Waal
<p>De inwoners van het Land tussen Maas en Waal hebben een goed leven. Als de eerste mensen hier rondzwerven barst het van de eetbare planten...
De Slag bij Puiflijk
<p>In 1794 krijgt Maas en Waal het zwaar te verduren. Het toch al arme gebied wordt nog eens zwaar getroffen door de strijd tussen het...
Reformatie en de schuilkerken
<p>De geschiedenis van Nederland is eeuwenlang mede bepaald door de gereformeerde kerk. In plaats van staatskerk wordt ze ‘publieke kerk’ genoemd. Andere geloven dan gereformeerd...
Grond in vreemde handen
<p>Vanaf 1600 tot aan de Tweede Wereldoorlog woonden veel verarmde boeren in het gebied tussen Maas en Waal. Uitwonende grootgrondbezitters hebben deze verarming voor een...
Een nieuw land: ruilverkaveling Maas en Waal West
<p>Het Land van Maas en Waal is vanaf 1600 afgegleden. Extern grootgrondbezit, wurgende pachtcontracten, extreme versnippering van percelen, inklinkende kleigronden en een opeenvolging van watersnoodrampen...
