De man in het kastje

Geschiedenis

Na de dood van Karel van Egmond (1467-1538) is het originele kastje met het harnas opgehangen aan de noordelijke pijlers in het hoogkoor van de Eusebiuskerk. De hertog wordt in het kastje knielend weergegeven richting het Oosten, naar Jeruzalem.

Wanneer het harnas precies is opgehangen is onbekend. Toen de zoon van Keizer Karel V in 1548 de Eusebiuskerk bezocht schreef hij er over in zijn reisverhaal: “Boven aan den muur is ene kast, waarin een beeld, dat het ware portret van Hertog Karel – gewapend met de wapenen, en het zwaard zelf, waarmede hij placht te strijden”.

Rond 1636 stortte het gewelf in boven het koor, waardoor het harnas en vooral de kast beschadigde. Waarschijnlijk werden toen pas de slingerende druivenranken rond de pilaren toegevoegd als ‘bekroning en afsluiting onder het grondoppervlak’. Daarna is het harnas nog een aantal keer gerestaureerd, waaronder na de Slag om Arnhem.

De mythe van het kruis

Het harnas is door de eeuwen heen diverse malen overgeschilderd en tijdens de vooroorlogse restauratie heeft het harnas een donkere, bronsachtige kleur gekregen met een gouden ankerkruis op de borst- en rugplaat. Aan het eind van de negentiende eeuw ging er een verhaal in de rondte over de beschilderingen. Een kruis in een hervormde kerk werd als misplaatst beschouwd, waardoor de kerkraad de opdracht gaf het kruis over te schilderen. Het kruis zou verschillende malen weg geschilderd zijn, maar elke keer nadat het kruis was over geschilderd was het de daaropvolgende dag wederom in volle glorie aanwezig… Nadat dit enkele keren gebeurde, besloot de kerkraad het kruis zichtbaar te houden.

Het harnas is nog steeds te bezichtigen in de kooromgang van de Eusebiuskerk.