Rivierengebied

Lees intro

675 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

Zijaanzicht huis Spijk in Spijk © Roelant Roghman, 1646-1647
Huis Spijk te Spijk
<p>Geografisch behoort Spijk bij de Gelderse Tielerwaard. Bestuurlijk ligt het ingewikkelder. Vóór 1800 bestaat de grensplaats Spijk uit de heerlijkheid Nedereinde die onder Holland valt,...
De huidige staat van het Fort (Bron: Bezoekerscentrum De Grote Rivieren, foto: Bezoekerscentrum De Grote Rivieren)
Fort Sint Andries
<p>In 1599, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, bouwden de Spanjaarden ten westen van Heerewaarden Fort Sint Andries (ook wel 'Oud' Fort St. Andries genoemd). Het fort...
Opa Raven in leger
Het Culemborgse landschap
Kees Raven is een echte Culemborger, in hart en nieren: een 'Kuilenburger' dus. Hoewel hij voor zijn studie en carrière koos...
Merovingen (Bron: geschiedenisleraar.info)
De Merovingers in de Bommelerwaard
<p>Stroomt er Romeins en Gallisch bloed door de aderen van de Bommelwaardse bevolking? Beluister het verhaal van Jan Bervaes over de Merovingers in de Bommelerwaard...
De Voorn en (oud) Fort Sint-Andries rond 1600 (Bron: Wikimedia)
Het dorp Heerwaarden
Het kleine dorp Heerewaarden ligt op een unieke locatie: op een smalle strook land tussen de Waal en de Maas. Beide rivieren...
Uitvouwblad bij boekje Korte Beschrijving van den Watersnood in 1855. Dijkbreuk te Dreumel © Koninklijke Bibliotheek, CC
Voorbeeld, de ramp van 1855
<p>Sinds de bedijking is het rivierengebied geteisterd door honderden overstromingen, de ene ernstiger dan de andere. Er bestaan verslagen van de grotere rampen. Die werden...
Maquette van de voormalige slavenloge in Kaapstad © Jnanaranjan Sahu, CC BY-SA
Komst van slavernij naar de Kaap de Goede Hoop
<p>De samenlevingen van Khoikhoi en San in Zuidelijk Afrika kenden geen slavernij. Het is de Gelderlander Jan van Riebeeck die van de VOC-bewindhebbers uiteindelijk toestemming...
Kasteel Ophemert ©
Familie Mackay Ophemert
<p>De Schotse familie Mackay vestigt zich in de zeventiende eeuw in Gelderland, eerst in het rivierengebied bij Tiel en Ophemert, en later ook in Nijmegen...
Bas Smorenburg en de snaveltrip, 2018 © Elisabeth Weeshuis Museum, foto: Roelien van Neck
Een snaveltrip uit het Culemborgse kasteel
<p>De Stichting Kasteeltuin Culemborg bewaart een bijzondere snaveltrip van rond 1450. De laat-middeleeuwse onderschoen werd gevonden in een oud riool van het voormalige kasteel door...
Gezichtshelm van ijzer, bekleed met verzilverd brons van tussen 50 en 100 na Chr., gevonden in de Waal bij Nijmegen. De uitdrukkingsloze gelaatstrekken moesten, zo nemen we aan, angst aanjagen bij de tegenstander. © collectie Museum Het Valkhof, Nijmegen
Castella, kastelen en steden
<p>Grote rivieren zijn in tijden van strijd en oorlog van enorm strategisch belang. Door hun goede bevaarbaarheid spelen ze een grote rol bij de aanvoer...
Willie's hoeve in Culemborg © Ingrid Maan
‘Een boer die klaagt, die had het zo slecht niet’
<p>De boer van de Willie’s Hoeve was met een tragisch bedrijfsongeval om het leven gekomen. Zijn weduwe wilde niet alleen op de boerderij achterblijven en...
Boerderij 't Hof te Maasbommel ©
't Hof van Maasbommel
<p>Aan de noordzijde van de Raadhuisdijk, even ten westen van de Hervormde kerk, stond tot in het begin van de achttiende eeuw het Hof, ook...
Een radiowandeling van Radiobaken in Poederoijen, bij de Waterlinie © Radiobaken
Nieuwe Hollandse Waterlinie in Gelderland
<p>Na de vorming van het Koninkrijk der Nederlanden (1813) werd de waterlinie krachtiger dan ooit.</p>
Stadsbrief van Culemborg uit 1318
Stadsrechten
<p>Sint-Nicolaasdag (6 december) 1318 wordt Culemborg een echte stad. Het ontvangt stadsrechten van heer Johan van Culemborg. Zijn vader Hubrecht had in de dertiende eeuw...
Bronzen infanteriehelm met wangkleppen uit de Romeinse tijd ©
Kesteren in de Romeinse tijd
<p>Binnen de Nedergermaanse limes vormt Kesteren een geval apart. Opgravingen laten zien dat hier in de Romeinse tijd volop activiteit is geweest, zowel militair als...
Het voormalig weeshuis in Buren
Een verhaal van een weeskind
<p>Gerard van den Berg werd in 1935 als 1,5-jarige jongen opgenomen in het Koninklijk Weeshuis in Buren en woonde daar achttien jaar.</p>
Station Geldermalsen jaren zeventig © Collectie Karine van Drunen
Het eilandstation van Geldermalsen
<p>Het stationsgebouw in Geldermalsen is een Rijksmonument uit 1886 en is ontworpen door Marinus Antoine van Wadenoyen. Het is een van de weinige eilandstations in...
Een kerncentrale produceert langlevend radioactief afval. © Alle rechten voorbehouden
Radioactief afval
<p>Afval uit een kerncentrale produceert straling die gedurende een lange tijd actief blijft. Zo ook het afval uit de kerncentrale Dodewaard.</p>
Peter Kars © Karin van de Kar, alle rechten voorbehouden
Appeltjes pikken deden we daar wel
<p>“Ik ben Peter Kars. Geboren 20 april 1951. Ik groeide op in Tiel in en rondom de fruitveiling met de naam Tiel en Omstreken. Dat...
Het Personeel Van Dejaco Sigarenfabrieken In Culemborg. Vrijwel Allen Met Pet. Nederland, Culemborg 1924. © Geheugen van Nederland, publiek domein
Het ‘maandaghouden’ verdwijnt
<p>Een oude gewoonte van sigarenmakers, vooral van de ongehuwden onder hen, was het zogenaamde 'maandaghouden'. Dit vrijwillig verzuim kon één dag duren, maar ook enkele...
De Brief van de veldwachter ©
Beugelen in Opijnen
<p>In de streekarchieven is een document te vinden dat spreekt over de volkssport beugelen. Beugelen blijkt nog steeds te bestaan, vooral in Limburg en Brabant...
Vier bewoners van kasteel Ammersoyen © Geldersch Landschap en Kasteelen
Vier bijzondere vrouwen op kasteel Ammersoyen
<p>Vier portretten van bewoners van kasteel Ammersoyen en hun familieleden zijn teruggekeerd op het kasteel. De vier bijzondere vrouwenportretten behoren tot de oorspronkelijke inboedel en...
Luchtfoto kasteel Leyenburg in Vuren, 1964 © collectie KLM Aerocarto, Nederlandse Kastelenstichting, CC-BY-SA
Kasteel Leyenburg in de Lingewaal
<p>De in 1986 gevormde gemeente Lingewaal bestaat uit een in de middeleeuwen omstreden grensgebied tussen Gelre en Holland. Verschillende takken van de familie Van Arkel...
Graaf Georg Frederik van Waldeck Pyrmont veldmaarschalk van het Staatse leger
Het Rampjaar
<p>In 1672 trekken de grote buurlanden de Republiek binnen. Een land dat zelf wordt verscheurd door een burgeroorlog. De Franse koning Lodewijk XIV verovert in...
Op deze ets van Jan Caspar Philips uit 1741 zijn links van de aanlegsteiger van de gierpont baders te zien. © Jan Caspar Philips, 1741, collectie Museum Het Valkhof - CC-BY
Rivierbaden, recreatievaart en struintochten
<p>Hoewel vooral de stuwwal, het Waalfront en de weidse gezichten tot de verbeelding van de welgestelde negentiende-eeuwse reiziger spraken, oefende de rivier zélf ook altijd...
Stoomgemaal De Tuut in Appeltern © Gerard Kouwenberg CC-BY
Stoomgemaal de Tuut
<p>De Tuut bij Appeltern is het enige stoomgemaal van het Gelders rivierengebied. Het werd in 1917 gebouwd voor de bemaling van de Nieuwe wetering. Een...
Gemeentehuis van de gemeente Lingewaal te Asperen © PD, bron: Wikimedia
De vorming van een kwartetgemeente
<p>In het kader van de discussie over de gewestvorming in de jaren zeventig is met Vuren en Herwijnen regelmatig geschoven. In het ene plan zouden...
Rijn bij Driel © Michiel Verbeek via Wikimedia Commons, CC BY-SA
Oorlog om een dijkje
In de Gedenkwaardigheden uit de geschiedenis van Gelderland wordt het verhaal verteld over de ruzie om een dijk bij Driel in 1446. "Maar in...
Resten van kasteel Brakel na de aanval van Franse troepen in 1672. © Gelders Archief, 1551 - 3432, PD
Een ruïne, een steenoven en een neergestort vliegtuig
<p>Landgoed Brakel ligt in de gemeente Zaltbommel aan de oostkant van het dorpje Brakel. Het is een rijksmonumentaal landgoed met een zeer hoge archeologische verwachting....
Kasteel Engelenburg in de achttiende eeuw (Bron: Historische Vereniging Den Ouden Dijk) ©
Kasteel Engelenburg bij Herwijnen
<p>Tussen Gelre en Holland ligt in de Middeleeuwen een omstreden grensgebied. Vanaf de elfde eeuw worden er al versterkte huizen en kastelen gebouwd door de...
Peter de Heus bij zijn verzameling, 2018 © Elisabeth Weeshuis Museum. Foto: Roelien van Neck
Drie Culemborgse hondenpenningen
<p>Amateur-archeoloog Peter de Heus vond op diverse plekken in Culemborg hondenpenningen uit de eerste helft van de 20e eeuw. Ze zijn onderdeel van zijn groeiende...
Het embleem van de open granaat. © Koninklijk Marechausseemuseum, alle rechten voorbehouden.
Granaatembleem Koninklijke Marechaussee
<p>Op 26 oktober 1814 ondertekende Koning Willem I het besluit om een 'Corps Maréchaussee' op te richten. Het eerste artikel van dit Besluit luidde: ‘Er...
Gispen no 412
Gispen no. 412
<p>De 'Gispen no. 412' is een echte klassieker. De stoel met het verende stalen buisframe is het bekendste ontwerp van Willem Hendrik Gispen (1890-1981). Typisch...
Kubusbank 430
Gelderland Model 430
<p>Jan des Bouvrie ontwerpt in 1969 voor meubelfabriek Gelderland de kubusbank. De robuuste, volledig beklede bank met hoekige vormgeving en comfortabele zit vormt de nieuwe...
Culemborgse stoel
De Culemborgse stoel
<p>Tussen 1830 en 1915 bepaalt de Culemborgse stoel het gezicht van veel Nederlandse keukens en eetkamers. Hij is van iepenhout, staat op sabelpoten en is...
Rumpt Boutensteinse Sluis
De Boutensteinse Sluis
<p>De Boutensteinse Sluis vormt een onderdeel van de Boutensteinse Wetering, gegraven in 1316. Dit was een complex netwerk van watergangen, waardoor de stad Zaltbommel in...
Een deel van de Peutingerkaart, gebaseerd op een Romeinse wegenkaart. Rechtboven Noviomagi (Nijmegen), linksboven Ad Duodecumum (Alphen) © Expeditie Over De Maas, CC-BY-NC-SA
Romeinse nederzetting bij Moordhuizen
<p>Grote rechthoekige blokken kalksteen komen aan de oppervlakte als het bedrijf Nederzand in 2010 zand gaat winnen in Over de Maas bij Alphen. 1800 of...
Globale indicatie van de inundatiegebieden en belangrijkste versterkingen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. © Niels Bosboom CC-SA 3.0
De Hollandse Waterlinie aan de Waal
<p>Water is een effectief middel om de vijand op afstand te houden. Om het rijke West-Nederland te beschermen werden lage gebieden onder water gezet. Juist...
Dwarslaan, rechts de muur met poort naar de Groote Hof, Abraham Rademaker, 1727. Bron: Rijksmuseum, Amsterdam
Kasteeltuinen
<p>De weg vanaf de kerk, door de Buitenhuizenpoort is van oudsher de verbinding tussen de stad en het kasteel. In de 16e eeuw loopt een...
Rumpt en omgeving op een kaart uit 1692 © Collectie Emile Smit, PD
Johan Bouwensch verslaat de Fransen in de Slag bij Rumpt
<p>Het jaar 1672 wordt ook wel het Rampjaar genoemd. Op 12 juni 1672 waren de troepen van de Franse koning Lodewijk XIV bij Lobith de...
Verhalen in streektaal uit een koffer
Oud en Nieuw in Opheusden
"En dan 's avonds, mijn vader werkte op de steenfabriek, en dan kwam hij 's avonds thuis en dan moest hij mijn moeder helpen met...
Zicht op de Korne en de Blatumsedijk vanaf de Weeshuiswal. Ligt in dit gebied de oorsprong van Buren? © Fotopersburo William Hoogteyling, Buren
Villa Buria in pago Testrebenti
<p>Hoewel Buren al in de prehistorie en de Romeinse tijd bewoond is, komt de naam Buren pas voor het eerst in 772 in de bronnen...
Willem van Oranje, Adriaen Thomasz. Key, ca. 1579. © Rijksmuseum Amsterdam
Huwelijk Willem van Oranje & Anna van Egmond
<p>Burens relatie met het Oranjehuis begint in 1551 als Anna van Egmond trouwt met prins Willem van Oranje. Anna is de schatrijke erfdochter van Maximiliaan...
Verwoesting van Tiel: Een bordje met doodshoofd waarschuwt voor niet-ontplofte oorlogsmaterialen
Frontstad Tiel
<p>De geallieerde luchtlandingen bij Eindhoven, Nijmegen en Arnhem op 17 september 1944 vormden een keerpunt in de oorlog. De Engelsen namen het Land van Maas...
Kaart door Jacob van Deventer, 1560. Hierop zijn onder meer Tiel, Zandwijk, de Linge en Westroijen te zien.
De Linge wordt afgedamd
<p>De rivieren konden tot 1100 elk jaar grote delen van de Betuwe onder water zetten. Tegen die tijd begint de bouw van dijken.</p>
Hendrik Megens © Tjits Puijker, alle rechten voorbehouden
15 cent per uur...deel 2
<p>Hendrik Megens (1933) uit Boven-Leeuwen vertelt over zijn werk in een van de vele meubelmakerijen in het land van Maas en Waal. </p>
Het op 3 februari 1922 geopende badhuis aan het Badhuisplein
Cholera in Tiel
<p>Door slechte hygiënische woonomstandigheden breken in Tiel geregeld besmettelijke ziekten uit. Vooral volksbuurten als bij de Kromme Elleboog, het Bleekveld, de Hucht en bij de...
Spoor-en verkeersbrug Zaltbommel 1945 © via NIMH-beeldbank
Evacuatie van Zaltbommel
<p>Zaltbommel is de enige plaats in Nederland waar op de dag na Dolle Dinsdag, 6 september 1944, op bevel van de Duitse bezetter geëvacueerd is....
I.E. van Varelen (1825) © Teylers Museum, Haarlem
De mammoet van Heukelum
<p>In 1820 was bij een dijkdoorbraak langs de rivier de Linge bij Heukelum (Gelderland) een vrijwel complete bovenschedel van een uitgestorven olifant tevoorschijn gekomen.</p>
Op dit schilderij wordt het verhaal van Fulco van Berne in 1132 afgebeeld. © Museum voor Religieuze Kunst, PD
Kasteel Bern
<p>In het westen van Gelderland ligt de Bommelerwaard in de huidige gemeenten Zaltbommel en Maasdriel. Door de ligging bij Holland en Brabant worden in dit...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl