Watersnoodbijbel

Museumschat van Paleis Het Loo

Tijdens de watersnoodramp van 1861 bracht Koning Willem III een bezoek aan de getroffen gebieden in grote delen van Nederland. Het medeleven van Willem III werd door de bevolking bijzonder op prijs gesteld en vrijwel direct daarna ontstond het idee om hem hiervoor met een geschenk te danken. Het geschenk, een fraaie Statenbijbel, zou een geschenk van allen moeten zijn waar minimaal 2 centen en maximaal 1 gulden aan bijgedragen kon worden.

De Watersnoodbijbel werd op 22 maart 1862 uit naam van 55.000 oranjeaanhangers aangeboden aan de koning. In de weken voordat de bijbel officieel geschonken zou worden maakte het rijkversierde boekwerk een tocht langs een aantal grote steden waar het door duizenden mensen werd bewonderd.

Vaderlandse geschiedenis

Het zilverbeslag op de bijbel werd vervaardigd door J.M. van Kempen te Voorschoten. Op de voorzijde werden een aantal taferelen uit de vaderlandse geschiedenis verbeeld: de dood van Willem van Oranje in 1584, de ondergang van de Armada in 1588, het moment dat prins Maurits na de overwinning bij Nieuwpoort knielt om God te danken in 1600 en de overwinning van Den Bosch door Frederik Hendrik in 1629. Centraal op de kaft is een embleem te vinden met daarop een ijsvogel die, door Christus behoed, rustig te midden van woelige baren zijn nest bouwt. Eronder de lijfspreuk van Willem van Oranje:"Seavis trenquillus in undis". De bijbel zelf, een Statenbijbel van Pieter Keur uit 1702 werd geschonken door een Oranjeaanhanger. De lessenaar voor de bijbel van massief ebbenhout werd gemaakt door J.W. Bernhardi.

Omzwervingen

Van 1862 tot 1942 lag de bijbel in alle rust en ongeschonden in de kapel van Paleis Het Loo in Apeldoorn. De Tweede Wereldoorlog bracht echter verandering in deze situatie. De bijbel werd uit veiligheidsoverwegingen ondergebracht op een veilige plaats maar helaas wisten Duitse soldaten het kostbare boek toch te ontvreemden. Blijkbaar was de buit te zwaar, want bij het Uddelermeer werd de Statenbijbel achter gelaten en in 1945 door zigeuners gevonden. Zij brachten de bijbel terug naar Het Loo waar hij sindsdien weer te bewonderen is in de kapel op de lessenaar die speciaal in 1861 werd vervaardigd. Alleen voor de uitvaart van Koningin Wilhelmina werd de Watersnoodbijbel van zijn plaats gehaald om tijdens de ceremonie opengeslagen op haar kist te liggen.


Relevante links

Verwante verhalen

Lees meer

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

info@mijngelderland.nl

Inschrijven nieuwsbrief

mijnGelderland Sociale media

erfgoed gelderland

Contactgegevens

Erfgoed Gelderland
Team mijnGelderland
Westervoortsedijk 67-D
6827 AT Arnhem

E info@mijngelderland.nl