Vlechtheggen in Gelderland

Struiken die het Gelderse landschap sierden en sieren

Een vlechtheg is een dichte haag van horizontaal en verticaal groeiende takken. Julius Caesar verwijst waarschijnlijk al naar de toenmalige vlechtheggen in Nederland - ook delen van Frankrijk, Duitsland, Luxemburg, België vallen onder de beschrijving van vlechtheggen in 'Commentarii de bello Gallico'. Het is dus goed mogelijk dat hij beschrijft, notities zijn vanuit Vlaanderen. Ook komt de vlechtheg (of eigenlijk: een hek met horde) voor in het familiewapen van Piet Hein.

In Gelderland kwamen voor 1940 nog veel vlechtheggen voor. Na de Tweede Wereldoorlog is veel heg gerooid en deels vervangen door prikkeldraad. Natuurbeheerders streven naar weder aanleg van de heggen op plaatsen waar dat mogelijk is. In uiterwaarden is daarvoor instemming van Rijkswaterstaat vereist. Het rooien en vervangen van de vlechtheggen heeft nadelen: met het verdwijnen van heggen verdwijnen veel relicten die iets duidelijk kunnen maken over het beheer. Daarnaast is het rooien van heggen een verarming voor de biodiversiteit.

Vier tot vijf jaar

Voor het maken van een nieuwe vlechtheg worden de takken van jonge struiken gebogen en vervlochten in de takken van de naburige struik. Deze techniek wordt over de hele heg herhaald. Indien de takken de dik zijn om te buigen werden deze geknikt en ook vervlochten. Alleen bij het knikken ontstaan kleine wonden die in de loop der jaren volledig herstellen. Bij het buigen ontstaan helemaal geen wonden en de twee methodes zijn erg duurzaam.

Gebruikte struiken

Voor traditionele vlechtheggen werden meidoorn en beuk gebruikt. Tegenwoordig plant met aan met o.a. sleedoorn, hazelaar, hulst, eik, beuk, rode kornoelje, mispel en kardinaalsmuts. Vlechtheggen zijn zeer belangrijk voor vele (bedreigde) dier – en plantensoorten.

Bron: Wikipedia, met inhoudelijke aanvullingen en veranderingen door Sjoerd Aertssen.