Grensgevallen Gelderse kastelen

Grensrivieren

Rivieren vormen vaak een natuurlijke grens van een gebied. Een kasteel of versterkt huis bouwen op een strategische plek langs die rivier is een logische stap om de mogelijke vijand in de gaten te houden. Slot Loevestein is een van de voorbeelden van kastelen op een strategische plek met een rijke militaire geschiedenis.

Religieuze grenzen

Bij enkele kastelen gaat het verhaal ook over de rol van het kasteel bij het handhaven van religieuze grenzen. Zo speelt de katholieke en Spaansgezinde eigenaar van Kasteel Heumen een rol bij het stellen van grenzen van religieuze invloedssfeer.

Inval van de Fransen

In verschillende verhalen eindigt de geschiedenis met brand, gesticht door de Fransen (op zoek naar een nieuwe natuurlijke grens). Zo zijn bijvoorbeeld Kasteel Maasbommel en Kasteel Batenburg door de Fransen verwoest.

Eigen grenzen

Ook over de eigen grens van een landgoed is vaak een verhaal te vertellen. Bij verdwenen kastelen zie je vaak maar enkele tastbare overblijfselen. Enerzijds is er vaak een beschrijving van de grenzen van het landgoed in de kadastrale gegevens, zoals bij Huis Overasselt. Anderzijds zijn er ook landschapselementen die de plek van een kasteel verraden: de oorspronkelijke slotgracht bijvoorbeeld.

Grenskastelen in een overzicht

De kastelen met grensverhalen zijn op een rij gezet door Ben Boersema. Van Heumen, via Slot Loevestein tot Oldebroek en Hattem en weer terug naar de Duivelsberg bij Nijmegen. Met een kleine samenvatting van de geschiedenis van het kasteel en de betekenis van grenzen voor de verschillende huizen en landgoederen, maak je kennis met deze grensgevallen. Op mijnGelderland is de PDF van dit overzicht te downloaden.

Rechten

Erfgoed Gelderland, CC-BY