Meteen na de oorlog naar school

‘Met een liniaal sloeg ze me op de handen’

Binnenstad van Lochem, 1968

Gerrit Scholten is geboren in het hart van Lochem op zondag 31 oktober 1940. Hij noemt zich ook een zondagskind. Zijn wieg stond boven het café dat nog steeds centraal staat op de Kleine Markt, naast de Gudulakerk en het oude raadhuis. Hij haalt herinneringen op aan zijn schooltijd.

Gezin

‘Ik had een broer en ik heb een zusje gehad. Dat heeft nog maar een of twee dagen geleefd. Ze is geboren op 30 oktober 1939 en ik ben van 31 oktober 1940. Dus mijn vader kon wel aardig goed rekenen. Mijn broer Jan is geboren in 1945, 9 september.

Met een liniaal op de handen

In 1946 ben ik naar school gegaan. Of ja, kan ook wel 1945 zijn. Ik ging naar de school van Jonker, vlakbij huis. Daar ben ik ook nog een week afgestuurd. Dat kwam door juffrouw Onderwater. Ik was links. Ik schreef links. Toen sloeg ze me met een liniaal op de handen en dat deed me zo’n zeer. Ik dacht: jij bent morgen aan de beurt.

Op de kop in de berm

Dus ik de volgende morgen met een wandelstok naar school. Je had daar toen nog die smederij van Breukink, en daar kwam juffrouw Onderwater, dat kreng van een wijf, rechtop op de fiets. Tien voor negen, kon je de klok op gelijkzetten. Nou, daar kwam ze om de hoek en ik zo met die stok, en zij lag op de kop in de berm. Ik zette het op een lopen naar huis. Hoofdonderwijzer Jonker kwam achter me aan. In de keuken had hij me te pakken. Toen zei pa: ‘Hou op, jij bent op school de baas en ik ben hier de baas.’ Maar ik mocht niet meer naar school.

Inspecteur van onderwijs

Ik moest met mijn vader naar de inspecteur van onderwijs in Zutphen om een test te doen of ik wel goed wijs was. Toen vertelde die man tegen mijn vader: ‘Wat doet u eigenlijk hier?’ ‘Ja,’ zei mijn vader, ‘ik word hierheen gestuurd.’ ‘Nou,’ zei die, ‘donder maar op naar Lochem toe.’ Toen ging ik naar een andere klas, bij juffrouw Kruizinga. Dat was een heel aardig mens, was niks mis mee. Nou ja, de lagere school was zo afgelopen.’

Voor ‘Een nieuwe tijd! Wederopbouw in de Achterhoek’ vertellen (oud)-inwoners over opgroeien, werken en wonen in de Achterhoek in de periode 1940-1965. Dit verhaal over de heer Gerrit Scholten is geschreven door Maran Olthoff, op basis van een oral history-interview afgenomen door Maran Olthoff in juli 2019. Dit verhaal is geredigeerd door Lisanne Vroomen.