'Je bent een jonge vent en dan beleef je de dingen anders'

''Ik heb altijd in Putten gewoond, waar ik geboren en getogen ben. Aan de Dorpsstraat had mijn vader een aannemersbedrijf en mijn moeder een meubelwinkel. Zij hadden tien kinderen, zes meisjes en vier jongens. Ik was de jongste van het gezin. Mijn oudste broer woonde in Amersfoort, de tweede in Putten en de derde en ikzelf woonden bij mijn ouders. De middelste twee broers zijn weggevoerd naar Duitsland en niet meer teruggekomen.''

Buiten spelen

Ik heb een goede jeugd gehad. We leefden in een tijd zonder televisie en dan zat je niet binnen. Je speelde op straat met de hele buurt. In de oorlogsjaren moest je ‘s avonds om acht uur binnen zijn, maar dat gebeurde meestal niet. We bouwden vaak hutten in het bos en dan werd het later. Je moest dan zorgen geen Duitse patrouille tegen te komen.

Kattenkwaad

Je haalde natuurlijk ook kattenkwaad uit, en niet alleen tegen landgenoten maar ook tegen Duitsers. Zoals een restant benzine uit een benzineslang halen, en als er een Duitse colonne aankwam werd de benzine op de weg gegooid en aangestoken. Vervolgens maakten we ons snel uit de voeten. 

Of vuurwerk afsteken, dat iemand nog had bewaard. Waarna een Duitse patrouille op de donderslagen afkwam en wij alle kanten opvlogen. Toch kregen ze iemand te pakken die er een pak slaag aan overhield. Geen zware straf, want de Duitsers zagen wel dat het maar rotjes waren.

Als jongere ben je niet betrokken bij de ernst van de oorlog en leef je je eigen leven. Gelukkig maar.

Hulzen zoeken

Op de treinen werd veel geschoten door geallieerde vliegtuigen. Als er geschoten werd renden wij naar het station en de Duitsers renden daar juist vandaan. Wij gingen dan munitie zoeken, meestal hulzen maar ook wel eens kogels die niet afgegaan waren. Die gingen we thuis demonteren bij een vriend. Ik heb er nog een kogel aan overgehouden en ook nog een grote huls van een Duits afweergeschut dat bij ons in de buurt stond.

Naar school

In de oorlog zat ik in Amersfoort op school, behalve het laatste jaar. Als je in de trein zat moest je op geallieerde vliegtuigen letten. De trein stopte dan en kon je er uit. Maar als de trein niet stopte moest je er uit springen. Ik heb ook een tijdje in een goederenwagon gezeten. Er werd veel geschoten op het spoor en er vielen ook regelmatig doden. De boeren in de buurt moesten de ravage dan opruimen en de doden naar het dorp brengen. Je zag het allemaal wel gebeuren maar je stond er niet bij stil. Je bent jong en dan beleeft je de dingen anders.''

Voor het Verhaal van Putten vertellen (oud)-inwoners over opgroeien, werken en wonen in Putten. Dit verhaal over Izak van Keulen is geschreven door Lisanne Vroomen, op basis van een oral history-interview, afgenomen door Lian van der Zon in januari 2019.