Rond Hattem, het meest noordoostelijke punt van de Veluwe, is het landschap ontstaan in de ijstijd toen het dooiwater beekjes veroorzaakte in de stuwwallen. Molecaten dankt zijn naam aan de inrichting van dat waterrijke landschap en betekent “huisje bij de molen”, die zeer waarschijnlijk een watermolen was.
In een register van belastingplichtigen aan de hertog van Gelre komt in 1348 de naam “Molecote” voor. Een watermolen is in de late middeleeuwen een economisch vernuftig en kostbaar bouwwerk dat dicht bij een stad staat in het krachtige stroomgebied van verschillende beekjes. Rond 1500 staat er een versterkt huis aan de voet van de Trijselenberg waar in 1597 een papierwatermolen wordt gebouwd. In 1629 wordt dit versterkt huis tijdens het beleg van Hattem door de Spanjaarden gedeeltelijk verwoest.
Aan het einde van de tachtigjarige oorlog durft men weer buiten de stad te gaan wonen. Johan van Keppel, ridder en schout van Hattem laat in 1646 op de oude resten een havezate bouwen. In 1677 staan er op Molecaten nog twee papiermolens en een korenmolen. Tussen 1690 en 1750 komt Molecaten in bezit van verschillende erfgenamen die het leegstaande huis verwaarlozen.
Reinhard van Heeckeren erft tenslotte in 1750 de ‘havesathe Molencathe’ en gaat zelf in het huis wonen. In de tweede helft van de achttiende eeuw steekt hij veel geld in het huis. Na de dood van Reinhard in 1799 raakt Molecaten opnieuw in verval. Zijn oudste zoon Evert houdt vooral van jagen en koopt gronden bij, maar laat ook veel schulden na bij zijn dood in 1819. Familieberaad wijst de jongere broer Robbert aan als erfgenaam en deze baron van Heeckeren van Molecaten laat vanaf 1824 het familiebezit in neoclassicistische stijl aanpassen. Niet alleen het huis verandert aanzienlijk, ook de tuin wordt aangepast en er wordt een koetshuis bijgebouwd.
Het landgoed Molecaten is een geliefd wandelgebied en trekt begin van de twintigste eeuw toeristen aan. In de loop van de twintigste eeuw wordt het huis verder verfraaid en neemt het woongemak toe. In 1989 koopt de Amev Levensverzekering N.V. Huis Molecaten en geeft het in erfpacht aan de familie Slager, die het huis grondig laat restaureren en de tuin laat herinrichten, compleet met de vroegere druivenkas.
Bron:
Ben Boersema, Erfgoed Gelderland, CC-BY
Landschap
1500-1600
Hattem
Veluwe
Kastelen