'Umme' is een bekend stopwoordje in het Groesbeeks dialect. Je kunt het bijna achter iedere zin zeggen. Het dialect is de taal in een bepaalde streek. Het is overal anders. Er zijn al kleine verschillen tussen het Stekkenbergse en het Breedewegse dialect. Aan het Groesbeeks dialect kun je horen dat het dorp aan de Duitse grens ligt.
Langzaam verdwijnt het dialect. Dat komt omdat er meer mensen uit andere plaatsen en landen in het dorp komen wonen. Ook willen ouders dat hun kinderen 'Hollands' praten. In het dialect kun je erg goed je verdrietige en blije gevoelens kwijt. Om het dialect voor de toekomst te bewaren, verschijnt in 1982 een langspeelplaat met liedjes en voordrachten in het Groesbeeks.
Enkele onderwijzers verzamelen duizenden woorden en uitdrukkingen. In 2007 komen die in een dik woordenboek te staan met de titel de woordenschat van het Groesbeeks. Weet je bijvoorbeeld wat de volgende uitdrukkingen betekenen? 'Pas óp, gi.j zit op schôl te dotsele!'; 'Van de hètst stó.nd d’n hó.nd mè ziene lap naor buute'; 'Lópt naor de Moksehei!'.
In het boek staan honderden bijnamen zoals 'De Sluutspèl'; 'Drieka van Lappe Kobus'; 'Dölleke van Andries ziene Graod' en 'de Snui.j zien Mereej'. Soms vinden mensen een bijnaam niet leuk. De meesten zijn er trots op. Umme!
Dit venster is onderdeel van de Canon van Groesbeek. Lees het volgende venster hier.
Bronnen en verder lezen:
Vereniging Heemkunde Groesbeek, CC-BY-NC
Groesbeek
Volkscultuur
1950-2000
Berg en Dal
Rijk van Nijmegen