Buurtschap Telgt

Iets over de naam Telgt

Telgt is zeker meer dan twaalf eeuwen oud.  Een zekere Hiddo schenkt op 9 oktober 806 een derde deel van zijn goederen in Telgud aan de zendeling Liudger. Hiermee kan Liudger de bouw van een privaat klooster betalen. Telg betekent  twijg, tak of loot. Door een ‘t’ toe te voegen, duidt de naam op een nederzetting die ligt op wat hoger gelegen gronden bebost met eiken. Na 1300 komen ook andere vormen voor zoals ‘Tellechte’ en ‘Telghede’.

Het landschap van Telgt

Met reuzenstappen gaan we door het landschap van Telgt. De eerste bewoners vestigen zich waarschijnlijk in een halfopen bosgebied. Dat ontgint gemakkelijker dan de zwaardere bossen. Deze liggen meer oostelijk op de stuwwal. De ontginningen leiden tot kleine landbouwbedrijfjes. Percelen omzoomd met houtsingels. Akkertjes, weilandjes, bosjes en ‘woeste gronden’ wisselen elkaar af. Een landbouwbedrijf bewerkt door één boer, noem je een kamp. Tot ver in de twintigste eeuw blijft het kampenlandschap zichtbaar.

Dekzandrug, slag en eng

De boerderij ligt op een hogere zandstrook(dekzandrug) met vlakbij de akkers. De lagere delen zijn geschikt als weiland voor het vee. De in het westen liggende natste delen worden de hooilanden. Deze landen hebben vaak een langgerekte vorm, een slag. In het midden van de veertiende eeuw zijn naast de kampen in oostelijk richting gezamenlijke landbouwcomplexen ontstaan. Een vrij groot open landbouwgebied staat in deze regio bekend als een eng.

Verandering landschap van Telgt

Door ontginningen in de periode na 1850 ontstaan de contouren van het   huidige landschap. Er gaat steeds meer verloren van het oorspronkelijke landschap. Dit komt door andere landbouwmethoden, terugloop van de agrarische sector en de opkomst van woningbouw in de buitengebieden. Hierdoor worden houtsingels gerooid, percelen samengevoegd en woningen gebouwd op de eng. Daarnaast worden vroegere akkers, weilanden en hooilanden nu ingericht als velden met Engels raaigras, maïs of als boomkwekerijen.

Bakkerij Van Bentum en De Oude Meul

In de tweede helft van de eenentwintigste eeuw verdwijnen steeds meer kleine bedrijven. Gelukkig blijven er enkele in bedrijf, zoals bakkerij/buurtwinkel Van Bentum en De Oude Meul. Meerdere generaties van de familie Van Bentum runnen de bakkerij/buurtwinkel. Het verkopen van brood gaat nu anders dan vroeger. De venters gaan lang geleden op pad met een paard en wagen. Zij verkopen een klein assortiment aan broden, maar de broden zijn groter: acht ons, twaalf ons en zestien ons. Naast het paard en wagen rijdt een transportfiets mee. In een mand voorop en grote fietstassen achterop liggen koek(jes) en beschuit.

De Oude Meul is een maalderij uit 1927. Boeren geven namelijk de voorkeur aan het verwerken van hun graan in de eigen omgeving. De veevoederfabriek heeft geen bestaansrecht meer en wordt in 2005 verkocht. Het pand heeft na een verbouwing weer de authentieke uitstraling van begin twintigste eeuw. Met de komst van een winkel in veevoer, dierbenodigdheden en bakproducten is het gezichtsbepalende pand bewaard voor de toekomst.

Dit is een venster uit de Canon van Ermelo

Vorige vensterVolgende venster

Bronnen en verder lezen:

• Van ’t Erf van Ermel, nr. 42 – Oudheidkundige Vereniging Ermelo – uitgave 2006
• Twaalf eeuwen Telgt – Henk van Hartskamp – uitgave 2008
• Entente Florale, fietsen in Ermelo’s groen – Natuur- en Milieuplatform Ermelo – uitgave 2011
• Gids Open Monumentendag Ermelo – Oudheidkundige Vereniging Ermelo – uitgave 2009
• www.nmpermelo.nl

Rechten

Canoncommissie Ermelo, 2022, CC-BY-NC