Mijmeringen over de schouwburg

De schouwburg van Lochem

"Dit jaar bestaat de Lochemse Schouwburg 150 jaar. Mijn vroegste herinneringen aan de schouwburg stammen ergens uit de jaren 45-50. Ik was tussen de drie en acht jaar. Sinds ruim een jaar woon ik weer in Lochem, na een afwezigheid van 55 jaar! Geen wonder dat de schouwburg in mijn herinnering nog steeds een geheimzinnige sprookjestempel is. Voor mij was het gebouw met de mooie symmetrische gevel een tempel van dromen.

Mijn droom

Door de grote donkere zaal loop ik tussen de rijen houten stoelen naar voren en daar ga ik naar links, langs het podium. Ik sluip door tot een deur. Die deur gaat open en ik kijk naar links en naar rechts. In de verte links zijn Duitse soldaten, en rechts, veel dichterbij, staan allemaal kisten schots en scheef. O, ik ben bang, heel bang. Die Duitsers komen op me af met hun geweer voor zich uit en ik ren naar de kisten om me erachter te verbergen. Net voordat een soldaat me met de kolf van zijn geweer op mijn hoofd slaat, word ik wakker, badend in het zweet. Die droom heb ik vaker gedroomd en steeds was ik dan ziek wanneer ik wakker werd. Waar komt zo’n droom vandaan? Opgebouwd uit verhalen die ik ooit had opgevangen van ouderen?

‘De juffrouw schreeuwde het uit’

Ik heb nog een vroege rare herinnering. We zaten met de kinderen uit de tweede klas van de lagere school in de grote zaal en er werd een film gedraaid. Ineens bleek dat de kinderen in die film aan hun bretels werden opgehangen aan een soort haken in een houten keet. Het was in het wilde westen, denk ik. De juffrouw schreeuwde het uit en de film moest stoppen. Dat filmbeeld vooraan in de donkere zaal vergeet ik nooit.

Clara Haskil in Lochem

Gelukkig zijn er heel veel andere herinneringen. Regelmatig werden er klassieke concerten georganiseerd. Ik was tien en mocht met mijn onderwijzer van de lagere school mee. We zaten vooraan op het balkon. De concerten kostten 95 cent, later een gulden en nog iets later een gulden en vijf cent. O, hoe schaamde ik me dat ik die extra stuiver niet bij me had: vergeten thuis te zeggen dat de toegangsprijs was verhoogd. Van die concerten herinner ik me alleen nog een avond met de wereldberoemde Clara Haskil. Een oud, krom, mager vrouwtje in zwart fluweel dat fabelachtig op de vleugel speelde. Clara Haskil in Lochem!

Zanggroepjes

Elk jaar was er een uitvoering van alle zanggroepjes van juffrouw Van der Veen. Alleen meisjes mochten daar meedoen. Hoe ze het voor elkaar kreeg om elk jaar een voorstelling op het toneel te brengen: geweldig! Ook geweldig voor die meisjes. Ik herinner me de zenuwachtige drukte achter het toneel, de geur van de kleedkamers en de lampen om de spiegels. De meisjes fladderden heen en weer in hun elfenkostuumpjes of kabouterpakjes. Ik heb ooit een dokter gespeeld en ooit een heks.

De feestzaal

Na elke voorstelling was er gelegenheid tot koffiedrinken en na een uitvoering van de hbs was er natuurlijk feest! Alle grotere feesten in Lochem werden gevierd in de feestzaal. Daar hebben mijn ouders elkaar voor het eerst ontmoet bij het feest na een korfbaltoernooi. Wat zeker ook niet vergeten mag worden, zijn de jaarlijkse bazaars met een thema, bijvoorbeeld ‘China’. Toon Klaver gaf de zaal dan vorm en kleur. Er was van alles te doen, zoals een grabbelton, touwtje trekken, ballen gooien en frutseltjes kopen."

Voor ‘Een nieuwe tijd! Wederopbouw in de Achterhoek’ vertellen (oud)-inwoners over opgroeien, werken en wonen in de Achterhoek in de periode 1940-1965. Dit verhaal is geschreven door Maran Olthoff op basis van haar eigen herinneringen. Dit verhaal is geredigeerd door Lisanne Vroomen.

Rechten

Maran Olthoff, CC-BY