Rivierengebied

Lees intro

671 verhalen
Bekijk volledige kaart

Fietsen langs kastelen, struinen door de uiterwaarden, een boottocht over de Linge, de Maas of de Waal. Dit is Rivierenland: een uitgestrekt domein dat de Tielerwaard, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal beslaat.

Een diverse streek, met een uniek en dynamisch landschap. Een prachtige regio, waarvan de inwoners door de eeuwen heen steeds beter met het water hebben leren omgaan. De fraaie dijken bieden hen een bijzondere en veilige woonomgeving.
Bewoners koesteren de rijke geschiedenis van de streek. De vele land- en erfgoederen blijven goed geconserveerd. Beoefenaars van ambachten gebruiken vaak duurzame en ouderwetse methoden om de sfeer en kwaliteit van weleer te bewaren.

Rivierenland leent zich uitstekend voor recreatie. Bezoekers kunnen zich goed ontspannen in de rust van de waterrijke groene ruimte. Rivierenland heeft een schat aan cultuurgoed en activiteiten te bieden.

1328 Duitse orde
De Duitse orde in Tiel
<p>De heren van het Sint-Walburg, die kanunniken worden genoemd, zijn in de twaalfde en dertiende eeuw heel machtig in Tiel. Zij hebben de leiding over...
Pottenbakken ©
Pottenbakken
<p>Het ambacht pottenbakken is al eeuwen oud. Werden eerst de potten gemaakt met de hand, later werden ze op de schopschijf gedraaid. De potten waren...
Maarten van Rossum op het Duivelshuis, boven de bel-etage © Gelders Archief, PD
Gezichten op gevels
<p>Sinds een aantal jaren wordt onderzoek gedaan naar de gezichten op gevels. Inmiddels zijn er ongeveer tweehonderd zestig gebouwen onderzocht waarvan zeventien monumentale gebouwen in...
Vic Latumahina ©
Muziekkollektief Tiel
<p>‘Creatief’ werd ‘kreatief’ en als je wilde vragen of het goed ging, zei je ‘alles kits?’ In de jaren 70 en 80 was Jongerencentrum De...
Peter Kars © Karin van de Kar, alle rechten voorbehouden
Appeltjes pikken deden we daar wel
<p>“Ik ben Peter Kars. Geboren 20 april 1951. Ik groeide op in Tiel in en rondom de fruitveiling met de naam Tiel en Omstreken. Dat...
Schilderij 'Nachtelijke brand in een dorp' van Adam Colonia (1685)
Dorpsbranden in de Bommelerwaard
<p>Dorpsbranden kwamen in vroeger tijden vele malen vaker voor dan tegenwoordig. Oorzaken waren de noodzaak van het veelvuldig gebruik van vuur in huis én het...
De Burensche Kistenfabriek, ca. 1912. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Begin van de moderne tijd
<p>Afgezien van de steenfabriek die een oude geschiedenis kent, heeft Buren in de 19e eeuw maar weinig industrie. Op de valreep komen enkele initiatieven tot...
Koninginnedag Herwijnen. Ballonnen oplaten (rond 1995) ©
Koninginnedag in Herwijnen
"Met de school liedjes leren, en dat was oefenen met elkaar. Eerst met de klas, dan met de hele school. En dan ging je als...
Rien Schutterhoef © Hans ter Heege, alle rechten voorbehouden
Naar de dorpsschool in de jaren vijftig
<p>De ouders van Rien van Schutterhoef uit Hurwenen besloten hun zoon naar de lagere school in het naastgelegen dorp Rossum te sturen. Na de lagere...
Marienwaerdt Huis
De Heerlijkheid Mariënwaerdt
<p>In 1744 kocht de A.O.R.F. Graaf van Bylandt het voormalige kloosterdomein Mariënweerd. Het zojuist tot 'Hoge Heerlijkheid' gepromoveerde landgoed vormde voor Van Bylandt een belangrijke...
Boerderijverplaatsingen, boerderijen uit de dorpen naar de polder © Uit: Grote Werken, CC-BY
Een nieuw land: ruilverkaveling Maas en Waal West
<p>Het Land van Maas en Waal is vanaf 1600 afgegleden. Extern grootgrondbezit, wurgende pachtcontracten, extreme versnippering van percelen, inklinkende kleigronden en een opeenvolging van watersnoodrampen...
Het nieuwe gemeentehuis, 1985. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
Gemeentelijke herindeling
<p>In het laatste kwart van de 20e eeuw is de gemeente Buren tweemaal betrokken bij een gemeentelijke herindeling.</p>
Westzijde van Huijs te Leeuwen. Foto: Gerard Kouwenberg, 2014
Huijs te Leeuwen en de papenkelder
Aan de Waalbandijk 7 te Boven-Leeuwen staan de overblijfselen van het adellijk Huijs te Leeuwen. Het bestaat uit het zeventiende-eeuwse poortgebouw...
Kaart met dijkbreuken en overstroomde gebieden in 1809 © Gelders Archief
Overstromingen door hoogwater en ijsgang
<p>Voordat er dijken waren, waren overstromingen niet zo’n probleem voor de bewoners van de Waaloevers. Door op hoge plekken te wonen kon men zich tegen...
Tussen Heerewaarden en Rossum zijn nog de resten te zien van Nieuw Fort Sint Andries. Op de achtergrond de sluizen tussen Waal en Maas, die het fort ooit verdedigde. © René V. - PD
Nieuwe forten voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie
<p>In de Nieuwe Hollandse Waterlinie, die vanaf 1815 werd aangelegd om het westen van het land te verdedigen, kregen oude forten en kastelen nieuwe betekenis,...
George Harteman © privécollectie George Harteman, alle rechten voorbehouden
Daalderop was hét bij ons thuis
<p>De vader van George Harteman (1957) was loonadministrateur bij de Tielse Metaalwarenfabriek Daalderop. Bekend van de tinnen serviezen, potten, en borden. Het bedrijf maakte ook...
Werkzaamheden in de uiterwaarden voor Ruimte voor de Rivier en natuurontwikkeling, hier aan het Pannerdensch kanaal. Foto Ruben Smit. © Beeldbank Rijkswaterstaat, Ruimte voor de Rivier, Ruben Smit
De Waal als toekomstopgave
<p>De duizenden jaren oude geschiedenis van de rivier en de mensen die er woonden is overal langs de Waal aan het landschap af te lezen.</p>
Volvo in Beesd. © CC0
Auto's in Beesd
<p>Beesd was altijd sterk agrarisch geörienteerd, tot in de jaren '70 auto-importeur Niham en Volvo Nederland bv zich in Beesd vestigde.</p>
Johan Romijn © Karin van de Kar, alle rechten voorbehouden
De partners van medewerkers kwamen doppen wassen
<p>“Ik ben Johan Romijn. Ik ben op 17 maart 1940 geboren in Tiel. Ons gezin bestond naast vader en moeder uit 6 kinderen. Na de...
IJsberg opgestuwd tegen de waalbandijk bij Ochten, gravure van Roeland van Eynden uit 1789 in 1789 © Rijksmuseum PD
In de ban van de ringdijk
<p>In 1321 schrijft Reinald II van Gelre een Landtbrief waarin hij voor het hele gebied tussen Maas en Waal dé oplossing tegen wateroverlast presenteert. Er...
Jos Kruisbergen © Jos Kruisbergen, alle rechten voorbehouden
Help! Maas en Waal verzuipt!
<p>De provincie Gelderland wilde in West Maas en Waal grootscheeps ontzanden. Vanaf de ter inzagelegging van de informatie 4 januari 1989 was dit officieel bekend....
Een radiowandeling van Radiobaken in Poederoijen, bij de Waterlinie (Bron: Radiobaken)
De Nieuwe Hollandse Waterlinie in Gelderland
<p>Na de vorming van het Koninkrijk der Nederlanden (1813) werd de waterlinie krachtiger dan ooit.</p>
Joodse Begraafplaats Tiel in de zomer van 2020 © Stichting ter Navolging Tiel - CC-BY-SA-NC
De Joodse Begraafplaats Tiel
<p>De Joodse begraafplaats in Tiel dateert van 1827 en werd tien jaar eerder gerealiseerd dan de Tielse sjoel (inwijding in 1839). Tot dan werden leden...
Nieuwe ruilverkavelingsboerderij bij Tiel © Fotocollectie Regionaal Archief Rivierenland (0670-M7335)
Revolutionaire streekverbetering in het Rivierengebied na de oorlog
<p>Direct na de Tweede Wereldoorlog startte een revolutionaire streekverbetering in het Rivierengebied. Deze werd gevoed door wederopbouw, ruilverkaveling en aandacht voor welzijn en opleiding van...
Bij de toren van de Hervormde Kerk staat de bakstenen pomp (Foto: John Scholte)
De stadspomp in Buren
<p>Goede watervoorziening is voor de stad Buren in de achttiende eeuw van levensbelang.</p>
Eli van Spier bij de bevrijding mei 1945
Slagerij Abraham van Spier & Co.
<p>Mei 1945. Eli van Spier viert de bevrijding, omringd door Culemborgers en Canadese militairen. Hij behoort tot de weinige joodse inwoners van de stad die...
Gouverneur-generaal Johannes van den Bosch door Sarief Bastaman Saleh (1836) © Publiek Domein
J. graaf van den Bosch (1780-1844)
<p>Johannes van den Bosch wordt op 2 februari 1780 in Herwijnen geboren. Zijn vader, Johannes van de Bosch, is als arts werkzaam en gehuwd met...
Jan de Beijer © Cornelis Pronk / Beeldbank Stadsarchief Amsterdam PD
Tekentalent in Gelderland
<p>Jan de Beijer wordt geboren in het Zwitserse Aarau, maar verhuist al op jonge leeftijd naar Emmerik in Duitsland. In 1722 trekt hij naar Amsterdam...
Nieuwe Schans bij de Maas op een kaart uit 1663 © Gelders Archief
Stoomgemalen aan de Nieuwe Schans
<p>Het buurtschap Nieuwe Schans bij Alphen aan de Maas dankt haar naam aan een fort dat hier rond 1580 werd gebouwd op initiatief van Willem...
Kerk van Maasbommel door C.Pronk, 1732. Bron: RKD
Rooms-katholieke kerk Maasbommel, opvolger van middeleeuwse kerk
Van de middeleeuwse kerk, die in 1812 is gesloopt, zijn geen zichtbare resten bewaard gebleven. De kerk stond op het kerkhof...
Openluchtmeeting van de stakers op zondag 8 april 1916 te Leeuwen © Heemkundevereniging Leeuwen
De brute macht der bazen blijft ongebroken
<p>Door de industrialisatie ontstaat ook in Maas en Waal een arbeidersklasse die in zware omstandigheden tegen lage lonen werkt. Kinderarbeid is een veel voorkomend kwaad....
Op dit schilderij wordt het verhaal van Fulco van Berne in 1132 afgebeeld. © Museum voor Religieuze Kunst, PD
Kasteel Bern
<p>In het westen van Gelderland ligt de Bommelerwaard in de huidige gemeenten Zaltbommel en Maasdriel. Door de ligging bij Holland en Brabant worden in dit...
Meteren Bergakker
Middeleeuwse boerderij De Bergakker
<p>De Meterense Mark of Merk, was een riviertje dat op het diepste punt van de komgronden tussen Waal en Linge stroomde. Langs de Mark vinden...
Jan Streeff © Still uit animatiefilm Elisabeth Weeshuis in Culemborg CC-BY-NC-ND
Culemborgse weesjongen naar Rusland
<p>Jan Streeff is een weesjongen. Hij woont in het Elisabeth Weeshuis in Culemborg. Sinds 1806 worden hij en de andere weesjongens beschermd door de protectoren...
Josephine Veerman-Titahena © privécollectie Josephine Veerman-Titahena, alle rechten voorbehouden
Wij die zijn meegekomen
<p>De Molukse Josephine Veerman-Titahena (1951) kwam met haar familie naar ons land. Vader Julius Titahena diende bij het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL). Toen Indonesië onafhankelijk...
Toegangsbrug Fort Asperen (Bron: Wikimedia,
Margot Odijk-Rooymans over Fort Asperen
Margot Odijk-Rooymans is vrijwilliger en gids op Fort Asperen. Ze vertelt graag over haar ervaringen in het veld. Van oorsprong is ze docent textiele werkvormen....
Willy van Staveren- de Jongh © Peter van Dinther
Twee zussen werkzaam als kamermeisjes op kasteel Neerijnen
<p>Mevrouw Willy van Staveren- de Jongh en haar zus Gozewien waren van 1949 tot 1954 als kamermeisje werkzaam bij de Barones (1871-1958), weduwe van Hans...
Willem van Oranje, Hendrick Goltzius, 1581 © Rijksmuseum
Buren in de Tachtigjarige Oorlog
<p>Al aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) is Buren betrokken bij het verzet tegen de katholieke Spaanse overheersers. Het door de Spanjaarden bezette...
Nannenberg wanneer hij ca. 25 à 30jaar is
Nannenberg: sociaal-democraat in Opheusden
<p>Wie had ooit gedacht dat de jonge Eisse Sipko Busscher Nannenberg uit Eenrum (Groningen) na zijn aanstelling als onderwijzer in Opheusden propagandist en spreker voor...
Vissers zetten hun netten uit, Jan van Goyen (1638). © PD
In eigen netten verstrikt
<p>Eeuwenlang leeft heel Heerewaarden van de riviervisserij. Het is lange tijd de grootste riviervissersplaats van Gelderland. Er zijn op het hoogtepunt circa vijftig vissers lid...
't Huis Waerdenburg (onderdeel van een prent van Abraham Rademaker, 1728-1735) © Gelders Archief (1551-2516) PDM
Catharina, vrouwe van Waardenburg
<p>Na de dood van haar man Walraven van Arkel in 1556 wordt Catharina vrouwe van Waardenburg. Vanaf 1573 biedt zij onderdak aan driehonderd Spaanse soldaten....
Ansichtkaart van het door J.A. Heuff samengestelde monument ter herinnering aan het kasteel. Collectie Regionaal Archief Rivierenland, Tiel
De sloop van het kasteel
<p>In 1804 besluit de Burense domeinraad het ernstig verwaarloosde kasteel te slopen. Na de dood van Frederik Hendrik in 1647 is het in verval geraakt....
Het door de Spanjaarden gebouwde fort ‘oud’ Sint-Andries ligt strategisch op een landtong tussen Maas en Waal. Kaart van Blaeu, 1649. © Universiteit Utrecht, Toonneel der Steden, Joan Blaeu
Tachtigjarige Oorlog: Fort Sint Andries
<p>In de Bommelerwaard bij Heerewaarden, op een punt waar de rivieren de Waal en Maas elkaar bijna raken, bouwden de Spanjaarden tijdens de Tachtigjarige Oorlog...
De toren van Fort Asperen © HenkvD via Wikimedia Commons, CC BY-SA
Het bestaansrecht van de waterlinie
<p>Mitrailleurschutter Wim Schilder vertelt over zijn ervaringen op fort Asperen. De video hierboven is onderdeel van een reportage over de Nieuwe Hollandse Waterlinie, gemaakt door...
Merovingen (Bron: geschiedenisleraar.info)
De Merovingers in de Bommelerwaard
<p>Stroomt er Romeins en Gallisch bloed door de aderen van de Bommelwaardse bevolking? Beluister het verhaal van Jan Bervaes over de Merovingers in de Bommelerwaard...
Huis te Appeltern, 1732
Huis te Appeltern, met vermaarde bewoner
<p>De heerlijkheid Appeltern, waarvan de belening van huis en hofstad met toebehoren bekend is vanaf het jaar 1379, was aan het einde van de veertiende...
Stoomgemaal De Tuut in Appeltern © Gerard Kouwenberg CC-BY
Stoomgemaal de Tuut
<p>De Tuut bij Appeltern is het enige stoomgemaal van het Gelders rivierengebied. Het werd in 1917 gebouwd voor de bemaling van de Nieuwe wetering. Een...
Het Koggeschip © RBT rivierenland
Tiel als Hanzestad
<p>Tiel was ver voor hun Hanzelidmaatschap, rond het jaar 1000, al een zeer belangrijke handelsstad. De stad had al tolrecht en een eigen munt. Steden...
Molukse kerk
Nieuwkomers
<p>In 2011 is Culemborg een stad waar één op de tien inwoners van niet-westerse afkomst is. Een open samenleving waarin verschillende culturen hun plaats hebben....
De Sint Maartenskerk © Hans van Burk, CC-BY
Twee bisdommen in middeleeuws Ophemert
<p>In het kleine dorp Ophemert waren in de middeleeuwen twee grote kerken. De Sint Lambertus die onder het bisdom Luik viel, stamt uit de vroege...

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl